وقتی حملات تروریستی تهران اتفاق افتاد، مطلبی نوشتم مبنی بر اینکه ایران به زودی حملاتی تلافی جویانه علیه مواضع داعش راه اندازی خواهد کرد. حال که ایران چندین موشک را به مواضع داعش در دیرالزور شلیک کرد و بازتاب رسانه ای زیادی در جهان داشت، می توان تحلیل متفاوتی نیز از این حملات ارائه داد.
به نظر می رسد، حملات موشکی سپاه سه پیام عمده در لوای یک اقدام تلافی جویانه علیه داعش به همراه داشته باشد؛
پیام نخست به تروریست ها (نه فقط داعش) بود. ایران با راه اندازی این حمله موشکی، پیام آشکاری به تروریست ها داد که اگر لندن، پاریس، آنکارا و دیگر پایتخت های مهم جهانی را آماج می گیرید، اما شاهد اقدام تلافی جویانه ای از سوی آن ها علیه خود نبودید و نیستید، ما به مانند آن ها عمل نخواهیم کرد و هر حمله ای را با حمله ای بزرگتر پاسخ خواهیم داد؛ بنابراین، ایران با راه اندازی چنین حملاتی، صرفا هدفش تلافی و پاسخ متقابل نبود، بلکه قصد داشت با چنین حملاتی، گروه های تروریستی از جمله داعش را از ادامه حملات خود در ایران به نحوی منصرف یا محتاط تر کند. در واقع یک نوع بازدارندگی دفاعی برای جلوگیری از حملات جدید در ایران بوده است.
پیام دوم بلاشک به آمریکایی ها بود. در چند روز گذشته، نیروهای ائتلاف به رهبری آمریکا چندین بار مواضع ارتش سوریه و نظامیان تحت امر ایران در جنوب سوریه را هدف جنگنده های خود قرار دادند و آمریکایی ها تحرکاتی را برای حملات بیشتر علیه این نیروها آغاز کردند که می تواند در صورت تداوم آن، شاهد بروز تنش های جدی در سوریه بین آمریکا و ایران شود؛ بنابراین، ایران می خواست با حملات موشکی خود به مواضع داعش، این هشدار را به آمریکایی ها بدهد که آمادگی پاسخ به حملات آمریکا در هر نقطه ای از سوریه را دارد. حال باید ببینیم آمریکایی ها چه موضعی خواهند گرفت و چطور به پیام ایران پاسخ خواهند داد؛ اما بدون شک آن ها پیام ایران را دریافت کرده اند.
نکته مهم دیگر اینکه موشک هایی که توسط سپاه در «عملیات دیرالزور» استفاده شد، همان موشک هایی بودند که سه روز پیش مشمول تحریم های سنای آمریکا علیه ایران قرار گرفته بودند. این نیز پیام واضحی برای آمریکایی ها بود که ایران با هرگونه تحریمی از برنامه موشکی خود عقب نشینی نخواهد کرد و آن را ادامه خواهد داد.
همچنین باید در ادامه پیام موشک ها به آمریکا به این نکته نیز اشاره کرد که واشنگتن چند روز پیش اعلام کرد که سامانه موشکی موسوم به هیمارس را در سوریه مستقر کرده بود؛ سامانه ای که هدف از استقرارش، مقابله با حملات احتمالی علیه نیروهای مستقر این کشور در جنوب سوریه اعلام شد؛ لذا می توان حملات موشکی شب گذشته از درون مرزهای ایران به سوی سوریه را پاسخی به ورود سامانه موشکی هیمارس امریکا به خاک سوریه نیز ارزیابی کرد.
سومین پیام این موشک ها برای اسرائیل، عربستان و متحدان آنها بود که در ماه های اخیر، تحرکات زیادی برای ایجاد ائتلاف منطقه ای علیه ایران شروع کرده بودند و اکنون به اوج خود رسیده است. در واقع، این حملات نیز پاسخ به تحرکاتی است که علیه ایران در منطقه شکل گرفته است؛ تحرکاتی که مهم ترین هدفش این است با ائتلاف سازی ایران تضعیف شود و موازنه ای قدرت را به ضرر ایران بر هم بزنند. کما اینکه کانال 7 تلویزیون اسرائیل گفته است، در بیانیه ایران (در مورد حمله موشکى) تهدیدى تلویحى علیه دشمنان این کشور از جمله عربستان، اسراییل و آمریکا وجود دارد.
از سوی دیگر، خارج از پیام هایی که این موشک ها داشت، می توان به هدف عملیاتی مهم این موشک ها نیز اشاره کرد. بنا بر گزارش های موجود، داعش در حال انتقال مرکز خلافت خود از رقه به دیرالزور است و همزمان نیز ارتش سوریه در حال ورود به دروازه های دیرالزور برای عملیات گسترده علیه این گروه است. به همین جهت، می توان انتخاب دیرالزور برای حملات موشکی ایران علیه داعش را نیز در راستای تسهیل اقدامات عملیاتی ارتش سوریه علیه داعش نیز ارزیابی کرد.
در نهایت، بحران در روابط کشورهای عربی، حملات تروریستی تهران، هدف قرار دادن نیروهای مورد حمایت ایران در سوریه توسط آمریکا و در ادامه حملات موشکی ایران به دیرالزور را نمی توان جدا از هم تحلیل کرد و باید در آینده ای نزدیک شاهد تحولات مهم تری بود.