مذاکرات
ایران و ۱+۵ برای رسیدن به راهکاری جامع در مذاکرات هستهای، در حالی از
سهشنبه 27 آبانماه به طور غیررسمی از سر گرفته شد که تا سوم آذر،
آخرین روز تعیین شده برای مذاکرات زمانی، پنج روز باقی است و در این فاصله
اندک تا پایان مذاکرات، گمانه زنیهای متفاوتی درباره سرنوشت مذاکرات مطرح
میشود.
به گزارش «تابناک»؛ دور تازه مذاکرات گسترده با هدف دستیابی به راهکاری جامع برای رفع
چالشهای پیش آمده بر سر برنامه هستهای ایران، در حالی از اسفندماه سال
گذشته (1392) در وین از سر گرفته شد و سرانجام پس از شش دور مذاکرات سخت و نفسگیر
که آخرین دور آن، هفده روز در جریان به طول انجامید، مذاکرات برای مدت چهار ماه تا سوم
آذرماه تمدید شد تا در این مدت مذاکرات با لحنی جدی در خصوص نقاط اختلاف
میان طرفین صورت پذیرید.
این مذاکرات در سفر رئیسجمهور و
وزیرامورخارجه کشورمان به نیویورک و در حاشیه اجلاس سالیانه مجمع عمومی
سازمان ملل نیز پی گرفته شد؛ اما پس از دور هفتم مذاکرات، همچنان برخی
اختلافات پابرجا ماند که مهمترین آنها در خصوص تعداد سانتریفیوژها و
برخی جزئیات دیگر بود تا در نهایت مذاکرات برای ارائه راهحلهای منطقی و
دستیابی به توافق معقول، دوباره در پایتخت اتریش از سر گرفته شود.
در
دور هشتم مذاکرات که 22 تا 24 مهرماه در وین
برگزار شد، درباره برخی جزئیات دیدگاههای نزدیکی حاصل آمد اما همچنان
برخی اختلافات پابرجا ماند و سپس در دور نهم مذاکرات که 18 تا 20 آبان ماه
به میزبانی عمان برگزار شد که پس از این مذاکرات، ارزیابی برخی رسانهها از
دست یافتنیتر شدن توافق حکایت داشت؛ توافقی که احتمال وقوعش در دهمین دور
مذاکرات که از سه شنبه 27 آبان ماه در وین کلید خورد.
حال در
فاصله پنج روز تا پایان مذاکرات، بیش از هر زمان دیگری است و جدیترین
مخالفان توافق نیز در بدبینانهترین تحلیلها از توافق موقت دیگر و تمدید
مذاکرات خبر میدهند و البته توافق بر سر تمدید مذاکرات تا اینجای کار، با
تکذیب طرف ایرانی همراه شده است.
روز نخست مذاکرات پیش از ناهار
کاری محمد جواد ظریف وزیر امور خارجه با کاترین اشتون هماهنگ کننده ١+ ٥ با
مذاکرات کارشناسی آغاز و در پایان شب نیز با مذاکرات کارشناسان پایان
یافت. همچنین در نخستین روز از دهمین دور مذاکرات در وین، دیدارهای دو و
چند جانبهای میان ایران، آمریکا، اتحادیه اروپا و چین برگزار شد و روز دوم
مذاکرات نیز با دیدارهای دو و چند جانبه پی گرفته شد. این دور از مذاکرات،
حساس ترین و مهمترین مرحله مذاکرات و به گفته محمد جواد ظریف وزیر
امورخارجه کشورمان مرحله آخر مذاکرات است.
در دومین روز مذاکرات نیز شاهد دیدار دو جانبه هیات ایرانی و هیات آمریکایی بودیم اما اتفاقی که بیش از این دیدار مورد توجه قرار گرفت، نشست کارشناسی ایران و فرانسه بود که با شایعات مبنی بر نقش آفرینی غیرسازنده فرانسه در روند مذاکرات متاثر از عربستان و اسرائیل همراه بود؛ موضوعی که زمان مشخص میکند تا چه میزان واقعیت داشته است.
در روز دوم مذاکرات اخبارها درباره تمدید مذاکرات تقویت شد و برخی از طرفین غربی نیز صراحتاً در این زمینه سخن گفتند اما در مقابل برخی از احتمال دستیابی به یک توافق کلی به عنوان مقدمه توافق نهایی و تمدید مذاکرات برای مدتی کوتاه سخن به میان آوردند؛ رویکردهایی که مورد تایید طرف ایرانی قرار نگرفته است. در فاصله چهار روز تا پایان مهلت یک ساله مذاکرات و فرارسیدن سوم آذر، سومین روز مذاکرات معاونین وزرای خارجه ایران و روسیه آغاز شد.
4:05 بامداد جمعه- جان کری پس از دیدار با همتای ایرانی خود در هتل کوبورگ به سمت هتل محل اقامت خود بازگشت. او دقایقی را برای قدم زدن در خیابان نزدیک هتل محل اقامتش به بیرون رفت و اغلب این مدت با تلفن همراه خود به گفتگوی تلفنی پرداخت. در این مدت عده زیادی از محافظان که تعداد آنها از انگشتان دو دست فراتر میرفت، آقای کری را همراهی میکردند.
خودروی وی به همراه چند خودرو محافظ پشت سر آنها، ولی با کمی فاصله حرکت میکردند. اینکه چه کسی پشت خط با وزیر خارجه آمریکا گفتگو میکرد، و آیا اینکه این مکالمه نسبتا طولانی به مذاکرات ایران و دیدار سهجانبه وی با آقای محمد جواد ظریف و خانم کاترین اشتون که ساعاتی پیش تمام شده بود، ربط داشت یا نه، مشخص نیست اما مسلما این سوال ذهن هر خواننده کنجکاوی را به خود مشغول میکند.
3:17- پایگاه خبری-تحلیلی المانیتور در گزارشی تاکید کرد که نقش بارز فرمانده نیروی قدس سپاه پاسداران در مبارزه با تروریسم در عراق و سوریه توانسته موضع ایران در مذاکرات هستهای را تقویت کند. المانیتور در گزارش خود با اشاره به اینکه ژنرال سلیمانی شوالیه مبارزه با تروریسم است تاکید کرد که نقش وی در آموزش و هماهنگی ایجاد کردن در میان گروههای محلی عراقی در جنگ داعش غیر قابل چشم پوشی است.
