رییس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس با اشاره به اینکه عاشورا یک پدیده بالنده، تاثیرگذار و ماندگار در دل تاریخ است، گفت: قیام عاشورای امام حسین (ع) در سه محور "عاشورا بر تاریخ"، "عاشورا در تاریخ" و "عاشورا از تاریخ" قابل تحلیل و ارزیابی است.
به گزارش خانه ملت، حجت الاسلام والمسلمین مبلغی روز پنجشنبه در مراسم عزاداری کارکنان مرکز تحقیقات اسلامی مجلس با طرح "نقش عاشورا بر تاریخ" گفت: عاشورا یک حادثه استثنایی و با ابعاد خاصی در قرن اول هجری پدید آمده و مسیر تاریخ را تغییر داده است واگر این قیام نبود به اعتقاد بسیاری از محققان، یک تاریخ سیاه، رو به ظلم و ستم، در حال تفرق و اختلاف شدید درونی میان امت اسلام در حال شکل گرفتن بود.
تاثیر عاشورا بر تاریخ
رییس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس خاطرنشان کرد: امام حسین(ع) با قیام خود، تاریخ را در یک مسیر نسبتا متعادل، رو به وحدت و انسجام و فرصت ساز برای معنویت و بشریت قرار داده است.
حجت الاسلام والمسلمین مبلغی ادامه داد: زمانی که امام حسین(ع) قیام کرد، چهار مقوله فرهنگ، اخلاق، سیاست و دین مداری در جامعه به غایت تنزل یافته بودند و سقوط همزمان این چهار مقوله منجر به این حادثه خونبار، شقاوت مندانه و عجیب شد.
استاد حوزه علمیه قم گفت: از نظر فرهنگی جامعه قبل از امام حسین(ع) یک جامعه کاملا وارونه و دگرگون شده به سمت ضد فرهنگ شده بود، به گونه ای که امام علی (ع) در زمان حکومت خویش فرمودند" اکثر مردم نیرنگ را زیرکی می پندارند".
حجت الاسلام مبلغی گفت: وقتی اکثر مردم به بدترین و شیطانی ترین صفت اخلاقی؛ یعنی مکر، نگاه ارزشی و اجتماعی کنند، حال و وضعیتِ سایر صفات زشت اخلاقی و فرهنگی در آن جامعه روشن است؛ یعنی بی درنگ باید چنین نگاه عمومی و اجتماعی شده را شاخصه روشن سقوط و انحطاط فرهنگی و اخلاقی در آن جامعه بگیریم.
وی گفت: در زمان حضرت علی (ع) چون ساختاردینی، اخلاقی و فرهنگی جامعه از میان رفته بود، آن جامعه منحط دیگر نمی توانست نگاه ارزش گذارانه درست نسبت به امام علی (ع) داشته باشد و امام آن مظهر عدل، زیبایی های رفتاری و اندیشگی، و صفات دست نیافتنی را درک کند و در عوض تحلیل های غلطی ارائه کنند که حضرت در واکنش بفرماید: " اگر نبود زشتی {اخلاقی و فرهنگی} مکر، من از همه زیرک تر بودم"
وی ادامه داد: سقوط این چهار مقوله (دین، فرهنگ، اخلاق و سیاست) در جامعه زمان امام حسین (ع) به شدید ترین مراتب تنزل خود رسید تا جایی که از خود نشانه های اجتماعی خطرناک نشان می داد و وضعیت را به سمتی سوق می داد که درون آن، اختلاف ها عمیق تر ، قتل و جنگ نهادینه تر، استهزاء به دین روزمره تر و... گردد و چنین جامعه ای تاریخ را به صورت خطرناکی شکل می داد. عاشورا از این روند جلوگیری کرد.
وی ادامه داد: فردای قیام امام حسین(ع) همه این چهار مقوله، در یک روند جدید و وضعیت رو به بهبود قرار می گیرند و نمونه بارز آن قیام توابین است .
حجت الاسلام والمسلمین مبلغی گفت: نهضت توابین یک توبه فردی نبود که پدیده اجتماعی بود که بر اساس آن جامعه یا بخشی از آن می خواست از نگاه های غیر انسانی و غیر اخلاقی و بی توجهی به دین و پیامبر (ص) دین و امام حسین (ع) دست کشد و یک نهضت بازگشت اجتماعی را شکل دهد. واین است معنای تاثیر عاشورا بر تاریخ.
