توافق معنا دار ترکیه با آمریکا بر سر عملیات آزادسازی رقه / آیا آمریکا به کردها پشت می کند؟

در حالی که روز گذشته رجب طیب اردوغان خبر داده بود به زودی و بعد از آزادسازی کامل الباب در سوریه از مسیر منبج به سمت رقه و آزادسازی این شهر مهم از دست داعش حرکت خواهد کرد، امروز سخنگوی دولت ترکیه در یک کنفرانس خبری بیان کرده که ترکیه با آمریکا به توافق رسیده است تا شورشیان تحت هدایت ارتش آزاد سوریه و برخی دیگر از نیروهای نظامی محلی در سوریه به عملیات رقه ملحق شوند.

به گزارش «تابناک» ابراهیم کلین سخنگوی دولت اردوغان امروز با انتقاد از عدم حمایت ائتلاف بین المللی از عملیات آزادسازی الباب این موضوع را غیر قابل قبول دانست. وی بیان کرد که تا کنون در عملیات سپر فرات بیش از 1900 کیلومتر از دست تروریست های داعش آزاد شده است.

وی همچنین بیان کرده است، نیروهای ائتلاف بین المللی به جای انتقاد از ترکیه برای مبارزه با داعش باید حمایت های خود را از عملیات جبهه جرابلس، دبیق و الباب صورت داده، زیرا ارتش ترکیه تا حد ممکن حساسیت های لازم برای جلوگیری از آسیب به شهروندان غیر نظامی را در دستور کار خود قرار داده است.

اما کلین در بخش دیگری از سخنان خود بیان کرد: دولت ترکیه با ایالات متحده بر سر مشارکت گروه شورشی ارتش آزاد سوریه – از مخالفان نظامی بشار اسد در سوریه – و برخی دیگر از نیروهای مسلح شورشی در این کشور در عملیات آزادسازی رقه از دست تروریست های داعش به توافق رسیده اند و همچنین گفته که یک کمیسیون مشترک به شهر منبج – که در اختیار نیروهای کرد قرار دارد – فرستاده شده است.

کلین گفته است که بدون ایجاد یک راه قانونی برای حکمرانی در سوریه که هر دو طرف درگیر بتوانند یکپارچگی مرزی این کشور را حفظ کرده و نماینده همه بخش های جامعه باشند، پایان جنگ و استقرار یک دولت پایدار در سوریه ممکن نخواهد بود.

سخنان کلین درباره توافق با آمریکا در خصوص مشارکت نیروهای شورشی در عملیات آزاد سازی رقه همزمان دو نکته اساسی را در بر دارد؛ نکته نخست اینکه از حدود دو ماه پیش ارتش ترکیه به همراه نیروهای ارتش آزاد سوریه در حال انجام عملیات در الباب هستند؛ اما تا کنون نیروهای ائتلاف بین المللی به رهبری آمریکا از این عملیات موسوم به عملیات سپر فرات هیچ حمایت نظامی نداشته اند و در نتیجه می توان این گونه برداشت کرد که عملیات نظامی ترکیه در سوریه تا کنون مشروعیت بین المللی نداشته است.

اما چنانچه طبق گفته های سخنگوی اردوغان، اکنون ایالات متحده با ترکیه به توافق رسیده باشد که عملیات رقه با حضور نیروهای ترک و ارتش آزاد صورت پذیرد، این به نوعی نشانگر آن خواهد بود که به تدریج آمریکا حضور نظامی ترکیه در سوریه را به مشروعیت و رسمیت می شناسد و این امر می تواند تحولات زیادی در پی داشته باشد.

از سوی دیگر، بحث بر سر توافق با آمریکا بر سر این موضوع در حالی صورت می گیرد که در نشست سه جانبه هفته گذشته در مسکو میان ایران و ترکیه و روسیه بر سر آتش بس کلی در سوریه و تمرکز مبارزه بر داعش توافق شده و اکنون به نظر می رسد که ترکیه قصد دارد همزمان از کانال متفاوتی با جلب حمایت آمریکا عملیات های نظامی خود در سوریه را به موازات توافق با روسیه و ایران به پیش ببرد؛ موضوعی که خود می تواند معانی جدی برای توافق سه جانبه ایران و روسیه و ترکیه داشته باشد.

نکته مهمتر اما در این است که عملیات سپر فرات بعد از آزادی الباب شهر منبج را هدف دارد که اکنون چند ماهی است توسط نیروهای کرد آزاد شده و در اختیار آنهاست. نیروهای کرد از متحدان اصلی آمریکا در صحنه جنگ در سوریه هستند و حمایت های آمریکا از آنها، این گروه را به نیروی نظامی زمینی مورد اعتماد این کشور تبدیل ساخته است.

اردوغان چند روز قبل در استانبول مجددا بر مواضع خود در مورد منبج تأکید و اشاره صریح نمود که بعد از الباب نوبت به منبج می رسد. اردوغان پیش از این نیز بارها تأکید کرده بود که منبج به اعراب تعلق دارد و حضور نیروهای کرد در این شهر را به هیچ وجه برنمی تابد.

وی در استانبول تأکید کرده بود که بعد از منبج در صورتی که ترکیه بتواند با آمریکا به توافق برسد هدف بعدی رقه خواهد بود. منظور اردغان بیش از همه از آمریکا، دولت جدید این کشور و شخص دونالد ترامپ بود.

اکنون چنانچه ایالات متحده با عملیات رقه و حضور ارتش آزاد در آن موافقت کرده باشد،  به معنی آن است که تمامی مسیر ترکیه به سمت رقه را حمایت کرده است؛ به عبارت دیگر، چنانچه سخنان ابراهیم کلین صحت داشته باشد و حتی کمیسیون مشترکی برای جلوگیری از مقابل شدن با «عمل انجام شده» به منبج اعزام شده باشد، به آن معناست که ایالات متحده به نیروهای کرد پشت کرده است.

با توجه به اینکه عملیات آزاد سپر فرات بیش از همه مرزهای ترکیه و سوریه را مد نظر دارد – برای پاکسازی از دست داعش و نیروهای کرد وابسته به PYD و YPG – می توان به خوبی دریافت که موافقت آمریکا با ترکیه دقیقا به معنی آن است که نیروهای کرد به لحاظ سیاسی و عملیاتی در یک منگنه اساسی قرار خواهند گرفت و در واقع آمریکا به گونه ای به این نیروها در توافق با ترکیه خیانت کرده است.