این پایگاه خبری تحلیلی در ادامه با بیان اینکه ژنرال سلیمانی در فضای سیاسی ایران از دعواهای سیاسی دوری میکند و مورد احترام تمام جریانات سیاسی در کشور است، تصریح کرد که وی در فضای سیاسی به عنوان فرماندهی عملگرا شناخته میشود.
المانیتور با اشاره به گفتوگوهای فشرده هستهای میان ایران و 5+1 در وین درباره مسئله هستهای تاکید کرد که هرچند سلیمانی هیچگاه درباره مذاکرات صحبتی نکرده است اما نقش وی در منطقه از نگاه بسیاری برای دیپلماتهای ایرانی در مذاکرات از جمله محمد جواد ظریف سودمند است. نقش ژنرال سلیمانی در جنگ داعش به طور نامحسوسی وی را به نیروی کمک کننده به ظریف بدل کرده است که اکنون در مذاکرات هستهای در وین حضور دارد.
یک مقام اسبق ایرانی در همین زمینه به المانیتور گفته که نقش ژنرال سلیمانی در جنگ با سوریه و همچنین مبارزه با داعش در عراق باعث شده تا بسیاری از کشورها نقش ایران در به عقب راندن داعش را بپذیرند. درواقع پیروزیهای ارتش عراق بر داعش با همکاری و کمک ژنرال سلیمانی حاصل شده است و او مرد در سایه مذاکرات است. نقش سلیمانی در جنگ با داعش باعث شده تا آمریکا بپذیرد که تنها راه مبارزه با داعش همکاری با ایران و سپاه قدس است که این مسئله یکی از دلایل نامه باراک اوباما به رهبری عالی ایران و انعطاف مقابل تهران بوده است.
این پایگاه خبری در ادامه انتشار تصاویر ژنرال سلیمانی در نبرد با داعش را تقویت کننده موضع ایران در مذاکرات با آمریکا توصیف کرد و افزود: از نظر سلیمانی آمریکا کشوری غیرقابل اعتماد است و واشنگتن تنها به دنبال همکاری تاکتیکی با ایران است. سلیمانی امروز از نگاه بسیاری از جوانان ایرانی نمادی از میهن پرستی است و حالا به شکلی نامحسوس از محمد جواد ظریف در مذاکرات هستهای وین حمایت میکند.
1:15- نشست سه جانبه محمدجواد ظریف، جان کری و کاترین اشتون وزرای خارجه ایران، آمریکا و هماهنگ کننده گروه 1+5 در هتل پله کوبورگ شهر وین پایان یافت. ظریف، کری و اشتون در حدود 2 ساعت پشت درهای بسته به گفتوگو پرداختند.
23:43- فیلیپ هاموند، وزیر خارجه انگلیس با
انتشار پیامی در صفحه توئیتری خود اعلام کرد: «گفتگوهای هستهای گروه 1+5 و
ایران سخت است، و شکافهای همچنان عمده هستند و اگر خواهان موفقیت هستیم
انعطافپذیری بیشتری مورد نیاز است.» وی در ادامه همچنین خبر سفر فردای خود به وین به منظور مشارکت در گفتگوهای هستهای را تأیید کرد.
23:15- جان کری وزیر امور خارجه آمریکا پس از حضور در هتل پله کوبورگ محل مذاکرات ایران و 1+5 در نشست سه جانبه با محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران و کاترین اشتون هماهنگ کننده 1+5 به رایزنی پرداخت.
23:07- خبرگزاری شینهوا گزارش داد، نشست اقتصادی و انرژی شورای آتلانتیک در حالی در روز پنجشنبه در ترکیه آغاز به کار کرد که مذاکرات هستهای ایران از محورهای مهم مورد بحث در آن بود. حدود 350 رهبر اقتصادی و سیاسی از بیش از 40 کشور دنیا روز پنجشنبه برای برگزاری نشستی سه روزه در زمینه انرژی وارد استانبول ترکیه شدند.
شرکتکنندگان در این نشست در اولین روز این نشست از آنچه به گفته آنها فروپاشی مشروعیت حاکمیت در سوریه بود ابراز نگرانی کرده و ادعا کردند گروهایی مانند داعش این خلأ قدرت را پرکردهاند. رهبران شرکتکننده در این نشست موضوع مذاکرات هستهای ایران را از جمله محورهای مهم مورد بحث در این مذاکرات دانستند. مقامات این شورا گفتند: «پیشرفت در مذاکرات هستهای بین ایران و گروه 1+5 میتواند فرصت توسعه همکاریها در مسائل امنیتی را فراهم آورد.»
22:43- جان کری وزیر امور خارجه آمریکا که عصر امروز -پنجشنبه- از پاریس وارد وین شد، لحظاتی پیش به هتل پله کوبورگ محل مذاکرات ایران و 1+5 وارد شد و قرار است در نشست سه جانبه با حضور ظریف و اشتون بر سر میز به گفتوگو بنشیند.
21:57- مجلس نمایندگان آمریکا دومین جلسه استماع طی چند روز اخیر با موضوع مذاکرات هستهای ایران را لحظاتی پیش آغاز کرد ژنرال مایکل هایدن، رئیس اسبق سازمان سیا در این جلسه استماع گفت ایران و
برنامه هستهای این کشور یکی از 5 موضوعی است که باعث میشود من شبها
نتوانم بخوابم.
وی با تکرار ادعاها درباره برنامه هستهای ایران گفت: یکی از مفاد مهم
هر توافق با ایران باید فراهم آوردن شفافیت بیشتر درباره فعالیتهای پیشین
ایران باشد. ایران بسیار به سلاح هستهای نزدیک شده است و مذاکرات باید این را به عقب برگردانند.
