یکی از مواردی که ما ایرانی‌ها همواره به آن می‌بالیم و در کنار فرهنگ و تاریخ و تمدن ایرانی از آن یاد می‌کنیم، غذای ایرانی و محلی است؛ عاملی که می‌تواند امتیاز ویژه‌ای برای جذب گردشگر به مناطق مختلف کشور باشد، این در حالی است که هم‌اکنون اگر به رستوران‌های سنتی یا مراکز اقامتی در سنتی‌ترین شهرهای ایران هم بروید، معمولا خبری از غذاهای محلی نیست و باز هم منوی غذاهای آنها چلوکباب، جوجه‌کباب یا پیتزا و ساندویچ است.
به گزارش جام جم، ایرانی ها نه تنها از امتیاز داشتن غذاهای خوش طعم و خوشمزه برخوردارند، بلکه تنوع غذایی نیز در جای جای کشور پهناورمان بسیار است، به طوری که به گفته ملک زاده، معاون پیشین گردشگری کشور، ایران بیش از 2500 نوع غذا دارد.
البته این آمار بدون تحقیق ارائه شده، چون تاکنون در این زمینه تحقیقات دقیق و گسترده ای انجام نشده است و هر شهر و روستایی غذای مخصوصی دارد که جمع آوری اطلاعات آنها کار زمانبری است و شاید تعداد آنها از 2500 نوع هم بیشتر شود.
با این حال نشانی از این هزاران نوع غذای محلی در مراکز گردشگری ایران و حتی آنهایی که کاربری سفره خانه یا رستوران سنتی داده اند، نیست و منوی فعال آنها به طور عموم کباب، قورمه سبزی و جوجه کباب است و حتی می توان غذاهای فست فودی مانند پیتزا و ساندویچ را هم براحتی در این اماکن سنتی گردشگری مشاهده کرد.
به عنوان مثال یکی از مشکلات مراکز اقامتی و رستوران های استان تاریخی و باقدمت یزد این است که کمتر غذای محلی می توان در آنها پیدا کرد.
سیف الله امرایی، مدیر رستوران سنتی مهرآیین یزد در این باره به مهر می گوید: رستوران های بزرگ و هتلداران اگر بدانند مشتری زیادی از شهرهای دیگر خواهند داشت، سعی می کنند غذای محلی نیز در منوی خود بگنجانند، اما رستوران های سنتی کوچک تر این کار را انجام نمی دهند؛ زیرا مشتری آنها معمولا یزدی ها هستند که به اندازه کافی در خانه های خود، آش شولی و قیمه یزدی می خورند و وقتی به این رستوران ها می آیند، ترجیح می دهند فست فود بخورند یا کباب و جوجه کباب، بنابراین اگر غذای محلی درست شود، روی دست رستوران دار باد می کند!
غذاهای محلی در ورودی شهرها معرفی شوداحمد فراهانی نیز مدیر یکی از هتل های سنتی در استان فارس است که می گوید: زمانی سازمان میراث فرهنگی بخشنامه ای نوشت مبنی بر این که در منوی غذاهای خود، از غذاهای محلی نیز استفاده کنید، اما چون مشتری کمی داشت، این غذاها یا خراب می شد، یا گردشگران ترجیح می دادند غذاهای محلی را در کنار غذاهایی مانند کباب و جوجه کباب سرو کنند، نه به عنوان غذای اصلی. به همین دلیل اکنون این غذاها به دلیل نداشتن طرفدار، کمتر عرضه می شود.
علی اصغر میرابراهیمی، مدیر اتحادیه رستوران داران ایران نیز در این زمینه معتقد است: باید عرضه و تقاضا وجود داشته باشد، زیرا اگر تقاضا از سمت گردشگران برای سرو غذاهای محلی باشد، رستوران دار نیز سعی می کند این غذاها را عرضه کند.وی با بیان این که اکنون در شهرهای مازندران هر جا که قدم می گذاریم تبلیغ غذای محلی وجود دارد، ولی این تبلیغات در شهرهای دیگر کم است، تاکید می کند: شهرداری ها و سازمان میراث فرهنگی کشور باید رستوران های سنتی و غذاهای محلی را در ورودی هر شهر در کنار جاذبه های گردشگری معرفی کنند.
ضرورت راه اندازی تورهای غذاییتنوع غذایی محلی به عنوان یک ظرفیت گردشگری در ایران در حالی بارها از سوی کارشناسان و حتی مسئولان اعلام شده که متاسفانه هیچ گاه برنامه ای برای استفاده از این ظرفیت از سوی مسئولان معاونت گردشگری به مراکز گردشگری پیشنهاد و ابلاغ نشده است. این درحالی است که کشورهای دیگر حتی توریست غذایی نیز تعریف کرده اند و ایران نیز می تواند تور گردشگری غذایی داشته باشد، به طور مثال هر زمان که جشنواره غذا در هر استانی برگزار می شود، تبلیغاتی در سطح گسترده انجام شود و دفاتر خدمات مسافرتی نیز کار راه اندازی تورهای گردشگری آن را به عهده گیرند.
حتی می توان همان گونه که در شهرهای مختلف ایران، رستوران های متعددی از کشورهای دیگر مانند رستوران چینی ها، ایتالیایی ها و هندی ها داریم، رستورانی برای معرفی غذاهای خود در کشورهای دیگر داشته باشیم. البته به گفته میرابراهیمی، رئیس اتحادیه رستوران داران، چنین رستوران هایی اکنون در برخی کشورها وجود دارد، اما تعداد آنها و تنوع غذایی که عرضه می کنند، بسیار محدود است.
البته اکنون در برخی نقاط کشور نیز غذاهای محلی عرضه می شود، اما این عرضه به صورت غیرمنسجم و کاملا محلی است. به طور مثال خیابانی در اهواز وجود دارد که ساکنان آن همگی بیرون از خانه های خود، دکه فروش فلافل و سمبوسه اهوازی همراه با ترشی عربی، آن هم به صورت سلف سرویسی راه اندازی کرده اند و با همین کارشان، نه تنها کار و کاسبی پررونقی برای خود راه انداخته اند، بلکه باعث شده اند آوازه خوراکی های خیابان فلافلی به گوش گردشگران برسد و آنها نیز همپای اهوازی ها ناخنکی به این غذاهای اهوازی بزنند.
قلیه ماهی بوشهر و ماهی های نمک سود بندرعباس نیز مشهور است که می توان از این ظرفیت برای بهره وری اقتصادی این استان ها و اشتغالزایی بهره برد.
غذاهای محلی شهر شیراز و استان فارس هم کم نیست؛ غذاهایی که هرساله در جشنواره های محلی استان با موضوع غذاهای محلی خودنمایی می کند، اما جایشان در منوی غذایی رستوران ها و مراکز گردشگری خالی است.
زنجانی ها هم بتازگی جشنواره آش خود را برای چندمین سال پی در پی برپا کرده و انواع و اقسام آش های شهر خود را در رقابت با آش دوغ تبریز و آش ترش ساوه عرضه کرده اند. دستپخت زنان گیلکی ایران هم که به نوعی زبانزد است و آنها از هزار و یک محصول متنوع اطرافشان غذاهایی درست می کنند که فقط گردآوری نام آنها یک پژوهشگاه می خواهد و در نهایت همه اینها نشان دهنده ظرفیت بالای گردشگری غذایی کشور است که می توان از آن در جهت جذب بیشتر و بهتر گردشگر و عرضه بخشی از تاریخ و فرهنگ ایرانی و احیای آن بهره برد.
