اکثر مردم از دانش صلح آمیز هسته ای و دستاوردهای آن، تنها نیروگاه های مولد برق را می شناسند. اما امروزه با تلاش دانشمندان ایرانی شاهد شکل گیری بسیاری از دیگر دستاوردهای صنعت هسته ای در کشورمان هستیم که در زندگی روزمره کاربرد فراوان دارند. مطمئنا بارها و بارها از این تولیدات بهره برداری نموده ایم بدون آنکه خود اطلاع دقیقی داشته باشیم.
به گزارش خبرگزاری علم و فناوری از چهارمحال و بختیاری، کارشناس مرکز ملی علوم و فنون لیزر ایران، زیر مجموعه سازمان انرژی اتمی ایران، در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری علم و فناوری، اظهار کرد: امروزه رشد دانش هسته ای کشور امتیازها و جنبه های مثبت بسیاری را بر دستاوردهای صلح آمیز صنعت هسته ای افزوده است که تنها یکی از بخش های آن انرژی هسته ای است که عموم مردم آشنایی بیش تری با آن دارند. وی افزود: بخش های کمتر مورد توجه قرار گرفته، حاصل سرریز دانش ایجاد شده هسته ای است که توانسته تا حد قابل توجهی کشور را با حرکتی رو به جلو و در مدار پیشرفت هدایت نموده و باعث ایجاد رفاه و استفاده بهینه تر از این صنعت شود. وی با اشاره به پیشرفت های دانش و صنعت کشور در حوزه تکنولوژی لیزر بیان داشت: بومی سازی و ساخت لیزرهای صنعتی و پزشکی از جمله این دستاوردهای کمتر شناخته شده هستند که در حوزه پزشکی از تکنولوژی های برتر محسوب می شوند. وی تاکید کرد: تکنولوژی ساخت این لیزرها در ایران بومی سازی شده و حتی در دست صادرات به دیگر کشورهاست، همچنین تعدادی از مراکز درمانی کشور نیز در حال حاضر از دستگاه های لیزر تولید داخل استفاده می نمایند.
این کارشناس در پاسخ به سوال مطرح شده مبنی بر معرفی کاربردهای رایج لیزرهای پزشکی مطرح کرد: انواع جراحی ها، فیزوتراپی، سنگ شکنی کلیه، عمل پروستات، رفع خال و عوارض پوستی آشناترین نمونه کاربردهای لیزرهای پزشکی هستند. همچنین وی در مقایسه روش های پیشین جراحی با عملهای لیزری افزود: در این نوع جراحی ها از آنجایی که هیچ گونه شکافت و با برشی در لایه های چربی و ماهیچه ای فرد صورت نمی گیرد نه تنها با عوارض درناک و یا عفونت های بعد از جراحی روبرو نخواهید بود بلکه فرد نیازی به بستری های طولانی مدت نداشته و نهایتا پس از یک روز ترخیص خواهد شد.
در ادامه گفت و گو کارشناس رادیو دارها در رابطه با دستاوردهای رادیو دارویی کشور به این نکته اشاره کرد:
رادیو داروها در بررسی عملکرد اندام ها و ارگان های حیاتی تشخیص و درمان بسیاری از بیماری ها کاربرد دارند. در کشور ما سالانه بیش از یک میلیون نفر در مراحل تشخیصی سرطان ها از این داروها استفاده می کنند و بالغ بر 150مرکز پزشکی هسته ای در کشور در حال خدمت رسانی می باشند.
وی افزود: امروزه با همت متخصصان کشور 45 رادیو دارو و کیت در کشور تولید می شود که بر اساس نیاز و درخواست مراکز ارسال می گردند.
وی خاطر نشان کرد: متاسفانه بسیاری از پزشکان کشور با شیوه های درمانی رادیو دارو آشنایی ندارند و یا اینکه با وجود برخورداری از این علم از تولید و عرضه رادیو داروها در کشور و بومی سازی این علم مطلع نیستند.
کارشناس پرتو های گاما نیز در معرفی این مرکز و خدمات آن بیان داشت: مرکز تابش گاما در حدود 40سال پیش در کشو و با پیگیری دکتر سهراب پور تاسیس شده است و رسالت اصلی این مرکز پرتو دهی محصولات پزشکی و بهداشتی یک بار مصرف جهت استریل کردن و ضدعفونی کردن مواد غذایی خشک در راستای ضدعفونی کردن آنها می باشد. وی افزود ارکان اصلی این مرکز آزمایشگاه های مواد غذایی، دوزی متری و میکرو بیولوژی و پلیمر می باشند که هریک در حیطه تخصصی خود مشغول به فعالیت می باشند. وی خاطر نشان کرد: کلیه وسایل پزشکی و بهداشتی یکبار مصرف کشور در این مرکز پرتو دهی و اسریل می شوند، همچنین بالغ بر 90 درصد محصولات غذایی بسته بندی شده اعم از ادویه جات، سبزیجات خشک، مواد اولیه سوسیس و کالباس و بستی و پفک پس از بسته بندی و انجام مراحل آزمایشگاهی با پرتو دهی ضد عفونی شده و آلودگی های میکروبی آنها که عامل بسیار ی از بیماری های گوارشی نیز هستند، طی این فرآیند زدوده می شوند و پس از دریافت گواهی پرتودهی و سلامت به بازار عرضه می گردند. وی خاطر نشان کرد : این نوع میکروب ها در مواد غذایی با روش های پختن و حرارت دیدن از بین نمی روند. لذا استفاده از مواد غذایی بسته بندی تا حد زیادی بدن شما را در برابر این مشکلات مصون می دارد.
