جان بولتون دیپلمات آمریکایی و سفیر سابق این کشور در سازمان ملل متحد ـ که پیش از این نام وی به عنوان یکی از گزینه های تصدی پست وزارت خارجه در دولت دونالد ترامپ مطرح شده بود ـ اخیرا و برای چندمین بار به صراحت بیان کرده که تنها گزینه نهایی برای ایران تغییر نظام این است.
به گزارش «تابناک»؛ جان بولتون در گفت وگو با رسانه بریت بارت از رسانه های راست گرای افراطی حامی ترامپ در آمریکا بیان کرده است: تنها گزینه و راه حل طولانی مدت برای رفع مشکلات با ایران، تغییر نظام در این کشور است. نظام ایران تهدید اساسی و محوری نظام و امنیتی بین المللی در خاورمیانه است.
این اشاره صریح جان بولتون به لزوم تغییر نظام در ایران برای اولین بار نیست که مطرح می شود. بولتون که به لحاظ خط فکری جزو دسته تندروهای افراطی طبقه بندی می شود و پیش از این در دولت جورج بوش سابقه حمایت شدید از جنگ به ویژه در عراق دارد، قبل از این نیز در سال 2014 بر این موضع خود در رابطه با ایران تأکید کرده بود.
وی همچنین جزو آن دسته از افرادی است که رژیم اسرائیل را به شدت برای حمله به ایران تشجیع و ترغیب کرده بود. وی به سران رژیم اسرائیل گفته بود، حتی در زمانی که ایران در آخرین مراحل مذاکره و توافق هسته ای با غرب است، به ایران حمله کنند و این کار را یا با همراهی ایالات متحده صورت داده و یا خود به تنهایی به آن اقدام کنند.
وی همچنین سال گذشته در مقاله ای در نیویورک تایمز نوشت: حقیقت تلخ این است که تنها یک اقدام نظامی مشابه حمله سال 1981 اسرائیل به رآکتور هسته ای عراق یا حمله سال 2007 این رژیم به تأسیسات هسته ای سوریه ـ که کره شمالی آن را طراحی کرده بود ـ می تواند نیازهای امنیتی اسرائیل را برآورده سازد. وی در این مقاله تأکید کرده بود که زمان به شدت کوتاه است؛ اما هنوز هم یک حمله نظامی می تواند گزینه موفقی باشد.
اشاره اخیر و تأکید وی بر مواضع سابق خود در مورد ایران به خوبی نشان می دهد که این تندروی افراطی قصد آن را ندارد که تغییری در دیدگاه های خود در حوزه سیاست خارجی به ویژه در قبال ایران صورت دهد و همچنین این مواضع به شکلی اساسی با دیدگاه های شخص دونالد ترامپ ـ که بر آن است تا منابع ایالات متحده را به شکلی متمرکز برای مسائل داخلی این کشور صرف کرده و از گرفتاری های خارجی بپرهیزد ـ منافات و تناقض دارد.
اکنون به نظر می رسد که دولت جدید در ایالات متحده با یک چالش اساسی برای تدوین یک دیپلماسی خارجی جامع و منسجم مواجه است؛ اما در حالی که ترامپ سعی می کند در خصوص این دیپلماسی با احتیاط عمل کند، در عین حال تمایل وی به سمتی است که از به کارگیری جنگ طلب ها پرهیز کند.
جان بولتون در مصاحبه اخیر خود با نشریه بریت بارت موضوع چالش و بحث میان مداخله جویان ـ نظامی ـ و منتقدان این موضوع را بی مورد و فاقد موضوعیت خوانده است. وی گفته: برای من این بحث مانند آن است که یکی از شما بپرسد چاقو را ترجیح میدهی یا قاشق را. پرسش اصلی و بعدی این است که برای چه منظوری؟ من این گونه به موضوع بحث میان مداخله جویان و منتقدان آن نگاه میکنم. این هر دو ابزاری هایی هستند که در جعبه ابزار سیاست خارجی آمریکا وجود دارند و شما آن ابزاری را استفاده می کنید که برای منظور شما متناسب باشد.
این جمله از وی در حالی است که سابقه شخصی خود او نشان می دهد، وی در نهایت طرفدار استفاده از چاقو و مداخله نظامی است، صرف نظر از این که شرایط و منظور چه چیزی باشد. وی دقیقا مشابه عقیده خود در سال 2003 که میگفت عراقی ها به شدت از حمله به این کشور توسط آمریکا استقبال می کنند و به پیشواز نیروهای آمریکایی می روند، در مصاحبه اخیر خود نیز بیان کرده که ایرانی ها از تغییر نظام در این کشور استقبال خواهند کرد.
وی به صراحت بیان کرده که این تغییر نظام در ایران ممکن است شامل کمک نظامی آمریکا به مخالفان نیز باشد. بولتون گفته: من فکر نمی کنم که نظام فعلی در ایران محبوب باشد؛ اما این نظام اسلحه در اختیار دارد. فکر می کنم راه هایی برای تقویت مخالفان این نظام وجود دارد؛ این به معنای استفاده از نیروی نظامی آمریکا نیست، بلکه به معنی تقویت گروه های مخالف برای سر کار آوردن نظامی جدید در ایران است.
این تناقض شدید بین دیدگاه های ترامپ و جان بولتون منجر به آن شده که برای بسیاری از تحلیلگران درک این نکته که چرا جان بولتون از ابتدا به عنوان گزینه ای برای تصدی پست وزارت خارجه انتخاب شده است، را دشوار کرده؛ اما برخی از منابع نزدیک به دونالد ترامپ گفته اند، وی از آنجایی که خود هیچ تجربه و تخصصی در امر دیپلماسی و سیاست خارجی ندارد، همچنان بین گزینه های مختلفی که از سوی تیم انتقال قدرت و مشاوران وی پیشنهاد میشود در نوسان است.
این منابع بر این باورند که جارد کوشنر، پسر خوانده دونالد ترامپ و مشاور نزدیک وی شخصیت و عقاید جان بولتون را می پسندد که دلیل اصلی آن دیدگاه های تند و افراطی وی در مورد ایران و حمایت های بی قید و شرطش از اسرائیل است. همچنین گفته می شود که میلیارد مشهور رابرت مرسر و دختر وی ربکا نیز که در طی کمپین های انتخاباتی ترامپ حمایت های مالی وسیعی از وی داشته اند جزو حامیان پر و پا قرص جان بولتون برای وزارت خارجه هستند.
این در حالی است که باب کورکر گزینه دیگری که برای تصدی این پست مطرح شده، روز چهارشنبه هفته گذشته اعلام کرد، هرچند دونالد ترامپ مخالف توافق هسته ای فعلی است؛ اما احتمالا به دنبال آن خواهد بود که اجماعی میان متحدان آمریکا به وجود آورد که آنها را متقاعد سازد که ایران در حال نقض توافق بوده و در نتیجه به این موافقتنامه پایان دهد.