تأثیرات مستقیم و غیرمستقیم برجام بر مذاکرات میان کره شمالی و آمریکا

حدود پنج روز پیش بود که پس از برگزاری مسابقات المپیک زمستانی در کره جنوبی، جایی که ورزشکاران دو کره تحت یک پرچم به مسابقات اعزام شدند، کره شمالی آمادگی خود را برای مذاکره با آمریکا بر سر فعالیت‌های هسته‌ای خود اعلام کرد؛خبری که با دیدار رهبر کره شمالی با رئیس‌جمهور کره جنوبی تکمیل شد تا بمب آسیایی این بار به ‌گونه‌ای دیگر در رسانه‌های دنیا منفجر شود.

به گزارش «تابناک»؛ روابط دو کره که از زمان برگزاری بازی‌های المپیک زمستانی رو به بهبود گذاشته، همچنان در حال گسترش است و به دنبال دیدارهای فرستادگان ویژه سئول با مقامات کره شمالی، اکنون خبر دیدار و مذاکره میان رهبران کره شمالی و ایالات‌متحده توجهات جهانی را به خود جلب کرده است.

پس از دیدار مقامات کره جنوبی و کره شمالی، سفیران کره جنوبی با پیامی از سوی رهبر کره شمالی عازم واشنگتن شدند؛ پیامی که حاکی از آمادگی کره شمالی برای مذاکره بر سر توقف فعالیت‌های هسته‌ای و موشکی کره شمالی بود. در پی انتقال پیام آقای کیم درباره آمادگی کره شمالی برای توقف آزمایش‌های هسته‌ای و موشکی و مذاکره درباره خلع سلاح هسته‌ای، سارا سندرز، سخنگوی کاخ سفید از آمادگی آقای ترامپ برای دیدار با آقای کیم در مکان و زمانی که هنوز مشخص نشده، خبر داد.

این مسأله می‌تواند یکی از بزرگ‌ترین تحولات در نظم و امنیت جهانی بعد از مذاکرات هسته‌ای میان ایران و شش قدرت جهانی نامیده شود. نفس خبر مذاکرات میان کره شمالی و آمریکا خود نشان از در راه بودن این تحولات دارد.

اما در حالی‌ که این مسأله به‌خودی‌خود موضوعی جالب‌ توجه است که اکنون حدود یک هفته توجهات رسانه‌های مختلف در سراسر جهان را به خود مشغول ساخته است، نکته‌ای که اخیراً توجه برخی تحلیلگران را به خود جلب کرده، آثار و تبعات مستقیم این مذاکره میان کره شمالی و آمریکا بر برجام و توافق هسته‌ای ایران است.

بنابراین، باربارا اسلاوین تحلیلگر مسائل امنیت بین‌الملل در مطلبی در نشریه اکسیوس، با اشاره به دو جنبه متفاوت از مذاکرات آینده میان کره شمالی و آمریکا، بیان کرده است که این مذاکرات می‌تواند منجر به این خوش‌بینی باشد که کره درنهایت خلع سلاح اتمی و موشکی خواهد شد، یا آنکه این نگرانی را در پی داشته باشد که درنهایت فعالیت‌های موشکی و هسته‌ای این کشور از سوی آمریکا به رسمیت و مشروعیت شناخته شود.

وی اشاره می‌کند، بااین‌حال برای همه آن‌هایی که تلاش دارند تا آمریکا را همچنان به توافق هسته‌ای با ایران پایبند نگاه‌ دارند، این مذاکرات می‌تواند کاملاً مشوق و هیجان‌انگیز باشد.

وی سپس به نکات جالب‌توجهی اشاره می‌کند که ارتباط تنگاتنگ میان توافق هسته‌ای ایران و مذاکرات با کره شمالی را نشان می‌دهد؛ از جمله این‌که اگر تا دوازدهم ما می، دونالد ترامپ اقدام به تمدید تعلیق تحریم‌های ایران نکند ـ که خود این به معنی خروج آمریکا از برجام و توافق هسته‌ای است ـ مذاکره برای توافق خلع سلاح با کره شمالی بسیار مشکل خواهد بود.