وی افزود: این مرکز در زمینه محیط زیست، بهبود کیفیت و افزایش طول عمر پلیمرها کارهای همچنین محصولات کشاورزی نظیر پسته و خرما، انواع پیاز و سیب زمینی و حبوبات تحقیقات گسترده ای انجام داده است که هنوز به مرحله تجاری سازی نرسیده اند و در آینده ای نه چندان دور نیز از این خدمات بهره برداری خواهد شد.
کارشناس پژوهشکده کشاورزی مجتمع مرکز تحقیقات سلامت و کشاورزی زیر مجموعه سازمان انرژی اتمی ایران در گفتگو با خبرگزاری علم و فناوری خدمات ویژه این مرکز در راستای بهبود بخشی محصولات کشاورزی و دامی را این چنین معرفی نمود: سالانه بیش از نیمی از محصولات کشاورزی در دنیا و ایران به علت حمله آفات و بیماری ها از بین می روند و معمولا برای حفظ و نگهداری محصولات کشاورزی به خصوص خشک بار از سموم شیمیایی استفاده می شود که برای انسان و محیط زیست مضر می باشد. به همین منظور مرکز تحقیقات و سلامت کشاورزی به منظور پیدا کردن روش جایگزین با استفاده از فنون پرتو تابی به این مهم دست یافتند.
وی در ادامه افزود: اکثر محصولات پس از مدت کوتاهی از برداشت دچار خرابی هایی می شوند که ناشی از وجود تخم حشرات در آنهاست. این مرکز پس از بسته بندی مناسب و قرار دادن آنها در دستگاه پرتوتابی این محصولات (به ویژه غلات و حبوبات) را تا حدی که تنها موجب از بین رفتن آفات شده و آسیبی به بافت و خواص محصول نزند، پرتو دهی می نماید که تا زمانی که بسته بندی مناسب باشد دیگر شاهد آفت زدگی محصولات نخواهیم بود که این روش «پرتو دهی مستقیم» می باشد.
وی افزود: به منظور اطمینان بخشی هرچه بیش تر در بازه های زمانی مختلف، نمونه پرتودهی شده را با شاهد آن بررسی و مورد آزمایش قرار می دهند. وی ادامه داد: روش های دیگری نیز به کار گرفته می شود من جمله روش «پرتوتابی غیر مستقیم» که با این روش کرم گلوگاه انار را دچار نرعقیمی نموده و 20 تا 35 درصد ضررهای ناشی از این آفت را کاهش داده اند و این روش در باغات انار ساوه، یزد و خرم آباد انجام شده است. همچنین وی افزود: دیگرخسارات ناشی از آفات مرکبات از جمله مگس زیتون و مگس مدیترانه نیز با چنین روشی کاهش یافته است. وی ادامه داد: با «روش اصلاحی» نیز محصولاتی نظیر پنبه، برنج و جو نیز اصلاح شده و مشکلاتی نظیر دیر رسی، بیماری وکم محصولی آنها اصلاح شده است. دو نمونه برنج رقم شده تابش و پویا از نمونه این محصولات اصلاح شده می باشند که در حال حاضر در شمال کشور کشت شده و مورد بهره برداری قرار گرفته اند.
وی بیان داشت : در راستای مدیریت آب و منابع خاک نیز با روش های هسته ای می توان به نتایج بسیار مفیدی دست یافت. وی اشاره کرد: با ردیابی ایزوتوپی می توان میزان ازت و رطوبت خاک را تعیین نموده و از هدر رفت آب و استفاده مازاد کودهای شیمیایی جلوگیری کرد.
وی همچنین تصریح کرد که این مرکز به موفقیت های چشمگیری در تولید واکسن بیماری لکه سفید میگو و از طرفی کاهش بیماری های دام طیور با پرتو دهی و ضدعفونی کردن خوراک دام و طیور دست یافته است.
با توجه به موفقیت های که کارشناسان در این زمینه به آن دست یافته اند شاهد پیشرفت و کیفیت بهتر محصولات خوراکی خواهیم بود.
البته اشاره. نشده است که همین پرتو دهی چقدر سرطان زا و برای بافت های سلولی بدن انسان خطرناک است فقط حفظ و نگهداری مواد مطرح. شده مصرف این محصولات چه عوارض سویی دارد را اشاره نکرده است 