کیهان در سرمقاله صبح پنجشنبه خود نوشت:
وقتی معیشت مردم و اصلاح امور زندگی آنها، جزء دغدغههای بالاترین مقام مملکت قرار میگیرد و مردم تأکیدات مکرر ایشان بر این موضوع در مناسبتهای مختلف را میشنوند، بارقه امید در دلشان ایجاد میشود که در هیاهوی منازعات سیاسی و حزبی، مشکلات و نگرانیهای آنها فراموش نشده و بر عکس از سوی رهبرمعظم انقلاب پیگیری میشود. از جمله تأکیدات همیشگی ایشان تمرکز بر ساخت کشور و بهبود اوضاع اقتصادی جامعه با تکیه بر توان داخلی است. به نحوی که میتوان این راهکار را در مشرب حاکمیتی ایشان «کلید طلایی» تحول نامید. به این نمونه توجه کنید: «یکی از درسهای حضرت علی (ع) بمنظور تامین سعادت واقعی جامعه، تلاش در جهت بهبود معیشت و حل مشکلات اقتصادی مردم است که این هدف در شرایط فعلی از راه برنامهریزی صحیح برای فعال کردن ظرفیتهای بیشمار داخلی و تکیه بر استعدادهای جوان کشور امکانپذیر است.»
این سخن یعنی حل مشکلات گوناگون با اولویت راهکار و نیروی انسانی ایرانی. یعنی همان شعار معروف «ایران را باید ایرانی بسازد».
یقیناً رهبر انقلاب بیش از همگان از معضلات و مشکلات گوناگون کشور در حوزه اقتصاد وزیر ساختهای اقتصادی خبر داشته و نیاز به سرمایهگذاریهای کلان و نیروی متخصص را قبول دارند. اما این همه باعث نشده که ایشان چشم خود را یکسره بر توانمندیهای خارقالعاده و حیرتآور داخلی ببندد و کلید حل مشکلات را در آن سوی مرزها جستجو کنند. دو بازدید اخیر ایشان از شرکت مپنا و نمایشگاه هوافضای سپاه، پیام مهم و آشکاری دارد که نمیتوان به سادگی آن را ندیده گرفت و از کنارش عبور کرد. پیام این دو دیداردر زمانی که عدهای تعمداً توان جوان ایرانی را به هیچ میانگارند، بر «ما میتوانیم» تاکید دارد. تاکید بر اینکه ما هر جا خواستیم به لطف خدا موفق بودیم و دشمن را در تحمیل آن همه تحریم و فشار ناکام گذاشتهایم.
دو روز قبل، رئیسجمهور محترم در دیدار با مددکاران اجتماعی در جملاتی از منظری دیگر بر این موضوع تاکید کرد: «برای هیچ دولتی افتخار نیست که برای نان مردم، از بازار دیگران گندم تهیه کند» این سخنان هم نشان میدهد که رویکرد اصلی دولت لااقل در راس هرم، تمرکز و توجه به تولید داخلی است. و امید را برای توجه به توان داخلی و اشتغالآفرینی و استفاده از ظرفیت نخبگان بیشتر میکند.
اما ماجرا به همین جملات ختم نمیشود! وقتی جامعه از کاهش نزولات آسمانی خبر دارد و میداند که به سبب خشکسالی و کاهش سطح آبهای زیرزمینی، امکان کشت در بخش زیادی از اراضی قابل کشت کشور وجود ندارد، هیچ کس را به خاطر واردات گندم سرزنش نمیکند. هر چند که تلاش برای بکار بردن شیوههای نوین آبیاری همواره مورد تأکید و انتظار مردم است. اما اگر در کاری توانمند و خودکفا شده باشیم و مانعی هم برای استمرار آن وضع وجود نداشته باشد ولی ناگهان روند تولید داخلی با رویکرد واردات جابجا شود، چه دلیلی برای اطمینان به عملی شدن خواست رهبر معظم انقلاب وجود دارد!؟
چند سال قبل، آمریکا و همپیمانانش در مسیر اعمال تحریمی همهجانبه و تاثیرگذار که بتواند در کوتاهمدت کشور را با بحران جدی و موثری مواجه کند، به رویکرد «تحریم بنزین» رسیدند آنها میدانستند که بخش مهمی از بنزین مصرفی کشور از طریق واردات تامین میشود و با توجه به روند تولید خودرو، واردات بنزین مسیر پرشتاب صعودی را طی میکند. در حالیکه دشمن درصدد طراحی تحریمی همهجانبه و توقف یکباره حمل و نقل داخلی بود، مسئولان وقت با آگاهی از قصد دشمن، با بکار بستن تدابیری این حرکت و نقشه دشمن را خنثی کردند. آنها از یک سو نظام سهمیهبندی بنزین را در مدت کوتاهی عملیاتی کردند و از دیگر سو با بکارگیری ظرفیتهای خالی برخی پالایشگاهها و مجتمعهای پتروشیمی بر توان تولید داخلی افزودند، این امر تا آنجا موثر بود که دشمنان ما که تا چند روز قبل از این اقدامات، از تحریم وسیع و عدم فروش بنزین به ایران دم میزدند، مفتضح شده و در یک عقبنشینی آشکار از آمادگی خود برای فروش بنزین بدون قید و شرط سخن گفتند!
