«تا حالا ساقی مثل من ندیده بودی، درسته؟» این را آرام گفت و سپس پردههای اتاقش را کشید تا صدا بیرون نرود. تا تمامشدن حرفهایش این عبارت را چندینبار تکرار کرد و هربار صدایش بالاتر میرفت و با لبخندی از سر غرور همراهیاش میکرد. شرکت نسبتا بزرگی داشت که بین حرفهای همکارانش میشد حدس زد در کار خریدوفروش ماشین باشند.
شرق در ادامه نوشت: در تمام مدتی که در مورد ماریجوانا حرف میزد، از فعل گذشته استفاده میکرد و تاکید میکرد هرچیز خوب و بدی از ماریجوانا میگوید، مربوط به گذشته است، برای روزهایی که ١٠، ١٢نخ ماریجوانا مصرف میکرده، میکاشته و میفروخته است و از وقتی این مادهمخدر روند تجاریشدن را در پیش گرفته است، آن را کنار گذاشته. به پشتی صندلیاش تکیه میدهد و از تجربههایش میگوید، انگار که سالهاست با مصرفکنندهها و فروشندهها سروکار داشته: «من بهعنوان ساقیای که مصرفکننده هرروزه بودم، مصرف این مادهمخدر کمک کرد که متعادل شوم، آرامم کرد، از وقتی مصرف میکردم تنها شده بودم، خود واقعیام شده بودم. طرز فکرم عوض شده بود، خودم عوض شده بودم، حالم خوب بود و همیشه شاد بودم.» اینها را میگوید و حرفش را با تاکید بیشتری ادامه میدهد، «ولیولیولی مصرفنکردنش خیلی بهتر از مصرفکردنشه، چون هرراهی که میروی یک دریچهای جلو رویت باز میشود، بعضیموقعها این راهها خیلی بیانتهاست، جادهاش را هم نمیشناسی، معلوم نیست کجا میروی... .»
یکنخ ایرانی برابر با هفتنخ آمریکایی
ماریجوانا یکی از موادمخدری است که مصرف آن اینروزها در ایران افزایش یافته است و نگرانیهای جدیای نسبت به عوارض آن وجود دارد. نکته موردتوجه در مورد ماریجوانا مقدار چهار تا هشتدرصدی مادهمخدر تیاچسی است که امروزه در آمریکا به نام ماریجوانا آزاد شده و فروخته میشود اما ما در ایران از انواع ماریجوانای طبی (مخدر گل) استفاده میکنیم که بین ٢٤ تا ٣٠درصد دارای مادهمخدر تیاچسی است. ماریجوانای طبی یا مخدر گل در آمریکا فقط برای مدت کوتاه و زیرنظر پزشکان برای درمان بیماریهای لاعلاج آزاد است، در صورتی که ماریجوانای طبی با نام مخدر گل امروزه در تمام ایران بهعنوان یک مادهمخدر تفریحی استفاده میشود و قدرت اثر ماریجوانا هفتبرابر بیشتر از قدرت ماریجوانای آزادشده در آمریکاست و این به معنای آن است که هر یک سیگار ماریجوانا در ایران برابر با هفتسیگار ماریجوانا در آمریکاست.
با توجه به اینکه مصرف مدیکال ماریجوانا بیشتر از ماریجوانای سنتی است، هنوز مشخص نشده است که در بازار ایران ماریجوانایی که مصرف میشود مدیکال است یا سنتی. با این فرض که مصرف ماریجوانا به صورت مدیکال در کشور ما زیادتر است، علیرضا تجلی، مددیار اعتیاد جمعیت خیریه تولدی دوباره به متانفتامین موجود در این ماده اشاره میکند: «متانفتامین موجود در ماریجوانا تخریب چندانی ندارد ولی به دلیل اینکه در ایران این ماده با مواد دیگر شبیهسازی میشود، شدت تخریب آن افزایش مییابد.»دستبهسینه پشت میز کنفرانسش نشسته است و از پیچیدهبودن این ماده مخدر میگوید و اصرار دارد برای مصرف هر مادهمخدری باید شناخت کامل به آن ماده داشته باشیم و مزایا و معایبش را بررسی کنیم و فقط به تاثیر و حال خوبی که بعد از مصرف داریم قانع نباشیم.
او به مدلهای ماریجوانا اشاره میکند: «این جنس دومدل دارد: نر و ماده. اکثر آنهایی که تازهوارد هستند، فرق نر و ماده را نمیدانند، مزایا و معایبش را هم نمیدانند. خود این نر و ماده به دو شاخه تقسیم میشود. ساتیوا و ایندیکا. ساتیواها آنهایی هستند که روی مغز اثر میگذارند و ایندیکاها روی بدن. نسبت به همین جنس، آدمها و مصرفکنندهها هم فرق میکنند.» در ادامه حرفش به شرایط کاشت ماریجوانا میپردازد: «شرایط کاشتش گلخانهای (در محیط مصنوعی) و در فضای باز است. هرچقدر شرایط آب و هوایی سختتر باشد، گل بهتری درمیآید. به همین میزان تاثیرشهم متفاوت است. خیلی گیاه عجیبی است. شخصیت دارد، دنیای خیلی بزرگی دارد.»
