کارنامه خودروسازان در دست چپشان

سه خودروساز بزرگ کشور سال گذشته را در حالی به پایان رساندند که آمارها باز هم از تداوم افت تولید آنها در بخش محصولات سواری حکایت دارد.

به گزارش دنیای اقتصاد، بنابر آماری که سایت انجمن خودروسازان منتشر کرده، سه خودروساز بزرگ کشور (ایران‌خودرو، سایپا و پارس‌خودرو) در سال گذشته 583 هزار و 754 دستگاه محصول سواری را به تولید رسانده‌اند تا در مقایسه با سال 91، افتی 5/20 درصدی را تجربه کرده باشند.
این در شرایطی است که محمدرضا نعمت‌زاده وزیر صنعت، معدن و تجارت اعلام کرده بود تیراژ خودروهای تولید داخل طی سال 92 به حدود 900 هزار دستگاه خواهد رسید، اما شرایط نابسامان صنعت خودرو اجازه تحقق این پیش‌بینی را نداده است.

در بین سه خودروساز بزرگ کشور، ایران‌خودرویی‌ها با تیراژ 308 هزار و 82 دستگاهی، افت2/17 درصدی را به خود می‌بیند و سایپا نیز باتولید 216 هزار و 188 دستگاه خودرو رشد حدودا 2 هزار دستگاهی را نسبت به سال 91 تجربه کرده است. همچنین پارس‌خودرو نیز حدود 60درصد افت را به خود می‌بیند.

در میان خودروهای تولیدی طی سال 92، پژو 206، پارس، رانا و تیبا با افزایش تولید نسبت به سال 91 مواجه شده‌اند، اما باقی خودروها افت را به خود می‌بینند. اگرچه خودروسازان کشور هنوز هم با کاهش تولید دست و پنجه نرم می‌کنند، اما ظاهرا اوضاع تولید کمی نسبت به گذشته بهتر شده و تا حدودی از بحران فاصله گرفته است. آنها همچنان معتقد هستند حلال مشکلات این صنعت پول است و اگر دولت نقدینگی لازم را در اختیار صنعت خودرو قرار دهد، تیراژ رشد قابل‌توجهی خواهد کرد و می‌توان دوباره به روزهای اوج تولید بازگشت. با این حال دولت ظاهرا قصدی برای کمک مالی به خودروسازان ندارد و می‌خواهد به روش‌های دیگری «پول ندادن» خود به خودروسازها را جبران کند. البته در کنار مشکل نقدینگی، همچنان مسائلی مانند تحریم‌ها و بهره بالای بانکی، خودروسازان را آزار می‌دهد که باید دید این مشکلات در آینده حل خواهند شد یا همچنان گریبان جاده مخصوصی‌ها را خواهند فشرد. در کنار اینها نباید فراموش کرد که بلاتکلیفی خودروسازان خارجی برای حضور در ایران نیز مزید بر علت شده تا تیراژ خودروهای داخلی همچنان منفی بماند. گویا خودروسازان خارجی به‌خصوص فرانسوی‌ها (به عنوان شرکای قدیمی صنعت خودرو ایران) منتظر نهایی شدن تکلیف پرونده هسته‌ای ایران هستند و پس از آن تصمیم نهایی خود بابت حضور در جاده مخصوص را خواهند گرفت. آمدن خارجی‌ها به جاده مخصوص قطعا می‌تواند به رشد تیراژ خودروهای داخلی کمک زیادی بکند چه آنکه در حال حاضر خودروهایی مانند تندر-90 و پژو206 و مگان به‌دلیل نبود و کمبود قطعات تیراژ مناسبی ندارند.

