گراهام فولر، رئيس سابق شوراي اطلاعات ملي سازمان سيا و تحلیلگر ارشد مسائل سیاسی خاورمیانه در آمريكا، ضمن تأكيد بر اين نكته كه به نظر مي رسد منافع شخصي اردوغان با منافع ملي تركيه در تضاد است، می گوید رئيس جمهور تركيه بايد با اين حقيقت كنار بيايد كه بشار اسد به اين زودي ها از قدرت كنار نمي رود.
به گزارش «تابناك» به نقل از «کنسرسیوم نیوز»، گراهام فولر، رئيس سابق شوراي اطلاعات ملي سازمان سيا و تحلیلگر ارشد مسائل سیاسی خاورمیانه در آمريكا ضمن تأكيد بر اين نكته كه به نظر مي رسد منافع شخصي اردوغان با منافع ملي تركيه در تضاد هستند، معتقد است، رئيس جمهور تركيه بايد با اين حقيقت كنار بيايد كه بشار اسد به اين زودي ها از قدرت كنار نمي رود.
اين نويسنده آمريكايي كه به سبب نگارش كتاب مشهور «قبله عالم؛ ژئوپليتيك ايران» در كشور ايران از شهرت بالايي برخوردار است، عقيده دارد اكنون آنكارا در اين دوراهي قرار گرفته كه سياست هاي تنش زاي كنوني را ادامه دهد و يا اينكه به استراتژي و سياست صلح در منطقه بازگردد؟
نويسنده كتاب قبله عالم با ذكر اين نكته كه دوران كنوني از جمله تلخ ترين دوران تاريخ مدرن براي تركيه است، به طرح اين پرسش پرداخت كه اكنون تركيه چه اقدامي بايد انجام دهد تا بر اين سياست خارجی ناكام و شكست خورده غلبه كند؟
گراهام فولر معتقد است بزرگ ترين طنز سياست خارجي تركيه اين است كه رجب طيب اردوغان و نخست وزير وی، احمد داوود اوغلو، در حالي كشورشان را به اين شرايط آشفته كشانده اند كه همين تيم حاكميتي در سال هاي گذشته يك سياست خارجی خلاقانه و پويا را مبتني بر صلح در منطقه در پيش گرفته بود.
اين مقام سابق سازمان سيا می افزاید اين باور كردني نيست كه اردوغان و داود اوغلو ارتباط ميان كشورهايي مانند ايران، عراق، روسيه، چين، آمريكا، اتحاديه اروپا، سوريه و كردهاي خاورميانه كه واقعاً براي تركيه مهم هستند را تخريب كرده اند و به جاي آن، آنكارا يك ائتلاف مشكوك و خطرناك و خانمان برانداز را با عربستان سعودي آغاز كرده است.
فولر در ادامه مطلب خود می نویسد اكنون اين سئوال مطرح است كه تركيه چه اقدامي را بايد براي ترميم اين موقعيت اسفناك انجام بدهد؟ به عقیده فولر، اردوغان در ابتدا بايد بپذيرد اين تصور كه اسد بايد برود، شكست خورده است. در مرحله بعد، تركيه بايد به منظور ايجاد صلح و آرامش در سوريه به قدرت هاي بزرگ جهاني و ايران بپيوندد و انديشه هاي پوچ عربستان سعودي مبني بر اعزام نيروهاي نظامي سني به سوريه را رها كند.
گراهام فولر می افزاید تركيه بايد دامن زدن به سياست هاي افراط گرایانه را با سياست هاي پيشين خود كه مبتني بر دوستي با كشورهاي منطقه و همسايگانش بود، تعويض كند.اين استاد دانشگاه نيويورك معتقد است تركيه به جاي افزايش مناسبات و تقويت رابطه با عربستان، بايد روابط خود را با ايران، عراق و روسيه محكم كند.
فولر همچنین تأكيد دارد آنكارا بايد به اين تلاش هاي بيهوده خود كه بنا دارد ناتو را به جنگ و درگيري خود با روسيه وارد کند، پايان دهد. گراهام فولر در بخش ديگري از مطلب خود می نویسد: «واقعيت آن است كه ورود روسيه به خاك سوريه باعث شد تا موقعيت ها و آزادي عمل تركيه در نقش بازي كردن در سوريه محدود شود و در حال حاضر تركيه نمي تواند ديپلماسي قوي روسيه را در منطقه شكست دهد. علاوه بر آن، چه دوست داشته باشيم و چه نداشته باشيمواقعيت آن است كه روسيه يك امكان و فرصت عالي براي حل مشكلات سوريه است».
اين نويسنده و استاد دانشگاه ادامه داد، رشد جنبش و حركت كردها در خاورميانه يك واقعيت است و آنكارا به جاي تقابل و برخورد با آن بايد روابط نزديك و دوستانه اي را با كردها در پيش گيرد؛ زیرا قريب به 14 ميليون كرد در تركيه زندگي مي كنند وناديده گرفتن آن ها در ساختار حكومت تركيه بزرگترين بحران حاكميتي تركيه در حال حاضر و آينده خواهد بود.
بنابر آنچه گفته شد، فولر در انتها نتيجه مي گيرد اردوغان وداود اوغلوچاره ای ندارند جز این كه مواضع جنگ طلبانه خود را در سياست خارجي به سياست هايي مبتني بر صلح و همگرايي تغيير دهند.
گفتني است پيش از دكتر كن اريمتن، محقق مستقل تركيه ای نیز كه در شهر استانبول زندگي مي كند و پژوهش هاي گسترده اي در حوزه تاريخ دارد، در مقاله اي تحت عنوان «چشم انداز جديد شرقي»، نسبت به اقدامات جديد تركيه در جنوب شرق اين كشور و شهر دياربكر هشدار داد و با استناد به گزارش ماه دسامبر سازمان دیده بان حقوق بشر، اين محقق خواستار توجه به این واقعیت شد که از ژوئیه 2015 شهروندان کرد از جمله زنان، کودکان و سالمندان در يك دوره از عملیات نظامی دولت اردوغان در جنوب شرقی ترکیه کشته شده اند.
از سوي ديگر، نوراي ميرت روزنامه نگار تركيه اي، معتقد است جدا از مشكلات و جنايت هايي كه دولت تركيه عليه كردهاي تركيه اعمال مي كند، ترکیه وضعیت شبيه جنگ و اعلام نشده اي نيز در برابرحزب دموكرات كرد سوريه آغاز كرده است واخیراً برای متقاعد کردن دوستان غربی خود سخت در تلاش است تا آن ها حزب دموكرات سوريه را به عنوان يك گروه تروريستي به حساب آورند. اين روزنامه نگار ترك معتقد است سياست هاي تركيه اين كشور را در چشم جامعه بين الملل به عنوان يك بازيگر مشكل ساز معرفي كرده است.