شروع دنیایی که برای ماریجوانا متصور است را در طریقه آشنایی با آن از راه دوستانش میداند و اضافه میکند: «روزی که با این ماده آشنا شدم خیلی از آن خوشم آمد. رفتم دنبالش و یک بوته کاشتم. برای خودم میکاشتم و به آن میرسیدم. از روی علاقه این کار را میکردم. به اصرار دوستانم که گفتند چرا ما برویم از اینوآن آشغال بگیریم، تعداد بیشتری میکاشتم و به آنها میفروختم.»این درحالی است که سردار مویدی، رییسپلیس مبارزه با موادمخدر گزارشهایی در زمینه شیوع ماریجوانا و کشت آپارتمانی آن در کشور را شایعهای بیش نمیداند و کاشت مادهمخدر ماریجوانا در پایتخت را رد میکند.
تب آمریکایی ماریجوانا
از مدل پوشش و محل کارش میشود حدس زد از طبقات بالای جامعه باشد، ساعت گرانقیمتی به دست دارد که هرازچندگاهی نگاهی به آن میاندازد و از وقتی که برای این کار گذاشته است احساس رضایت میکند. از مصرفکنندهها که حرف میزند، اشتیاق فراوانی دارد. صدایش را صاف میکند و با لبخندی ادامه میدهد: «هزارمدل مصرفکننده داریم. ولی چیزی که بینشان زیاد است، اکثرا افرادی هستند که از مشروب نتیجه خوبی نگرفتهاند، یعنی اولین قشری که جذب ماریجوانا میشوند همینها هستند. بعد قشر جوان هستند که در آهنگها اسمش را میشنوند بعد میروند دنبالش. یکسریها یکی، دوتا سفر اروپایی میروند، یکسریها هستند که یکبار مصرف میکنند دیگر نمیکشند. یکسریها هستند یکماهیکبار میزنند. آدمهایش خیلی متفاوتند.»
در پی تفاوت میان مصرفکنندهها بر سطح سواد و آگاهی آنها تاکید میکند و میگوید: «کسانی از این جنس که مصرفکنندهاند افرادی نیستند که تحصیلکرده نباشند. حتی اگر دیپلم داشته باشند ولی چهارتا کتاب میخوانند، در اینترنت دنبال چهارتا چیز میگردند. خود من کلی مقاله در موردش خواندهام و اطلاعات لازم را در موردش دارم. یکسایتی پیدا کردم که مصرفکنندهها از تاثیر مصرف ماریجوانا روی زندگیشان نوشته بودند. با مخدرهای دیگر خیلی فرق میکند. میگویم مخدر چون مدلی که مصرف میکنیم باعث میشود دز به ما برسد. یکی از عاملهایش این است که درد را از بین میبرد.»
علاوهبر خیل گسترده مصرفکنندهها معتقد است همه مصرفکنندههای ماریجوانا واقعی نیستند و خیلی از آنها تفریحی مصرف میکنند، «یکسری آدم عجیبوغریب در این وادی میآیند که بعد از یک مدت خط میخورند. مصرفکننده واقعی آن گروهی نیستند که کنار خیابان حلقه میزنند و با هم ماریجوانا میکشند. علف خیلی ادا دارد. مثلا دیدهام طرف اصلا نمیکشد ولی کل زندگیاش کلمبیاییرنگ است. یکی افهاش را میآید که من رفتم آمستردام. یکسری فیلمها و آهنگها هم آمده که دارند از ماریجوانا میگویند. گلسنگم و گلبزن و بخند و... باب شده.»
رییسکل درمان اعتیاد: ماریجوانا اعتیادآور است
حرف از اعتیاد که میشود به فکر فرومیرود و چندثانیهای با گوشیاش بازی میکند: «اعتیاد به ماریجوانا به نوع مصرفکنندهها ربط دارد، بیشتر حالتهایش روانی است. اگر چندروز مصرف نکنی بهخاطر ترشح بیش از حد اسید معده، معدهدرد میگیری. روی اشتها تاثیر دارد که آنهم روانی است. تو سرت گرم باشد حسش نمیکنی. کلا موادمخدر به شخصیت آدمی که مصرف میکند خیلی ربط دارد. من خودم روزی ١٢نخ میکشیدم. یک روز کلا گذاشتمش کنار. جای خالیاش را حس میکردم، تایمی از روز را که قبلا گل میزدم، کلافه بودم. ولی راحت گذاشتمش کنار. وابستهاش نشده بودم.»