وی همچنین اشاره می‌کند، به رغم آنکه ایران بیان کرده که با خروج آمریکا هنوز هم می‌توان با حضور روسیه، چین و اروپا برجام را زنده نگاه داشت، با خروج آمریکا از برجام ایران اقدام به فشار برای کاستن از حجم محدودیت‌های قرار گرفته بر برنامه هسته‌ایش طبق برجام خواهد کرد.

اسلاوین ادامه می‌دهد، در صورت عقب‌نشینی آمریکا از برجام، این اقدام منجر به برانگیخته شدن دشمنی و ایجاد چندپارگی در جامعه‌ای خواهد شد که واشنگتن به حضور و اتحاد آن‌ها برای تحریم جدی کره شمالی و ایران نیاز شدیدی دارد و در نتیجه اهرم فشار از سوی واشنگتن در این خصوص از بین خواهد رفت.

وی نتیجه می‌گیرد، اگر ایالات‌متحده خواهان آن است که بهترین نتیجه را فرصت پیش‌آمده برای مذاکرات با کره شمالی بگیرد و کشورهای مؤثر مانند چین را در این مسأله همچنان حامی خود داشته باشد، ماندن در برجام و پایبندی به تعهدات خود در توافق هسته‌ای با ایران بهترین گزینه برای کاخ سفید است.

از سوی دیگر، روزنامه وال‌استریت ژورنال در مطلبی مشابه به موضوع ارتباط میان مذاکرات آمریکا و کره شمالی با توافق هسته‌ای ایران پرداخته است. این روزنامه بیان کرده که افراد ذی‌ربط در توافق هسته‌ای ايران، مدت‌هاست مي‌گويند ممکن است سرنوشت اين توافقنامه، بر ديپلماسي کره شمالي تأثیر زيادي داشته باشد. اين افراد اين استدلال را مطرح کرده‌اند که خارج شدن ترامپ از توافق هسته‌ای سال 2015 با ايران موجب خواهد شد، رهبر کره شمالي به اين نتيجه برسد که نمی‌تواند بر تضمین‌های امنيتي که وي قطعا در ازاي محدود کردن برنامه هسته‌ای پیونگ‌یانگ خواستار دريافت آن‌ها از آمريکاست، حساب کند.

اکنون برخي از همان افراد می‌گویند، برعکس اين موضوع روي خواهد داد. درحالی‌که فرصت ديپلماسي با کره شمالي ناگهان فراهم شده، ممکن است ترامپ متقاعد شود که از بين بردن توافق ايران می‌تواند موجب تقويت موضع وي در برخورد با کره شمالي شود.

وندي شرمن، مذاکره‌کننده ارشد هسته‌ای آمريکا در توافق هسته‌ای ايران که سال‌ها در دولت کلينتون هدايت ديپلماسي با کره شمالي را به عهده داشته است، گفت: «منطق اين است که اگر آمريکا از توافق ايران خارج شود، اين کار اعتبار آمريکا را تضعيف می‌کند. با وجود این، ترامپ ممکن است به سبب نحوه عملکرد خود تا حدودي معتقد باشد پاره کردن توافق هسته‌ای اين پيام را ارسال خواهد کرد که او درباره آنچه آن را توافقي بد می‌نامد، مذاکره نمی‌کند. اين فاجعه خواهد بود زيرا ترامپ بعدازآن هم‌مان با دو بحران هسته‌ای روبه رو می‌شود.»

يک ديپلمات ارشد غربي ديگر گفت مذاکرات با رهبر کره شمالي احتمالاً براي توافق ايران، خبري بد است. اين ديپلمات گفت: «اين خطر وجود دارد که ترامپ بگويد توافق ايران توافقي بد بود و ما به شما نشان خواهيم داد که کار چطور بايد انجام شود»!

برخي منتقدان توافق ايران، با اين نظر موافق‌اند. جيمز کارافانو، معاون رئيس انديشکده آمريکايي بنياد هريتج که در حلقه انتقال قدرت ترامپ حضور داشته است، گفت: «رئیس‌جمهور آمريکا دراین‌باره جدي است که توافق هسته‌ای ايران به‌اندازه کافي خوب نيست. کيم ياد خواهد گرفت اگر قرار است توافقي به دست بيايد، بايد اين توافق بسيار قاطع‌تر از برجام باشد»!