مقابله عربستان با تلاش بین المللی ایران برای مبارزه با گرد و غبار!

به گزارش «تابناک»، کنفرانس بین ‌المللی مقابله با گرد و غبار، چالش‌ها و راهکارها از دوازدهم تا چهاردهم تیرماه به میزبانی تهران برگزار خواهد شد. قرار است در این کنفرانس ـ که یوسف رشیدی به عنوان دبیر اجرایی آن را فنی و تخصصی می داند ـ تا با یک همفکری جهانی راهکاری منطقه‌ای و بین المللی برای حل بحران ریزگردها اتخاذ شود.

دبیر اجرایی کنفرانس بین المللی مقابله با گرد و غبار در مورد اهداف اصلی این اقدام بر این باور است: این کنفرانس بنا دارد با گردآوری صاحب نظران، مقامات ارشد سیاسی، کارشناسان و متخصصان این حوزه، ظرفیت‌سازی لازم در زمینه مقابله با گرد و غبار تأمین کند و پل ارتباطی بین دولت‌ها و انجمن‌ها در این زمینه به وجود آید.

رشیدی در نشست خبری این کنفرانس، با اشاره به تصویب چهار قطعنامه مقابله با گرد و غبار در سازمان ملل اظهار کرد: در بند ۷ آخرین قطعنامه مقابله با گرد و غبار، از ایران به خاطر برگزاری این کنفرانس هفته آینده قدردانی شده است.

وی با بیان اینکه کنفرانس گرد و غبار شروع کار است، نباید انتظار داشته باشیم که در آن یک سند لازم‌الاجرا و یا بودجه مشخص تصویب شود، گفت: اجلاس بین‌المللی مقابله با گرد و غبار، آغاز یک همکاری جهانی است تا مکانیسم مالی و چهارچوب حقوقی و همکاری فنی و تخصصی در زمینه مقابله با گرد و غبار تضمین شود. مهم آن است که ایران بتواند این اجلاس را به خوبی برگزار کند.

در پایان نشستی که به آن اشاره شد و تلاش دارد با ایجاد یک اجماع جهانی به راهکارهای موثری برای مقابله با ریزگردها دست پیدا کند، قرار است یک بیانیه فنی و تخصصی صادر و افزون بر آن گزارش کلی اجلاس نیز توسط کارشناسان سازمان ملل تدوین و برای مقامات عالی رتبه این سازمان ارسال ‌شود.

یکی از مهم ترین مواردی که در مورد کارساز بودن این اجلاس باید به آن توجه کرد، تعداد و کیفیت کشورهایی است که در آن شرکت خواهند کرد.

آنچنان که دبیر اجرایی کنفرانس اعلام کرد، تا کنون حدود ۳۱ کشور از جمله کشورهای فرانسه، آلمان، چین، ایتالیا، مکزیک، صربستان، اسلواکی، کره جنوبی، بلژیک، آمریکا، ترکیه، عراق، قطر، عمان، کویت و آذربایجان برای حضور در این کنفرانس اعلام آمادگی کرده اند و نمایندگان آنها در سطح کارشناس یا در سطح وزیر در اجلاس حاضر خواهند شد.

هرچند تأکید برگزار کنندگان این کنفرانس آن است که تحت هیچ شرایطی، مسائل سیاسی و تنش های بین المللی بر فرایند برگزاری و نتایج آن تأثیر نگذارد و این اجلاس در محیطی کارشناسی و تخصصی به دور از بحث‌ها و موضع‌گیری‌های سیاسی برگزار شود، گویا برخی کشورها نظیر عربستان به این نشست نگاه سیاسی دارند و نه از طریق دعوتنامه ایران و نه از طریق دعوتنامه سازمان ملل برای حضور در اجلاس اعلام آمادگی نکرده اند.

نه  تنها عربستان، بلکه بسیاری از کشورهای حاشیه خلیج فارس و شمال آفریقا مثل امارات، مصر، لیبی، بحرین و یمن که می توانند در کاهش یا افزایش پدیده ریزگردها نقش موثری داشته باشند، به تبعیت از این کشور عربی در این نشست حاضر نخواهند شد.

عدم حضور عربستان و برخی کشورهای عربی در این نشست، از یک سو و حضور برخی کشورها مثل اکوادر، مکزیک و کره جنوبی ـ که عملاً تأثیری در بحران های زیست محیطی منطقه ندارند ـ از سوی دیگر، موضوع مهمی است که امیدها را برای رسیدن به یک راهکار موثر در این باره کمرنگ کرده است.

به بیان بهتر کشوری مثل عربستان که خود از جمله منابع اصلی تولید ریزگرد در منطقه است و با اثرگذاری های سیاسی اش در کشورهایی مثل عراق، سوریه، یمن و بحرین فرایند مقابله با این بحران را به شدت با مشکل رو به رو کرده است، حاضر نیست در اجلاس بین المللی مقابله با گرد و غبار حاضر شود و در فضایی عاری از تنش های سیاسی برای سلامت محیط زیست گام بردارد.

هرچند رشیدی، دبیر اجرایی کنفرانس مقابله با گرد و غبار تأکید دارد این نشست صرفاً یک اجلاس دانشگاهی یا میتینگ سیاسی نیست و تلاش این است که کنفرانس از طریق بحث‌های علمی، سیاسی و اقتصادی به یک سیاستگذاری و همکاری منطقه‌ای دست یابد، همراهی و همکاری نکردن برخی کشورهای اثرگذار منطقه مثل عربستان، حضور مقامات سیاسی کشورهای جهان در سطح کارشناس و مدیران درجه چندم و نیز حضور برخی کشورهای فرامنطقه ای در این نشست، از جمله نقاط ضعفی است که در کارساز بودن کنفرانس ابهام ایجاد کرده است.

این، همه ی نقدی که به کنفرانس بین المللی گرد و غبار وارد است نیست. نقد دیگر آن است که بنا به گفته دبیر اجرایی اجلاس، بیانیه و یا هر خروجی دیگر آن هیچ گونه الزام یا تعهدی برای کشورهای شرکت کننده و دیگر کشورها ایجاد نخواهد کرد؛ موضوعی که البته غیر طبیعی نیست، ولی به هر طریق در رسیدن به اهداف نهایی که مقابله با پدیده گرد و غبار است، مشکل ایجاد می کند.

البته کنفرانسی که از آن سخن رفت، نقاط قوت فراوانی نیز دارد و این اجلاس نقطه آغازی خواهد بود برای اجماع منطقه ای و جهانی در راستای مقابله با ریشه های پدیده گرد و غبار و از سوی دیگر برگزاری آن در کشور ایران نقش مهمی در نمایش حسن نظر ایران در این رابطه در عرصه جهانی بر جای خواهد گذاشت.

همچنین خواهد توانست با جلب نظر کشورهای حاضر و اشاعه فرهنگ همکاری بین الملی در این زمینه، در آینده همه کشورهای موثر در گسترش پدیده گرد و غبار را برای حل مشکل بر سر میز همکاری بکشاند و  اثرگذاری بیشتری در این زمینه داشته باشد.

گفتنی است، کنفرانس مقابله با گرد و غبار با محوریت منابع آلوده کننده هوا ـ که مبتنی بر خاک هستند ـ برگزار خواهد شد و در آن مسائل مرتبط با منابع آلوده کننده فسیلی و صنعتی مطرح نخواهد شد.