مارک دابوویتز، مدیر عامل بنیاد دفاع از دموکراسی پس از هایدن به اظهارنظر
درباره برنامه هستهای ایران پرداخت. وی گفت: هر چه توافق هستهیا با
ایران دارای نقائص بیشتری باشد، برای کنگره دفاع از معماری تحریمها اهمیت
بیشتری دارد. توافق هستهای با ایران، علیرغم سیاستهای آمریکا و سازمان ملل
نخواهد توانست نگرانیها درباره برنامه موشکی ایران را حل و فصل کند. در صورتی که توافق جامع هستهای با ایران فاقد معیارهای مهم باشد، کنگره باید از معماری تحریمها دفاع کند.
21:13- محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان فردا در چهارمین روز مذاکرات ایران و کشورهای 1+5 با وزرای خارجه انگلیس و فرانسه دیدار می کند.
21:02- فیلیپ هاموند، وزیر خارجه انگلستان، و لوران فابیوس، وزیر خارجه فرانسه، برای شرکت در گفتگوهای ایران و گروه 1+5 فردا (جمعه) وارد وین خواهند شد. این دو وزیر اروپایی فردا با محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان، دیدار و گفتگو خواهند کرد.
21:00- شمار قابل توجهی از خبرنگاران رسانههای مختلف در مقابل هتل کوبورک محل برگزاری مذاکرات، به انتظار خبر تازه هستند.
20:55- فدریکا موگرینی مسئول سیاست خارجی و
امنیتی اتحادیه اروپا با انتشار بیانیهای اعلام کرد که دستیابی به توافق
هستهای، آغاز فصلی جدید در روابط ایران و جامعه بینالمللی خواهد بود در این بیانیه آمده است: «مذاکرات بین ایران و گروه 1+5 در وین هماکنون
به مرحله (فاز) تعیینکننده رسیده است. من امیدوارم، که آنها در دستیابی
به یک راه حل دیپلماتیک بلندمدت و جامع که نگرانیهای جامعه بینالمللی در
مورد موضوع هستهای ایران را رفع کند، موفق شوند و من از کاترین اشتون
برای فداکاریهایش در این مذاکرات سخت تشکر میکنم. هماکنون زمانی است که ایران باید تصمیمی راهبردی برای گشودن مسیر توافق
تاریخی و نهایی بر سر موضوع هستهای اتخاذ کند که میتواند فصلی نوین در
روابط ایران و جامعه بینالمللی را بگشاید.»
20:52- محمدجواد ظریف، جان کری و کاترین اشتون وزرای خارجه ایران، آمریکا و هماهنگ کننده 1+5 (آمریکا، فرانسه، انگلستان، روسیه، چین و آلمان) ساعت 20:30 به وقت وین در نشستی سه جانبه به گفتوگو درباره راهحل جامع هستهای میپردازند.
20:48- رضا نجفی نماینده ایران در آژانس بینالمللی انرژی اتمی طی سخنانی در اجلاس شورای حکام از رئیس شورا خواست که اسناد دقیقی از کشور ادعا کننده علیه ایران در مورد فعالیتهای هستهای بخواهد یا آن کشور اعتراف به گمراه کردن سایر اعضا کند.
در صحبتهای نجفی آمده بود: «در جهت اثبات موضوع برای کشورهای عضو همچنین مایلیم آمادگی خود برای اجازه دسترسی مدیریت شده آژانس، استثنائاً و به صورتی داوطلبانه، به یکی از سایتهای مورد ادعا در «منطقه مریوان» مجدداً اعلام کنیم. آژانس در گزارش مورخ نوامبر 2011 خود ادعا کرد که «اطلاعات بیشتر ارائه شده از سوی همان کشور عضو به آژانس نشان میدهد که آزمایشات انفجاری قوی در سطح وسیع توسط ایران در منطقه مریوان صورت گرفته است».
منطقه مریوان همان گونه که به آژانس نشان دادهایم بیش از 2000 کیلومتر مربع وسعت دارد. چنین آزمایشات ادعایی در صورتی که سایت موردنظر مورد بازدید قرار گیرد به راحتی قابل شناسایی است. مطمئن هستیم که این گونه ادعاها همچون سایر ادعاهای مطروحه جعلی، بی اساس و ساختگیاند.
از این رو «همان به اصطلاح کشور عضو» که اطلاعات گمراه کننده دیگری به آژانس داده، میبایست یا مختصات سایت ادعایی را به آژانس ارائه دهد تا آژانس قادر باشد ادعایش را راستی آزمایی کند و یا اینکه واقعیت مطلب را گفته و اعتراف کند که اطلاعات جعلی به آژانس داده و کشورهای عضو را گمراه ساخته است.
20:20- برخی منابع از نشست ویلیام برنز و جان کری خبر میدهند.
20:19- جان کری وزیر خارجه آمریکا پس از هماهنگی با همتایان سعودی و فرانسوی خود در پاریس، لحظاتی قبل برای شرکت در مذاکرات هسته ای وارد وین پایتخت اتریش شد.
19:50- سرگی ریابکوف، معاون وزیر خارجه روسیه و مذاکره کننده ارشد این کشور اعلام کرد که هنوز در مذاکرات بین ایران و گروه 1+5 تمدید مذاکرات مورد بحث واقع نشده است. وی در ادامه با بیان اینکه مذاکرات هستهای در فضایی به شدت فشرده برگزار میشود، گفت: «عدم موفقیت در امضای توافق هستهای با ایران قبل از موعد 24 نوامبر اشتباه بزرگی است که تبعات جدی در بر خواهد داشت.»
19:30- برخی از خبرنگاران در وین از حضور فابیوس وزیر خارجه فرانسه در این شهر خبر میدهند و ظاهراً قرار است لوران فابیوس وزیر خارجه فرانسه که امروز -پنجشنبه- در پاریس میزبان جان کری بود، به وین سفر کند. البته تا این لحظه منابع رسمی این خبر را تأیید نکردهاند.
19:23- گروهک ترویستی منافقین روز پنحشنبه نشستی را در بروکسل درباره مذاکرات
هستهای ایران برگزار کرد. این گروهک تروریستی همچنین در این روز گزارش
تازهای را درباره برنامه هستهای ایران منتشر کرد که در آن ادعا شده ایران
در حال پیگیری برنامههایش برای دستیابیه به سلاحهای هستهای است.