تاثیر عاشورا در تاریخ
وی با اشاره به نقش عاشورا در تاریخ نیز گفت:در هر مقطع از تاریخ، نام و یاد قیام امام حسین(ع) توانسته و می تواند بر آن مقطع تاثیر گذارد؛ به شرط آنکه مردم مربوط به هر مقطع، دو تلاش را انجام دهند، یکی آن که یاد و نام عاشورا را در زمانه خود حفظ کنند و دیگر این که با جلوگیری از ورود عناصر فکری و روحی نادرست و تحریف کننده به درون آن، به آن کارکرد ببخشند.
وی افزود: توجه به نهضت عاشورا این قابلیت را دارد که در هر برهه از تاریخ به عنوان یک پدیده، منشاء تحول مثبت باشد، ولی به شرط آن که عزاداری های ما پاکیزه و بی پیرایه صورت بگیرد؛ چرا که عزاداری همراه با امور غیردرست، به ضدخود تبدیل می شود.
وی به عنوان گفت: قمه زنی یک نوع عزاداری نادرست است و در فضاهای جهانی امروز، ضربه های مهلکی در خارج از اسلام به شیعه وارد می کند.
رییس مرکز تحقیقات اسلامی مجلس گفت: ما با کمک فضاهای مجازی می توانیم با فطرت پاکیزه عزاداری حسینی، یک پیام و گفتمان جدید و پرجاذبه را عرضه کنیم، به شرط اینکه عاشورا را آنگونه که هست، معرفی کنیم.
حجت الاسلام مبلغی خاطرنشان کرد: این نوع تاثیرگذاری ( یعنی تاثیرگذاری در تاریخ) اگر در چند برهه امتداد یابد از تراکم آن یک تاثیرگذاری بر تاریخ دیگر شکل خواهد گرفت که این غیر از تاثیرگذاری خود عاشورا بر تاریخ بوده است که امام در همان عصر خود را انجام دادند. به این معنا که اگر در چند مقطع تاریخی عزاداری حسینی با قالبی درست انجام گیرد و رویکرد آن نیز رفتن به سمت پیام های حسینی و کشف و فهم دقیق این پیام ها باشد و این وضعیت اجتماعی دست به دست و نسل به نسل، به جلو برود، یک تاثیرگذاری بر تاریخ برای عاشورا به شکل جدید شکل خواهد گرفت.
حجت الاسلام والمسلمین مبلغی افزود: امام حسین(ع) با شهادت خود، ضریب جنگ را در امت اسلامی در تاریخ کنترل کرده است؛ یعنی با این شهادت کاری کرد که زمینه های جنگ در تاریخ کم شد.
وی ادامه داد : باید مردمان هر برهه، کاری نکنند که کارکرد عاشورا در آن برهه به آخر خط رود و کارکردها و نگاه های انسان ساز، پویایی بخش و تاریخ ساز و وحدت ساز عاشورایی منتفی گردد.
عاشورا از تاریخ
وی با اشاره به مقوله "عاشورا از تاریخ" گفت: حادثه عاشورا بخشی از یک سلسله طلایی حرکت یافته و امتدادپذیرفته از آدم تا خاتم، و از خاتم تا امام حسین (ع) و از آن حضرت تا امامان اطهار دیگر (ع) و تا امام مهدی (عج) است.
حجت الاسلام والمسلمین مبلغی گفت: اعتقاد به این بعد نهضت حسینی به صورت کامل آن اختصاص به شیعه دارد و یکی از مبانی اصیل شیعه است. امام حسین (ع) بر اساس این منطق اصیل از تاریخ حرکت الهی است و وارث حضرات انبیای عظام است.
البته معنای آن این است که کارکردهای انسانی امام حسین (ع) را سلب کنیم. کارکردهای انسانی، دینی و اسلامی و وحدت بخش امام حسین را باید آزاد گذاشت.
وی گفت: وضعیت مانعة الجمعی بین این دو برقرار نیست، امامت تفکر شیعی است ولی اگر امامت در جامعه تحقق پیدا کرد آثار آن برای همه انسان ها می باشد امام رضا(ع) فرمود، الامامة نظام المسلمین لذا امامت امام رضا (ع) منشاء وحدت شیعه و سنی شد.
وی ادامه داد: شیعه باید هوشمندانه به همه ابعاد نهضت، چه عناصری شیعی وچه عناصر فراشیعی و چه عناصر حتی فرادینی آن، توجه کند و با تفکیک این ها ازهم برای هر کدام مجال و فرصت بروز را فراهم آورد؛ چه آن که امام حسین مربوط به همه انسان ها است. در نهضت حسینی ظرافت ها و زیبایی ها و بسیج کردن فطرت های انسانی را و نزدیک شدن به این فطرت ها به وضوح به چشم می خورد.
