گل های آفتاب گردان نه تنها خود شباهت زیادی به خورشید دارند، بلکه یکی از عجیب ترین رفتارهای آنها این است که روی این گل ها مدام به سمت خورشید است و از همین روی نام آفتاب گردان روی آنها گذاشته شده است؛ اما دلیل و چگونگی مکانیزم این رفتار برای یک قرن دانشمندان و محققان را به خود مشغول کرده بود تا آنکه مطالعه اخیر پرده از این راز گل های آفتاب گردان برداشته است.
به گزارش «تابناک» مطالعه جدید که روز گذشته در ژورنال علمی Science توسط تیمی تحقیقاتی از دانشگاه UC Davis منتشر شده است، برخی از اسرار پشت مکانیزم حرکتی و رفتاری گل های آفتاب گردان را نشان می دهد که گویا ارتباط بسیاری به ریتم شبانه روزی آنها دارد.
گل های آفتاب گردان در آغاز روز روی خود را به سمت شرق و رو به خورشید می گیرند و در طول روزها همچنان روی آنها به سمت خورشید است. زمان شب و بعد از غروب خورشید اما این گل ها به تدریج روی خود را دوباره به سمت شرق باز می گردانند تا فردا مجددا روی به خورشید داشته باشند.
دقیقا مشخص است که این گونه های گیاهی بنا به یک دلیل خاص همواره خورشید را دنبال می کنند و مطالعه جدید محققان نشان می دهد، دلیل این موضوع یک نوع خاص از مکانیزم رشد گیاه و همچنین دلیلی مرتبط با جذب حشرات برای گرده افشانی است.
این محققان اقدام به انجام چندین آزمایش مختلف بر روی گل های آفتاب گردان کرده اند. در ابتدا آنها بخشی از این گیاهان را به اجبار از گردیدن به سمت خورشید بازداشته و یا آنها را در محیط های بدون نور مستقیم خورشید قرار داده اند. آزمایش آنها نشان داد، گل هایی که از خورشید محروم شده اند، از میزان حجم و اندازه کمتری نسبت به گل های آفتاب گردانی که مستقیم در معرض خورشید هستند، برخوردار می شوند.
این محققان همچنین روی ساقه این گل ها با جوهر علامت گذاری کردند و با فیلمبرداری از فرایند رشد آنها متوجه شدند، سمت راست ساقه زمانی که گل روی به خورشید دارد، سریع تر از سمت چپ رشد می کند و زمانی که روی گل به سمت غرب باز می گردد، سمت چپ ساقه به رشد خود ادامه می دهد.
«استیسی هارمر» استاد بیولوژی گیاهی دانشگاه UC Davis در این مطالعه خاطرنشان کرد، به نظر در طول روز این گل ها از دو مکانیزم رشد برخوردارند: مکانیزم اول فرایند ابتدایی رشد را شامل می شود و دومی از طریق ریتم شبانه روزی ساعت و نور عمل می کند. از آنجا که یک سمت از ساقه گیاه در روز سریعتر رشد می کند، این امر باعث چرخیدن گل می شود.
این محققان همچنین دریافته اند، گل های آفتاب گردانی که توسط خورشید بیشتر گرم می شوند، حشرات بیشتری را به سمت خود جلب می کنند و از این طریق به فرایند گرده افشانی آنها کمک فراوانی می شود. جالب آنکه این گلها حتی زمانی که در معرض نور مصنوعی قرار می گیرند نیز مکانیزم رفتاری مشابهی از خود نشان می دهند.
این نخستین نوع از تحقیقات علمی است که نشان دهنده مکانیزم رفتاری مبتنی بر ساعت و نور در گیاهان است.دانلود