ویدال کوادراس، معاون سابق پارلمان اروپا، باب ژوزف، معاون اسبق وزارت
خارجه آمریکا در امور کنترل سلاح و جان بولتون نماینده اسبق آمریکا در
سازمان ملل این گزارش را برای سازمان «کمیته بینالمللی در جستجوی عدالت»، وابسته به گروهک منافقین تدوین کردهاند.
19:16- آلکساندر لوکاشویچ سخنگوی وزارت خارجه روسیه اعلام کرد که سرگئی لاوروف وزیر خارجه این کشور به منظور شرکت در مذاکرات هستهای ایران با 1+5 به وین سفر نخواهد کرد.
19:09- سیدعباس عراقچی و مجید تخت روانچی معاونان وزیر خارجه ایران با نمایندگان آلمان، فرانسه و انگلستان در نشستی چهارجانبه به رایزنی پرداختند.
18:55- رویترز، یک مقام ایرانی گفته که احتمالاً مذاکرات هستهای ایران و 1+5 تا ماه مارس (یعنی اواخر اسفند ماه) تمدید میشود. این مقام بینام ایرانی گفت: «برای حل مسائل فنی به زمان بیشتری نیاز داریم و فراموش نکنید که زمانبندی لغو تحریمها هنوز محل بحث جدی است.»
مقامات غربی هم گفتههای این مقام ایرانی را تأیید کرده و گفتهاند که تمدید مذاکرات تا ماه مارس یک گزینه است و در این صورت، مذاکرات مجدداً از ماه ژانویه از سر گرفته میشود.
18:53- اتحادیه اروپا در بیانیهای "تأسف عمیق" خود را از عدم پیشرفت در پاسخگویی ایران به نگرانیهای هستهای آژانس بینالملل انرژی اتمی ابراز کرد.
پیش از ظهر امروز بود که یوکیا آمانو، مدیرکل آژانس بین المللی انرژی هستهای، مدعی شد ایران نتوانسته توضیحات لازم را درباره ادعاهای مرتبط با تحقیقات احتمالی بمب هستهای ارائه کند و از تهران خواست تا همکاری با کارشناسان آژانس را تسریع بخشد. ,ی در بیست و پنجمین نشست اعضای شورای حکام گفت: "من از ایران دعوت میکنم تا همکاری با آژانس را افزایش داده دسترسی به تمام اطلاعات، اسناد، سایتها، افراد و مواد را در موعد مناسب فراهم کند".
18:21- «کمیته پارلمان انگلیس برای آزادی ایران» روز پنجشنبه طرح جدیدی را که توسط نمایندگان این پارلمان درباره مذاکرات هستهای ایران تهیه شده ارائه کرد. بر اساس گزارشها، این طرح تقدیم دیوید کامرون، نخست وزیر انگلیس و فیلیپ هاموند، وزیر خارجه میشود.
18:13- نمایندگان کنگره آمریکا روز پنجشنبه در نشستی که توسط «مرکز
سیاستهای دو حزبی»، «بنیاد دفاع از دموکراسی» و «طرح ابتکاری سیاست خارجی»
برگزار شد اظهارات تازهای درباره مذاکرات هستهای ایران و گروه 1+5 مطرح
کردند.
مارک کرک، سناتور جمهوریخواه که تدوین کننده چند طرح تحریمی علیه ایران
بوده است همراه با «تد داچ»، نماینده جمهوریخواهد آمریکا، «اولی هاینونن»،
از مشاوران بلندپایه اسبق وزارت خارجه آمریکا، ری تکیه، کارشناس مسائل
تحریمی و چند کارشناس دیگر در این نشست حضور داشتند.
آقای کرک در این نشست گفت که انتظار ندارد با توافقنامهای قابل قبول بین
ایران و گروه 1+5 مواجه شود و کنگره باید نظام تحریمها را پابرجا نگاه
دارد. وی ضمن تکرار ادعاها درباره برنامه هستهای ایران کفت: هدف اصلی که
وی دنبال میکند این است که نسل بعد از از مشاهده جنگ هستهای در
خاورمیانه مصون نگاه دارد. تمامی سناتورهای جمهوریخواه و 17 نماینده دیپلمات در مجلس سنا
موافق مقابله با طرح کاخ سفید برای دور زدن کنگره در توافق هستهای با
ایران هستند.
این نماینده ارشد مجلس سنا همچنین خواستار انتشار علنی متن هر گونه توافق
هستهای احتمالی با ایران شد و گفت: ما به کل متن توافقنامه نیاز داریم.
سناتور لیندسی گراهام، از دیگر جمهوریخواهان ارشد کنگره در اظهاراتی
جداگانه گفت که وی توافقی را با ایران میپذیرد که به این کشور حق
برخورداری از اندازهای از توانمندیهای غنیسازی را میدهد.
18:04- جنبش عدم تعهد با صدور بیانیهای دیپلماسی و گفتوگو را تنها راه برای حل بلندمدت موضوع هستهای ایران خواند.
17:53- بان کیمون دبیرکل سازمان ملل بیانیهای را درباره درباره مذاکرات هستهای ایران و گروه 1+5 صادر کرد. در این بیانیه آمده است: «همزمان با از سرگیری گفتگوهای گروه 1+5 و جمهوری
اسلامی ایران، دبیرکل (سازمان ملل) از تمامی مشارکتکنندگان خواست تا
انعطافپذیری، خردمندی و مصمم بودن خود را که لازمه به سرانجام رساندن
مذاکرات به یک نتیجه موفق که نگرانیها و منافع تمامی طرفها را در
بربگیرد، نشان دهند. دبیر کل سازمان ملل امیدوار است که دستیابی به توافق مورد توافق طرفین و
جامع، اعتماد را نسبت به ماهیت صلحآمیز برنامه هستهای ایران بازگرداند.
وی متقاعد شده است که چنین توافقی میتواند به ایجاد و تقویت صلح و امنیت
منطقهای و بینالمللی کمک کند، آنهم در زمانی همکاری جهانی شاید بیش از
گذشته مورد نیاز باشد.»
17:50- وزیر اطلاعات و امور راهبردی رژیم صهیوینستی روز پنجشنبه بار دیگر
ادعاها درباره آنچه «توافق هستهای بد» خوانده میشود را تکرار کرد و از قدرتهای جهانی خواست تا یک قرارداد "بد" را با ایران منعقد نکنند.