باتوجه به ذهنیتی که در مورد برگشتناپذیری این مادهمخدر شکل گرفته است، علیرضا تجلی، بهبودی کامل مصرفکنندههای ماریجوانا را در گرو بیماری همراه فرد میداند: «اگر فرد مبتلا بیماری همراه داشته باشد، افسردگی ناشی از مصرف ماریجوانا در فرد تشدید میشود که درمان دارویی برای آن تجویز میشود؛ ولی اگر فرد مصرفکننده باشد و دچار بیماری همراه شود، در خوشبینانهترین حالت میتوانیم بگوییم که افسردگی فرد با ترک ماریجوانا تحلیل میرود و کم میشود.»
در ادامه نیز، فرید براتیسده، رییسکل پیشگیری و درمان اعتیاد سازمان بهزیستی میگوید: «ماریجوانا از گروه کانابیسمهاست، به همین دلیل اعتیادآور هستند اما این اعتیاد ممکن است از نظر جسمی کمتر و دیرتر خود را نشان دهد. مصرف این گروه از مخدرها، هم بهلحاظ جسمی مشکل ایجاد میکند هم در برخی موارد توهمزاست و هم بهلحاظ اینکه در گستره وسیعی؛ از قلب گرفته تا دستگاه تولیدمثل تاثیر میگذارد رفتارهای پرخطر و محافظتنشده را تشدید میکند و در برخی مواقع هم رفتارهای خارج از عرف را ایجاد میکند.»
شیراز، قطب تولید ماریجوانا
در ادامه حرفهایش در مورد اعتیاد به ماریجوانا دلیل کنارگذاشتن آن را اینگونه روایت میکند: «یکبار به من زنگ زدند و گفتند باید جنست را به ما بفروشی. چون میدانست اگر از من بخرد، میتواند برود یک جای دیگر با قیمت بالاتر بفروشد. من گفتم بایدی وجود ندارد و کلا بیخیالش شدم و تعطیلش کردم. علاقهام را خشک کردند. بعد از آن هم دیگر مصرف نکردم و برای همیشه ماریجوانا را کنار گذاشتم.»
به روند تجاریشدن ماریجوانا اشاره میکند و میگوید: «خیلی سودآور است. یک موقعی میگفتند خلافش دانشجویی است. الان یکسالی است که از این حالت درآمده و تجاری شده. از دانشگاه و بین دانشجوها شروع شد چون طرف میتوانست در موردش حرف بزند و میدانست که موادمخدر است ولی در عین حال منفعتهای زیادی هم دارد. میکاری، بهش رسیدگی میکنی، گل درمیآید. میگویند پول ازش درنمیآید ولی اینجوری نیست. الان یک بوته حداقل ٥/٤کیلو جنس سالم دارد. قیمتش گرمی ٥٠هزارتومان است. الان طلا گرمی صدتومان است. تقریبا با طلا برابری میکند. تا گرمی ١٥٠هزارتومان هم داریم که جزو گلخانهایها میشود. از وقتی تجاری شده، من دیدهام که میان فروشندهها دعوا شده وقتی این دعواها منجر به قتل و نقصعضو شده است. در ایران پنج، ششتا باند قدر کار میکنند. در شیراز هم خیلی رونق گرفته. تقریبا همهجای ایران رشد میکند. ورامین و ساوه تامینکننده مصرف تهران هستند.»
اخاذی اینترنتی از تازهواردها
با گوشی موبایلش صفحه اینستاگرامی که در مورد خریدوفروش ماریجواناست را نشان میدهد: «افرادی که از این سایتها خرید میکنند قشر خیلی جوان جامعه هستند؛ زیر ٢٠سال. بهخاطر اینکه تازهوارد هستند، چندتا تعریف از ماریجوانا میشنوند، عکسهایش را میبینند و گول ظاهرش را میخورند. به شبکههای اجتماعی مثل اینستاگرام و فیسبوک میروند و با فروشندهها ارتباط برقرار میکنند، با آنها قرار میگذارند و مادهمخدر موردنظر را خریداری میکنند.» از خطرات و برخورد پلیس با این ماده میگوید: «برخورد پلیس تا چندسال پیش با الان فرق میکرد. قبلا اگر یکی از پرورشدهندهها یا ساقیها را میگرفتند، طرف میگفت اینها در خانهمان روییده بود، بویش خوب است، برای فلانی میخواهم ببرم. پلیس نمیشناخت. مثل الان پیگیری نمیکرد. مهمتر از همه اینکه تجاری نشده بود. هر قضیهای در ایران تا وقتی تجاری نشده آزاد است.»
الآن این متن، هشداردهنده بود یا تحریک کننده؟!