عملیات نظامی غیرمنتظره روسیه/ سردرگمی واشنگتن، آسودگی خاطر دمشق و وسوسه شدن آنکارا

به گزارش تابناک به نقل از روزنامه السفیر، اقدام جدید روسیه در حمله به مواضع داعش از طریق پایگاه نظامی در ایران که از آن تحت عنوان توفان پوتین یاد می شود، واشنگتن را سراسیمه وسردرگم کرده است و از هماهنگی در بالاترین سطوح نظامی، سیاسی و امنیتی و نیز مالی بین روسیه، ایران و سوریه حکایت دارد.

اقدامی که فراتر از یک گام غیرمنتظره روسیه است ، توفان پوتین شکل متفاوتی گرفته و کارآیی و چه بسا خطر بیشتری برای بازنگری در صحنه منطقه ای پیدا کرده است، از تهران در شرق تا بغداد، دمشق و آنکارا و حتی دورتر از پایتخت این کشورها را نیز شامل می شود.

به ثمر نشستن نشست وزیران دفاع روسیه، ایران و دمشق

ایران عنصر اصلی این توفان است و نتایج نشست سه جانبه چندی پیش در تهران بین روسیه، ایران و روسیه اکنون در حال نمایان شدن است به گونه ای که هواپیماهای روس از پایگاه هوایی در غرب ایران به سمت دیرالزور و حلب و ادلب پرواز می کنند و بمب افکن های روسیه از فرودگاه پرواز کرده و فقط در فاصله نیم ساعت به جبهه های گسترده سوریه می رسند.

احتمال گشوده شدن پایگاه انجرلیک به روی روسیه

در این میان واشنگتن تاسف خورده و به ارزیابی این گام روسیه مشغول است اما بغداد تایید و تسهیل کرده و تهران به خود می بالد و پیش می رود و چه بسا آنکارا نیز پایگاه آنجرلیک را به روی روسیه و سوریه بگشاید.

جزییات این اقدام روسیه حائز اهمیت است زیرا چنین اقدام نظامی مقدمات زیادی لازم دارد که کمترین آن فراهم کردن فرودگاه های ایران برای چنین ماموریتی است به اضافه فراهم شدن نیازهای لوجستیکی از جمله بارگیری و ذخیره  که حتما دست کم از چند هفته پیش در همدان آغاز شده است.

علاوه بر این  برپایی مراکز اسکان نیروهای روسیه و هماهنگی با آنان در خاک ایران که برای نخستین بار از زمان پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال 1979 صورت می گیرد.

احتمال ملحق شدن ترکیه به معادلات جدید منطقه‌ای

به این ترتیب دیدار دوستان جدید یا همان ولادیمیر پوتین و اردوغان بخش کوچکی از صحنه تغییرات بزرگ منطقه ای است و هماهنگی روسیه- ایران- سوریه برای حمله به مواضع تروریست ها در سوریه بسیار پیش از سفر اردوغان به روسیه انجام گرفته بود، در نتیجه چه بسا تمام کاری که ترک ها اکنون در تکاپوی آن برآیند، تلاش برای ملحق شدن به معادلات جدید منطقه ای باشد که با در نظر گرفتن بازتاب های حاصل از کودتای نافرجام و کاهش احساس هماهنگی با غرب صورت می گیرد.

به یاد داشته باشیم که سرگئی شویگو، حسین دهقان و فهد جاسم وزیران دفاع روسیه، ایران و سوریه بیش از دو ماه پیش در تهران گردهم آمدند اما چیز زیادی در مورد تصمیمات آنان اعلام نشد.

تکاپوی آمریکا برای جلوگیری از پیروزی بشار اسد

اکنون واشنگتن در برابر این همکاری غیرمنتظره و جدید در این سطح بین این سه کشور احساس ناآرامی می کند و این واشنگتن است که اکنون اعلام کرده است که تمام تلاش خود را به کار خواهد گرفت تا از پیروزی بشار اسد جلوگیری کند.

در این میان اظهارات «رابرت مالی» هماهنگ کننده امور خاورمیانه و شمال آفریقا و خلیج فارس کاخ سفید با مجله فارین پالیسی تنها گوشه ای از مسائلی است که در ذهن دولت آمریکا می گذرد و به دلیل اهداف مشکوک منطقه ای با ابهامات زیادی همراه است، به این معنی که آمریکا بین تلاش برای رهبری جنگ علیه تروریسم از یک سو و نارضایتی از سبک و سیاق همکاری نظامی این سه کشور به اضافه عراق سرگردان مانده است.

دغدغه آمریکا و متحدان منطقه ای آن فقط از این سطح همکاری روسیه در منطقه نیست، بلکه اولین بار است که روسیه از پایگاههای نظامی بیرون از خاک سوریه برای حملات هوایی استفاده می کند اقدامی که فقط می توان آن را در چارچوب تحول راهبردی بزرگ روس ها و قوت گرفتن جای پای آنان در خاورمیانه ارزیابی کرد.

از سوی دیگر سوال های زیادی در مورد مضمون و نتایج این گام روسی- ایرانی- سوری مطرح است از جمله اینکه:

اول: وقتی بمب افکن های روسیه می توانند از پایگاه‌های خود به پرواز درآیند چرا مسکو و تهران خاک ایران را برای تسهیل عملیات این جنگده ها انتخاب کردند؟

دوم: پیام سیاسی توفان روسیه- ایران برای طرف‌های مرتبط با بحران سوریه چیست؟

سوم: کوتاه شدن زمان پرواز بمب افکن ها از بیش از دو ساعت به نیم ساعت تاثیر فراوانی بر حملات هوایی خواهد گذاشت اما تا چه اندازه؟

چهارم: آیا چنین گامی از سوی مسکو و تهران زمینه ساز یک نوع همکاری با ترکیه است آن هم در حالی که یک مسئول پارلمانی ارشد روسیه به احتمال استفاده از پایگاه انجرلیک توسط روسیه اشاره کرد که در این صورت این اقدام آزمون مهمی برای ترکیه و میزان پایبندی آن به همکاری در مبارزه با تروریسم بر اساس تفاهم اخیر پوتین و اردوغان خواهد بود.

پنجم: همزمان شدن اعلام اجرای حملات هوایی از ایران با آغاز مانور های نظامی روسیه در سواحل سوریه و اظهارات مسئولان روس در مورد توسعه پایگاه هوایی حمیمیم سوریه می‌تواند از نظر برای برخی تصادفی باشد اما معمولا اینطور نیست، به اضافه اینکه یک مسئول نظامی چینی به دمشق رفته و از همکاری با نیروهای مسلح سوریه خبر داد.

ششم: هیچ کس در تهران و یا مسکو و دمشق از ائتلاف صحبت نکرد اما چنین اقدام نظامی کاملا حاکی از ماموریت هماهنگ شده در بالاترین سطوح نظامی، سیاسی و امنیتی و نیز مالی است که اهداف نظامی مستقیمی دارد و این چیزی است که «سرگئی لاوروف» وزیر خارجه روسیه نیز یک روز پیش از حمله به مواضع داعش از ایران گفت که هدف جلوگیری از پیروزی تروریسم بین المللی در سوریه است.