وی در سخنان خود گفت: «قراردادی بد را منعقد نکنید که بر اساس آن ایران همچنان در آستانه تبدیل شدن به یک دولت هستهای باقی بماند... نباید به تهران اجازه داده شود که تعداد زیادی از
سانتریفیوژهای خود را نگه دارد. زیرا این نگرانی وجود دارد که این کشور
قابلیت تولید سلاح هستهای خود را توسعه دهد.»
اشتاینتیز تأکید کرد که "تمامی گزینهها" همچنان بر روی میز قرار دارند.
17:47- اسکای نیوز گزارش داد، جان کری وزیر خارجه آمریکا لحظاتی بعد از کنفرانس خبری مشترک با لوران فابیوس وزیر خارجه فرانسه در پاریس طی کنفرانس خبری جداگانه ای اعلام کرد که همچنان راه طولانی برای رسیدن به توافق با ایران داریم.
جان کری افزود: ما تلاش میکنیم که پرونده هستهای ایران از طریق مسالمت آمیز حل و فصل شود و ما همچنان شانس توافق با ایران را داریم. در چند روز آینده تلاش خواهیم کرد تا شکافها را در مذاکرات هسته ای از بین ببریم و گفت و گو ها را برای رسیدن به راه حلی مسالمت آمیز ادامه می دهیم و به دنبال تمدید مذاکرات نیستیم. 1+5 در زمینه تلاش برای رسیدن به توافق هسته ای با ایران موضع واحدی دارد.
17:26- روزنامه آمریکایی یواسای تودی گزارشی را درباره موانع و موارد اختلاف طرفها در مذاکرات هستهای ذکر کرده است، که در ادامه میآید. در این گزارش دلایلی برای عدم رسیدن طرفین به توافق مذکور ذکر شده است که به نوعی می توان با ترکیب آنها به پیچیدگی صحنه مذاکرات موجود پی برد. یوس اس ای تودی موانع موجود در مسیر توافق نهایی را این گونه ارزیابی می کند:
1- عدم توافق بر سر میزان غنی سازی در ایران: در حقیقت نخستین مانع رسیدن به توافق هسته ای نهایی از دید یو اس ای تودی، عدم توافق طرفین بر سر میزان غنی سازی در ایران است. بر اساس این گزارش، هنوز طرفین نتوانسته اند در خصوص میزان غنی سازی در ایران به توافقی دست یابند. میزان و نحوه غنی سازی در ایران تابعی از موضوع مهم وکلیدی تعریف نیازهای اساسی ایران (PRACTICAL NEEDS ) می باشد. اگرچه در مذاکرات مسقط و نیویورک طرفین به پیشرفتهایی اندک در تعیین میزان غنی سازی و مکانیزم سازی های تبعی در این مورد دست یافتند اما این توافقات به اندازه ای نبوده است که مبنای رسیدن به یک توافق نهایی و قطعی قرار گیرد.
2- بازه زمانی توافق: دومین موضوعی که یو اس ای تودی از آن به عنوان مانعی برای توافق هسته ای با ایران یاد می کند، بازه زمانی اجرای توافق نهایی است. در این راستا نیز طرفین خواسته ها و مطالبات مخصوص به خود را مطرح کرده اند. یو اس ای تودی مدعی شده است که دولت ایران خواستار عادی سازی پروسه مذکور ( اجرای کامل توافق و برداشته شدن کامل تحریمها و عادی سازی پرونده هسته ای ) تا قبل از شش سال دیگر است. این در حالی است که طرف مقابل( اعضای 1+5) بازه طولانی تری در این خصوص تعریف کرده اند. این اختلاف مبنایی از آنجا اهمیت دارد که پروسه و زمان برداشته شدن هر یک از تحریمها را تحت الشعاع خود قرار می دهد.
3-روند بازرسی های آژانس بین المللی انرژی اتمی: یو اس ای تودی در بخشی دیگر به اختلافات موجود بر سر نحوه بازرسی ها اشاره کرده است. در این خصوص یو اس ای تودی به گزارش اخیر آمانو و آژانس بین المللی انرژی اتمی استناد کرده و به عدم شفاف سازی ! کشورمان نسبت به بخشی از فعالیتهای هسته ای خود خبر داده است. این مانور خبری یو اس ای تودی در حالی صورت می گیرد که جمهوری اسلامی ایران بازرسی های فراقانونی را نپذیرفته و آن را مغایر با اساسنامه های آژانس بین المللی انرژی اتمی می داند. در هر صورت مسئله بازرسی های آژانس موضوعی است که باید میان طرفین حل شود.
4-حضور جمهوریخواهان در کنگره: یو اس ای تودی در قسمتی دیگر به جابه جایی قدرت در کنگره و پیروزی اخیر جمهوریخواهان در سنای آمریکا اشاره می کند. یو اس ای تودی از حضور جمهوریخواهان در قدرت به عنوان یک مانع یاد می کند. اینکه جمهوریخواهان به طور طبیعی در مسیر اجرایی و قانونی شدن توافق نهایی سنگ اندازی هایی در مقابل دولت اوباما انجام می دهند. یو اس ای تودی به تز اصلی جمهویخواهان مبنی بر لزوم افزایش فشارهای موجود بر ایران اشاره کرده است.
5- مخالفت تل آویو و کشورهای خلیج فارس با فناوری هسته ای ایران: موضوع دیگری که از دید تحلیلگران یو اس ای تودی پنهان نمانده است، به مسئله مخالفت تل اویو و کشورهای حاشیه خلیج فارس با استفاده جمهوری اسلامی ایران از فناوری هسته ای باز می گردد. در این خصوص یو اس ای تودی به نقش بازدارنده عربستان سعودی اشاره کرده است. ریاض اخیرا اعلام کرده است که برنامه هسته ای خود را توسعه خواهد داد ( در راستای تقابل هسته ای با ایران!). در هر صورت مخالفت رژیم صهیونیستی و برخی کشورهای حاشیه ای خلیج فارس با فعالیتهای هسته ای کشورمان موضوعی تازه نیست اما در راستای تحلیل رفتار متقابل بازیگران شکست خورده منطقه ای مانند عربستان سعودی باید مدنظر قرار گیرد.