افت‌و‌خیز ایران‌خودرو

اما سری به سه خودروساز بزرگ کشور بزنیم و ببینیم چه کارنامه‌ای از تولید را در سال 92 از خود به جا گذاشته‌اند.
طبق آمار، ایران‌خودرویی‌ها در سال 92 توانسته‌اند تیراژ فقط سه محصول خود را افزایش دهند و در باقی تولیدات خود افت را تجربه کرده‌اند. آنها در بازه زمانی موردنظر، 40 هزار و 100 دستگاه پژو 206 را به تولید رسانده‌اند تا تیراژ آن در مقایسه با سال 91 معادل 2/44 درصد رشد کرده باشد. ایران‌خودرو در حال حاضر مدل‌های تیپ 5 و V8 این محصول را به تولید می‌رساند و این در حالی است که پیشتر مدل‌هایی مانند V20 و تیپ 2 را نیز تولید می‌کرد. شرکت‌بازرسی کیفیت و استاندارد اوایل هفته‌جاری پس از مدت‌ها بالاخره نام پژو 206 را در لیست خودروهای تحت ارزیابی کیفی خود قرار داد، حال آنکه نبود این خودرو در جدول کیفی، شائبه‌هایی را در مورد کیفیت آن به وجود آورده بود.

در میان دیگر پژویی‌های ایران‌خودرو، مدل 405 با افت تیراژ نسبت به سال 91 مواجه شده است، خودرویی که با وجود قدیمی بودن و مصرف سوخت زیاد، همچنان جزو پرفروش‌های بازار کشور به شمار می‌رود. این موضوع البته از تنوع کم خودرو در ایران سرچشمه می‌گیرد، چه آنکه قطعا با حضور خودروهای جدید، روند فعلی بازار تغییر خواهد کرد. پژو 405 که در حال حاضر علاوه‌بر تهران، در سایت خراسان نیز به تولید می‌رسد، نسبت به سال 91 کاهشی 7/34 درصدی را تجربه کرده است. ایران‌خودرویی‌ها در سال گذشته 68 هزار و 123 دستگاه از این محصول را به تولید رسانده‌اند که بخش بیشتر آن در سایت مرکزی (تهران) تولید شده و سهم کمتر را خراسانی‌ها دارند.

افت تولید 405 در حالی است که پژوپارس رشد تیراژ را تجربه کرده و آمار می‌گوید ایران‌خودرویی‌ها 100 هزار و 419 دستگاه از این محصول را طی سال گذشته تولید کرده‌اند. این محصول که علاوه‌بر جاده مخصوص، در سه سایت شهرستانی ایران‌خودرو (مازندران، فارس و خراسان) نیز تولید می‌شود، در سال گذشته 6/32 درصد نسبت به سال 91 رشد تولید داشته و بیشترین آن سهم سایت خراسان بوده و کمترین تیراژ را در تولید پارس نیز سایت فارس ایران‌خودرو به خود اختصاص داده است.

از پژویی‌ها که بگذریم، ایران‌خودرو در تولید سمند افت تیراژ را به خود می‌بیند و تولید این محصول نسبت به سال گذشته 4/40درصد افت کرده است. سمند که علاوه‌بر جاده مخصوص، در سایت مازندران نیز به تولید می‌رسد، طی سال گذشته تنها 65 هزار و 775 دستگاه تولید داشته است. همچنین سوزوکی گرندویتارا تک شاسی‌بلند ژاپنی و مونتاژي ایران‌خودرو نیز در سال گذشته و نسبت به سال 91 با کاهش تولید روبه‌رو شده و این در شرایطی است که ویتارا قیمتی بالای 130 میلیون تومان دارد. ایران‌خودرو خراسان طی سال گذشته فقط 496 دستگاه تولید داشته و این موضوع از افت 8/76 دستگاهی آن در مقایسه با سال 91 حکایت می‌کند. آمارها می‌گویند تولید ویتارا در اسفند ماه سال گذشته متوقف شده که این موضوع احتمالا با مشکلات مربوط به تامین قطعات ویتارا در ارتباط است؛ اما ایران‌خودرویی‌ها در سال 92 توانسته‌اند بیش از 27 هزار دستگاه رانا را به تولید برسانند که این آمار نشان می‌دهد آنها رشدی 3/119 درصدی را نسبت به سال 91 تجربه کرده‌اند.همچنین دنا نیز که چند هزار دستگاه از آن پیش‌فروش شده و از تابستان امسال باید تحویل مردم داده شود، تنها 32 دستگاه طی سال گذشته تولید داشته و اتفاقا هنوز مشخص نیست قیمت آن چقدر تعیین خواهد شد. البته برخی گمانه‌زنی‌ها از دنای 43 میلیون تومانی حکایت دارند.