اما اکنون مدتی است بحث جدی واردات بنزین و توقف روند تولید توسط مجتمعهای پتروشیمی در دستور کار قرار گرفته است! دلیل و بهانه اصلی برای این اقدام، تکیه به ادعای آلودگی هوای شهرهای بزرگ و بخصوص تهران بدلیل آلاینده بودن بنزینهای پتروشیمی است!
و این در حالی است که بسیاری از کارشناسان معتقدند که بنزینهای وارداتی به مراتب آلایندهتر از بنزینهای تولید داخل و به ویژه بنزین پتروشیمیهاست و نباید به بهانه آلایندگی، بار دیگر کشور را با واردات بیرویه و گسترده بنزین، وابسته و نیازمند بیگانگان کرد. چندی پیش رئیس اتحادیه جایگاهداران سوخت کشور اعلام کرده بود: « در سالهای گذشته 3/5 میلیون لیتر بنزین وارد کشور میشد که اخیرا با دستور وزیر نفت به 10 میلیون لیتر افزایش یافته است! این در حالیست که بنزینهای وارداتی فاقد استانداردهای جهانی است!» نکته نگرانکنندهای که موید این سخنان و اظهارات بسیاری از کارشناسان مبنی بر آلایندگی بنزین خارجی است، حتی آنالیز 4 محموله بنزین وارداتی در نیمه دوم سال 92 و مقایسه آن با 4 محموله تولیدی مجتمعهای پتروشیمی در اسفند 92 و فروردین 93 به صراحت از آلایندگی و پائینتر بودن کیفیت بنزین وارداتی حکایت دارد.
لازمست در کنار موضوع مهم و حیاتی آلایندگی، برخی موضوعات مهم دیگر را هم در نظر گرفت.
نخست آنکه واردات بنزین در شرایط تحریمی و با استفاده از دلار از کشورهای فروشنده بنزین صورت میگیرد و براساس شرایط موجود آن کشورها حاضر به انعقاد قرارداد بلندمدت با ما نبوده و در اصل ما این کالای مهم را بصورت محمولهای خریداری میکنیم! و این یعنی در حالیکه ما زیر ساختهای خود را از دست داده و به واردات بنزین وابسته شدهایم، هر روز ممکن است فروش بنزین به ما متوقف شود!
حال آنکه در فرآیند تولید بنزین توسط مجتمعهای پتروشیمی، دولت نیازی به استفاده از دلار نداشته و موضوع با تامین خوراک پتروشیمیها انجام میپذیرد.
نکته دوم، هزینه ناشی از واردات بنزین در شرایط تحریم است. با توجه به گستردگی تحریم به ویژه در حوزه حمل و نقل دریایی، طبیعتا هزینه بیمه و حمل کالا به کشور، به خصوص درباره حمل مشتقات نفتی بصورت نگرانکنندهای افزایش یافته است و این افزایش قیمت یا باید از جیب مصرفکننده پرداخت شود و یا در قالب یارانه از بیتالمال. که در هر دو حالت پذیرفتن خسارتی است که پذیرش آن اجتنابناپذیر نبوده و راههای دیگری برای پیشگیری از آن وجود داشته و دارد.
خلاصه آنکه چه خوبست در کنار شعارهای زیبا و گوشنواز و اعلام حمایتهای پیاپی از طرح اقتصاد مقاومتی، شاهد برداشتن گامهای عملی باشیم و دامنه خودکفایی روز به روز گستردهتر شود نه اینکه دستمان بیش از قبل به سوی بیگانگان دراز گردد.