17:22- شبکه خبری
«المیادین» به نقل از خبرنگار خود در وین گزارش داد که دیدگاههای ایران و آمریکا درباره تعداد سانتریفیوژهای غنیسازی اورانیوم به هم نزدیک شده است.
پیش از این رسانههای آمریکایی از عددهایی مانند ۴۰۰۰ و ۹۵۰۰ خبر داده بودند که وزارت خارجه ایران آن را تکذیب کرده بود. همچنین رسانههای آمریکایی پیشتر گزارش داده بودند که آمریکا روی چهار هزار دستگاه اصرار کرده است اما ایران آن را نپذیرفته است.
17:07- بهروز کمالوندی سخنگوی آژانس انرژی اتمی در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به ادعاهای مجدد آمانو و گزارش آژانس درباره عدم پاسخگویی ایران به آژانس گفت: این گزارش نیز مربوط به گزارش قبلی است و در واقع به دیدارهای اخیر اشاره نکرده است.
وی با تاکید بر اینکه این گزارش با گزارش قبلی فرقی ندارد، گفت: این گزارش کوتاهی است و به اقدامات برنامه مشترک و موضوعات گذشته اشاره دارد. ما به آژانس اطلاعات بیشتری دادیم اما آژانس می خواهد موضوعات جدیدی مشخص شود. این گزارش حرف جدیدی ندارد و عین گزارش دو هفته پیش است.
16:57- جان کری و لوران فابیوس وزرای خارجه آمریکا و فرانسه پس از دیدار در پاریس در کنفرانس خبری مشترک شرکت کردند. وزیر خارجه فرانسه در این نشست گفت: «امیدواریم به توافق با ایران برسیم البته این موضوع به رویکرد و موضعگیری ایرانیها دارد؛ هنوز اختلافات مهمی در مسیر مذاکرات هستهای وجود دارد و جان کری هم درباره این موضوع(وجود اختلافات) اتفاق نظر دارد».
وزیر خارجه آمریکا هم در این کنفرانس خبری تاکید کرد: «ما امیدواریم که بتوانیم به شکافها و اختلافات در مذاکرات هستهای پایان دهیم؛ ما در فضای علنی مذاکره نمیکنیم و با دقت به مذاکرات ادامه خواهیم داد».
دیپلمات ارشد آمریکایی با بیان اینکه «۱+۵ متحد هستند»، گفت: «بله ما خواهان توافق هستیم اما خواهان هر توافقی نیستیم؛ امیدواریم که بتوانیم خط پایان (مذاکرات) را ترسیم کرده و به آنجا برسیم».
16:33- روزنامه «الحیات» عربستان، به نقل از متعب بن عبدالعزیز گزارش داد که «باراک اوباما» رئیس جمهور آمریکا به عربستان اطمینان خاطر داده است که راهکاری نهائی برای پرونده هستهای ایران بیابد.
16:27- رایزنی سه جانبه محمدجواد ظریف وزیر خارجه ایران، کاترین اشتون هماهنگ کننده 1+5 و ویلیام برنز قائم مقام سابق وزیر خارجه و عضو تیم مذاکره کننده آمریکا در وین پایان یافت.
16:08- «رابرت جرویس» (Robert Jervis) استاد سیاست و امور بینالملل دانشگاه کلمبیا (Columbia University) آمریکا با اشاره به روزهای باقیمانده از ضربالاجل مذاکرات هستهای ایران و گروه 1+5 گفت: انجام پیشبینی در مورد شانس و امکان دستیابی به توافقی جامع در این بازه زمانی مشکل است زیرا هر یک از دو طرف ماجرا به دنبال دستیابی به بهترین نوع توافق ممکن (برای خود) هستند، بنابر این حاضر نیستند در معرض عموم دستهای خود را رو کنند.
جرویس در رابطه با احتمال تمدید دوباره مذاکرات هستهای و چگونگی توافق طرففین بر سر این موضع نیز گفت: هر تمدید دستکم باید در راستای رئوس و طرح کلی یک توافق نهایی باشد. من فکر نمیکنم که کشورهای گروه 1+5 مایل به انجام آن چیزی باشند که 6 ماه پیش انجام دادهاند و مذاکرات را بدون در نظر داشتن توافقی تمدید کنند.
وی در پاسخ به سئوالی در مورد چگونگی حد و حدود مصالحه و امتیازاتی که دولت آمریکا ممکن است یا میتواند در این مذاکرات به طرف ایرانی ارائه دهد و اینکه آیا هدف یا تقاضای عینی خاصی از سوی مقامات آمرکایی وجود دارد که بایستی حتما در این مذاکرات تأمین شود، گفت: پذیرش یک برنامه غنیسازی مشروع ایران، بزرگترین امتیاز (ارائه شده) از سوی گروه 1+5 است، موردی که عربستان سعودی و اسرائیل به شدت به آن اعتراض دارند. شرط بنیادین ایالات متحده این است که در هر توافقی یک بازه زمانی یکساله تا گریز هستهای ایران و برخورداری این کشور از قابلیت توسعه یک بمب (اتمی) وجود داشته باشد، همچنین یک نظام بازرسی سفت و سختی وجود داشته باشد که بتواند مانع از این شود که ایران بتواند تأسیساتی مخفی را توسعه دهد. در مقابل، آمریکا تحریمهایی را که به برنامه هستهای است تعلیق خواهد کرد. به هر حال بدون تأیید کنگره این تحریمها نمیتوانند رفع (لغو) شوند، و این امر (رأی موافق کنگره) در حال حاضر غیرممکن است. در حال حاضر تنها ابزار قابل اتکا و مؤثری که آمریکا برای افزایش فشارها بر ایران در اختیار دارد (اعمال) تحریمهای بیشتر (از سوی آمریکا) است احتمالا بتواند آسیبهای بیشتری را (به ایران) وارد کند.
وی همچنین با اشاره به اکثریت یافتن جمهوریخواهان در مجلسین آمریکا و فشار و نفوذی که میتوانند از این طریق بر مذاکرات هستهای ایران و گروه 1+5 وارد کنند، گفت: اوباما تنها تاحدود کمی میتواند با استفاده از (قدرت) دستورات اجرایی خود کارهایی را انجام دهد و اگر ضرورت دستیابی به توافقی که از دید وی در راستای منافع ملی آمریکا قرار دارد ایجاب کند، وی حاضر (خواهان این) است که بهای سنگینی را در عرصه داخلی بپردازد.