رشد تیبا و افت پراید

 از ایران‌خودرو بگذریم و به سایپا برویم، شرکتی که در تولید تیبا با رشد مواجه شده، اما تیراژ پرایدش همچنان با افت دست و پنجه نرم می‌کند. پراید هم‌اکنون اصلی‌ترین محصول گروه خودروسازی سایپا به حساب می‌آید و در سال گذشته حدود 219 هزار دستگاه از آن به تولید رسیده که البته بخشی از آن سهم سایپا و بخشی دیگر نیز سهم پارس‌خودرویی‌ها است.
آن‌طور که آمارها می‌گویند، پراید در مقایسه با سال 91 حدود 5/22 درصد کاهش تولید را تجربه کرده و این یعنی تداوم افت تولید پر تیراژترین خودرو داخلی. کاهش تولید پراید نه فقط در خود سایپا بلکه در پارس‌خودرو نیز رخ داده و مجموع تولیدات این دو، آماری منفی را برای پرتیراژترین خودرو کشور رقم زده است. با این حال پراید همچنان پرتیراژترین خودرو تولید داخل به شمار می‌رود. سایپایی‌ها به جز پراید، تیبا را هم تولید می‌کنند، خودرویی که با تیراژ 40 هزار و 195 دستگاهی‌اش طی سال 92، 83 درصد نسبت به سال 91 رشد را به خود می‌بیند. این خودرو در سایپای کاشان به تولید می‌رسد و اولین محصول داخلی سایپا به شمار می‌رود و اگرچه در ابتدا تولید اندکی داشت، اما چند ماهی می‌شود که اوضاعش بهتر شده است.

سری هم به پارس‌خودرو بزنیم، شرکتی که در تمام محصولات خود با افت تولید مواجه شده است. طبق آمار فقط یک هزار و 438 دستگاه مگان در سال 92 به تولید رسیده که سبب شده تولید این خودرو نزدیک به 90 درصد افت کند. مگان در اسفند ماه 92 نیز 71 دستگاه تولید داشته است.
کاهش شدید تولید مگان طی 2 سال گذشته، قیمت این خودرو را به شدت افزایش داد و به بیش از دو برابر رساند. مگان در حال حاضر قیمتی بیش از 90 میلیون تومان دارد. به جز مگان؛ پارس‌خودرویی‌ها محصول دیگری به نام نیسان تیانا را مونتاژ می‌کنند که این خودرو نیز با افت تولیدی حدودا 45 درصدی روبه‌رو شده است. در مجموع تنها 708 دستگاه تیانا در پارس‌خودرو به تولید رسیده و طبق آمار، پارس‌خودرو در اسفند 92 حتی یک دستگاه نیز از این خودرو را مونتاژ نکرده‌است. اما به سراغ تندر-90 برويم که تولید آن در سال گذشته با افت شدیدی روبه‌رو شده است و هم ایران‌خودرو در تولید آن افت کرده و هم پارس‌خودرو. در این بین، پارس‌خودرویی‌ها 14 هزار و 341 دستگاه تندر-90 را طی سال 92 تولید کرده‌اند که در مقایسه با سال 91، افتی 7/66 درصدی را به خود می‌بیند. ایران‌خودرو نیز که شش هزار و 113 دستگاه تندر را به تولید رسانده، کاهشی 2/82 درصدی را در تولید این میهمان فرانسوی تجربه کرده است.

در مجموع فقط 20 هزار و 454 دستگاه تندر-90 در سال گذشته توسط ایران‌خودرو و پارس‌خودرو به تولید رسیده و این آمار سبب شده تندر در مقایسه با سال 91 افتی 74 درصدی را تجربه کند. پیش‌بینی می‌شد پس از توافق هسته‌ای ایران و غرب در ژنو و لغو تحریم آمریکایی‌ها علیه خودروسازی ایران، رنویی‌ها فعالیت‌های خود را در ایران از سر بگیرند؛ اما آمارها نشان می‌دهند این شرکت فرانسوی تغییر چندانی در سیاست‌های خود نداده است. از همین روست که نه تندر-90 و نه مگان هیچکدام با رشد تولید مواجه نشده و اوضاع خوبی در خطوط تولید جاده مخصوصی‌ها ندارند.