هر ساله با پایان رقابتهای لیگ قهرمانان آسیا و حدفاصل شروع دور جدید این رقابتها، کنفدراسیون فوتبال آسیا گزارش ارزیابی خود از عملکرد تیمهای حاضر در این رقابتها را منتشر میکند و بر اساس آن جایگاه و سهیمه کشورهای مختلف برای دور بعدی این رقابتها هم تعیین میشود. هفته گذشته این گزارش برای دورقبلی این رقابتها منتشر شد و اگرچه کشورمان در جایگاه سوم قرار گرفت اما نزدیکی بیش از حد تیمهای چهارم و پنجم به ایران این تهدید را ایجاد کرده که فوتبال کشورمان در رده باشگاهی سقوط تاسفباری را تجربه کند.
به گزارش تابناک، از آخرین قهرمانی یک تیم ایرانی در آسیا بیش از بیست سال میگذرد همانطور که از آخرین قهرمانی تیم ملی کشورمان در آسیا بیش از چهار دهه میگذرد و این به خوبی نشان میدهد که علیرغم رنکینگ فیفا ما دیگر غول دست نیافتنی سالهای دهه چهل فوتبال آسیا نیستم. فراتر از نتیجهگیری با توسعه فوتبال حرفهای در آسیا و ضعف زیرساختهای موجود در کشورمان ما حتی توانایی رقابت با تیمهای درجه دو آسیا را هم نداریم. همین مسئله هم موجب شده تا از زمانی که جام باشگاههای آسیا با شکل و شمایل جدید و حرفهایتر خود پا به میدان گذاشته به صورت متوسط هر پنج سال یک بار یک تیم اییرانی به جمع چهار تیم برتر قاره راه پیدا کند که ان هم منجر به کسب جام نشده است. همین عملکرد و نتایج به خومبی نشان میدهد که در رتبهبندیی کنفدراسیون فوتبال آسیا ایران چندان جایگاه مناسبی ندارد.
در گذشته میشد خیلی از ضعفها زیر خیل عظیم تماشاگرانی که از مسابقات در ایران استقبال میکردند پوششاند. استقبال فراوان تماشاگران در ایران از این رقابتها موجب میشد تا بیشتر سالها رکورد حضور تماشاگر به ایران اختصاص داشته باشد و این در مقایسه با کشورهای عربی همسایه که ورزشگاههای خالیشان اصلا مطلوب مسئولان AFC نبود موجب میشد تا کمبودها و کاستیهای ساختاری فوتبال ایران به چشم نیایند. رفته رفته اما تغییر ملاکهای AFC و کم شدن ضریب امتیاز حضور تماشاگران و از طرفی رویگردان شدن هواداران فوتبال در ایران از حضور در استادیومها باعث شده رده ایران به تدریج در جدول ارزیابی AFC پایین بیاید.
در آخرین گزارشی که کنفدراسیون فوتبال آسیا امتیازات کسب شده توسط باشگاه های ایرانی اعلام کرد کشورمان با ۷۸.۱۵۳ امتیاز در رده سوم قرار گرفته است. اگرچه حضور در رتبه سوم با توجه به عملکرد تیمهای کشورمان که سه تایشان در مرحله گروهی حذف شدند و تنها نماینده باقیمانده هم از یک هشتم نهایی بالاتر نیامد، مطلوب به نظر میرسد اما فاصله اندک ما با ژاپن و امارات یک هشدار جدی را به فوتبال ما میدهد که ممکن است این موقعیت را هم به زودی از دست بدهد.
کنفدراسیون فوتبال آسیا گزارش عملکرد باشگاه های مختلف را طی سال های ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۵ و نحوه محاسبه سهمیه ها در سال ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ را اعلام کرد. در حال حاضر کره جنوبی با ۸۹.۸۳۸ امتیاز در رتبه نخسست این گزارش قرار دارد و بعد هم عربستان با ۸۹۰۲۱۷ امتیاز در رتبه سوم قرار دارد و بعد از ایرانی که ۷۸.۱۵۳ امتیاز در رتبه سوم قرار دارد امارات با ۷۷.۳۱۴ و ژاپن با ۷۴.۳۱۴ امتیاز قرار دارند. اگر بحث زیرساختها و مسائل فنی در میان باشد دور از ذهن نیست که امارات و ژاپن بتوانند خیلی زود معیارهای مد نظر AFC را فراهم کنند و با بالا بردن امتیازهای خود – امارات یک و ژاپن چهار امتیاز – جای ایران را بگیرند. در آن صورت سهمیههای ایران در لیگ قهرمانان آسیا سال به سال کمتر میشود. کاسته شدن سهمیههای آسیایی فوتبال ایران هم انگیزه تیمهای لیگ برتری را کاهش میدهد و هم باعث میشود ایران از امکان بالا بردن سطح کیفی خود از فرصت نتیجهگیری در لیگ قهرمانان آسیا باز بماند.
نحوه محاسبه سهمیه حضور باشگاه های ایران در مسابقات لیگ قهرمانان آسیا برای سالهای ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ از سوی کنفدراسیون فوتبال آسیا اعلام شد. در نامه ارسالی از AFC نحوه امتیاز دهی به این شرح است که از ۱۰۰% امتیازات داده شده ۷۰درصد آن مربوط به عملکرد فنی باشگاه های حاضر در مسابقات و ۳۰ درصد باقی مانده امتیازات مربوط به عملکرد فنی تیم ملی کشورهای عضو است. نکته مهم این که بر همین اساس مجموع امتیاز عملکرد فنی باشگاه ها در هر سال برای هر کشور محاسبه و مجموع آنها طی دوره زمانی مشخص میزان سهمیه آن کشور در سال های آتی را مشخص خواهد کرد.
با توجه به حضور پرقدرت ایران در صدر جدول رنکینگ فوتبال آسیا کم و بیش خیال فوتبالمان در این سالها از ۳۰ درصد نخست راحت اگرچه این موقعیت هم ممکن است از سوی رقبای دیگر تهدید شود و ۷۰% باقیمانده منوط به عملکرد فنی تیم های باشگاهی است که در ادامه توضیحات مربوط به آن آمده است. در حال حاضر ایران برای رقابتهای سال ۲۰۱۶ مانند سال ۲۰۱۵ از سه سهمیه اصلی و یک سهمیه پلیآف برخوردار است اما سهمیه بندی سال بعد این رقابتها به همان ۷۰ درصد عملکرد فنی باشگاههای ایرانی در این رقابتها بستگی دارد و باشگاه های ایرانی حاضر در این مسابقات از هم اکنون می بایست به فکر حضوری پرقدرت در این مسابقات در سال ۲۰۱۶ باشند. چرا که ملاک اصلی AFC عملکرد فنی این باشگاه ها و تیم ملی است که سهمیه مسابقات را برای سالهای ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ را مشخص خواهد کرد. اگر روند باشگاههای ایرانی در رقابتهای لیگ قهرمانان آسیا به همین ترتیب کنونی باشد که آیا یک نماینده از چهار نماینده میتواند از مرحله گروهی صعود کند یا خیر ممکن است به زودی شاهد از دست رفتن موقعیت کنونی باشیم و ای بسا کشور کوچک همسایهمان در حاشیه خلیج فارس جای ما را در رتبهبندی کنفدراسیون فوتبال آسیا بگیرد.