جرویس در مورد چگونگی اثرگذاری کنگره در مذاکرات و تسهیل دستیابی به یک قرارداد مورد توافق طرفین، گفت: تهدید اینکه اگر توافقی به دست نیاید کنگره اقدامات بیشتری را انجام خواهد داد ممکن است فشار بیشتری را به ایران وارد کند.
وی همچنین در پاسخ به سئوالی در مورد پیامدهای دستیابی به یک توافق (جامع) برای ایران و آمریکا اظهار داشت: یک توافق میتواند زمینه را برای همکاریهای بزرگتر در حیطه برخی موضوعات (دیگر) فراهم کند، اما (داشتن) روابط خوب واقعی (بین دو طرف) جدای از عوامل مختلف، به تجدید نظر ایران در حمایت از متحدان منطقهای آن بستگی دارد.
15:01- المیادین گزارش داد، یکی از اعضای نمایندگی فرانسه در سازمان ملل متحد در صفحه توئیتر خود نوشت: پاریس عجلهای برای امضای توافق هستهای به هر بهایی با ایران ندارد. فرانسه در برابر هر گونه توافق هستهای بد با ایران، میایستد.
از سوی دیگر برخی منابع فرانسوی به المیادین گفتند: عربستان به پاریس فشار میآورد تا توافق نهایی در زمینه موضوع هستهای ایران را امضا نکند. عربستان به فرانسه هشدار داده است در صورتی که توافق با ایران را امضا کند، خرید سلاح از این کشور را متوقف میکنند. عربستان و فرانسه در ممانعت از دستیابی ایران به پروژه هستهای پیشرفته، منافع مشترکی دارند.
14:49- تجمع 8 نفره عوامل منافقین علیه مذاکرات هستهای ایران و 5+1 با بیتوجهی رسانهها همراه شده است.
14:45- در ادامه رایزنیهای امروز در وین دقایقی پیش رایزنی محمد جواد ظریف، کاترین اشتون و ویلیام برنز آغاز شد.
14:30- جان کری وزیر امورخارجه آمریکا برای مذاکره با محمدجواد ظریف وزیرامورخارجه ایران، امروز پاریس را به مقصد وین ترک خواهد کرد. کری پس از مذاکره با همتایانش انگلیسی و عمانیاش در لندن، راهی پاریس شده و با سعود الفیصل وزیرامورخارجه عربستان مذاکره کرد؛ مذاکراتی که متمرکز بر برنامه هستهای ایران بوده است. سخنگوی وزارت خارجه آمریکا سفر پنجشنبه عصر کری به وین را تایید کرد.
14:10- رویترز گزارش داد، مدیر کل آژانس بینالمللی انرژی اتمی روز پنجشنبه ابراز داشت که ایران نتوانسته است توضیحات لازم را در خصوص ادعاهای مربوط به احتمال تحقیق در خصوص تولید بمب هستهای ارائه کند.
وی همچنین از ایران خواست تا در یک برنامه بازرسی طولانیمدت با آژانس بینالمللی انرژی اتمی همکاری کند. آمانو تصریح کرد: «من از ایران میخواهم که همکاری خود را با آژانس افزایش داده و دسترسی به موقع آژانس به اطلاعات، مستندات، سایتها، مواد و پرسنل خود را فراهم آورد.»
14:08- جف راسکی سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا در نشست روزانه با
خبرنگاران در پاسخ به سوالی درباره اظهارات اخیر وزیر خارجه انگلیس مبنی بر
عدم خوشبینی نسبت به روند مذاکرات، گفت: من نمیتوانم درباره اظهارات
بریتانیا قضاوت کنم اما ما هنوز امیدواریم که بتوانیم تا 24 نوامبر به
توافق دست یابیم. ما درباره تمدید صحبت نمیکنیم و درباره تمدید مذاکرات
بحث نکردهایم. تمرکز ما بر روی 24 نوامبر است.
14:03- رایزنی دوجانبه معاونان وزرای خارجه ایران و روسیه بعد از حدود یک ساعت و نیم پایان یافت. همچنین نشست کارشناسی ایران و ١+٥ به ریاست بعیدی نژاد و استفان کلمنت لحظاتی پیش پایان یافت.
13:56- خبرگزاری سیانان در تحلیلی درباره دهمین دور مذاکرات ایران و 1+5،
نوشت: در حالیکه قدرتهای جهان در وین برای آخرین دور مذاکرات با ایران در
این هفته دور جمع شدهاند دیپلماتهای غربی اعلام میکنند که در بهترین
حالت پنجاه درصد از توافق جامع تا 24 نوامبر حاصل شده است.
به نوشته این خبرگزاری؛ اگرچه دوشنبه پیش رو آخرین زمان تعیین شده برای
دستیابی به توافق جامع است دیپلماتها اعلام میکنند که ممکن است تمدیدی
برای بررسی و حل مسائل باقیمانده در نظر گرفته شود تا بتوانند جزئیات را
مورد بررسی قرار دهند. اگرچه هیچکس در عموم درباره تمدید مذاکرات صحبت
نمیکند اما یک مقام ارشد غربی اعلام کرد که ادامه مذاکرات نسبت به نابودی
کامل تمام پیشرفتهای حاصل شده قابل ترجیح است.
وی ادامه داد: ما برای دستیابی به توافق نهایی تلاش میکنیم. اگر این توافق
اتفاق نیفتاد همه پیشرفتهای انجام شده در طول 9 ماهه گذشته را خراب
نمیکنیم.
یک دیپلمات غربی میگوید: من فکر نمیکنم که هیچ یک از طرفین بخواهند از
میز مذاکرات کنار روند. ما خواهان دستیابی به توافق هستیم و برای دستیابی
به این توافق سخت تلاش میکنیم اما دستیابی به توافق نه به هر قیمتی. برخی
خطوط قرمز وجود دارد که ما نمیتوانیم از آنها گذر کنیم.
13:24- دیدار وزیر خارجه آمریکا با همتای سعودی وی در پاریس آغاز شد؛ دیداری که بنا به گفته رسانه ها محوریت آن مذاکرات هسته ای ایران است.
12:47- خبرگزاری کیودوی ژاپن در تحلیلی درباره روند مذاکرات هستهای ایران و
1+5، نوشت: منابع نزدیک به مذاکرات اعلام میکنند در حالیکه به ضربالاجل
تعیین شده نزدیک میشویم هنوز توافق هستهای با ایران در هالهای از ابهام
قرار دارد. با پیروزی جمهوریخواهان در انتخابات میان دورهای
آمریکا در کنگره، طرف آمریکایی در آخرین دور مذاکرات هستهای مواضع سختتری
اتخاذ کرده است.
این منبع نزدیک به مذاکرات اعلام کرد: آمریکا بر ادامه تحریمها علیه
ایران، پافشاری میکند که این مساله باعث ایجاد مانعی برای پیشرفت در دهمین
دور مذاکرات هستهای شده است.
مذاکرهکنندگان ایرانی تاکید دارند که توافق در صورت لغو کامل و یکباره تحریمها ممکن خواهد بود.
این خبرگزاری به نقل از یک منبع، نوشت: تفاوتها میان طرفهای مذاکرهکننده
میان موضوعات اصلی همچنان گسترده باقی مانده است و هنوز جلسه عمومی برگزار
نشده و طرفها تلاش میکنند که به صورت دوجانبه و یا چندجانبه به دنبال
راهحل باشند.
یک منبع دیگر نیز اعلام کرد که همه مسائل به نظر میرسد که به دوران آغاز مذاکرات بازگشته است.
12:42- ایتارتاس به نقل از یک منبع آگاه ایرانی گزارش داده که علیرغم گزارشهای رسانههای غربی، طی دو روز گذشته هیچ صحبتی از تمدید مذاکرات در وین صورت نگرفته است. ایران خواستار تمدید مذاکرات نیست و تلاش میکند تا دوشنبه به توافق دست یابد. آخرین دور مذاکرات ایران و 1+5 پیش از پایان ضربالاجل توافق ژنو از روز سهشنبه در وین آغاز شده و همچنان در جریان است.
12:34- منابع آگاه ایرانی گفتهاند که «مذاکرات فشرده و جدی اما کند پیش می رود.»
12:33- نشست کارشناسان ایران و گروه 1+5 به ریاست «حمید بعیدی نژاد» مدیر کل سیاسی و امنیت بین الملل وزارت امور خارجه و «استفان کلمنت» دستیار ویژه کاترین اشتون آغاز شده است.
12:23- مقام ارشد فرانسوی از حضور همزمان سفرای پاریس، لندن و برلین در سنا با محوریت گفتگو درباره مذاکرات هستهای خبر داد. «ژرار آرود» سفیر فرانسه در آمریکا که پیشتر سفیر پاریس در سازمان ملل را برعهده داشت، از حضورش به همراه سفرای انگلیس و آلمان در سنای آمریکا برای گفتگو درباره مذاکرات هستهای ایران خبر داد.
وی در این باره در توئیتر خود مینویسد: «به همراه همکاران آلمانی و انگلیسی برای دیدار با سناتور مورفی، جانسون، فلیک و کین برای گفتگو درباره مذاکرات هستهای ایران حضور مییابیم... وحدت گروه 1+5 و نیاز به توافق(هستهای) مهم است اما نه به هر قیمتی».
پیش از این پایگاه آمریکایی المانیتور از آغاز رایزنی سه کشور اروپایی در کنگره آمریکا درباره مذاکرات هستهای خبر داده بود. به ادعای المانیتور، در هفتههای گذشته افرادی از سفارت فرانسه، انگلیس و آلمان مذاکراتی صریح در رابطه با اینکه توافق خوب باید چه مشخصههایی داشته باشد، با نمایندگان کنگره داشتهاند.
12:17- آسوشیتدپرس گزارش داد، جان کری وزیر خارجه آمریکا در ادامه دیدارهای خود درباره برنامه هستهای ایران لحظاتی پیش وارد پاریس پایتخت فرانسه شد. وزیر خارجه آمریکا در پاریس قرار است با لوران فابیوس وزیر خارجه فرانسه و همچنین سعود الفیصل وزیر خارجه عربستان درباره برنامه هستهای ایران دیدار و گفتوگو داشته باشد.
جان کری روز گذشته نیز در لندن حضور داشت و در این شهر با فیلیپ هاموند وزیر خارجه انگلیس و یوسف بنعلوی وزیر خارجه عمان درباره برنامه هستهای ایران گفتوگو کرد.
11:55- قرار است ساعت 10 امروز به وقت محلی نشست کارشناسی به ریاست حمید بعیدی نژاد مدیر کل سیاسی و بینالمللی وزارت خارجه مجدداً از سر گرفته شود.
11:53- حسین شیخالاسلام مشاور امور بینالملل رئیس مجلس در گفتوگو با آنا با اشاره به انجام مذاکرات هستهای در وین، گفت: نتیجهای که از این دور از مذاکرات حاصل شود و اگر توافقی امضا شود، پایان کار نیست. باید توافق امضا شده به تصویب مجلس شورای اسلامی برسد و پس از تایید نمایندگان مجلس به عرصه اجرایی شدن برسد.
سفیر پیشین ایران در دمشق اضافه کرد: از تیم مذاکره کننده هستهای کشور باید حمایت کرد و متشکر بود زیرا این افراد بهترین شخصیتها برای حضور در مذاکرات 5+1 هستند اما آنها نیستند که تصمیم نهایی را در این ارتباط میگیرند و در نهایت باید توافق انجام شده به تصویب مجلس برسد.
11:50- در سومین روز رایزنیها در وین در راستای حصول توافق جامع هستهای و رفع اختلافات موجود، سید عباس عراقچی معاون وزیر خارجه کشورمان و عضو ارشد تیم مذاکره کننده هستهای برای دومین بار طی سه روز گذشته با «سرگئی ریابکوف» معاون وزیر خارجه روسیه و نماینده این کشور در گروه ١+٥ به گفتوگو میپردازد.