آغاز زودهنگام طوفان‌های سیستان

از ابتدای سال جدید تاکنون تعدادی از مناطق مختلف کشور با پدیده گرد و غبار درگیر هستند. استان سیستان و بلوچستان یکی از مناطق حساس گرد و غباری است که هفته گذشته به مدت دو روز پی در پی با این پدیده مخرب دست و پنجه نرم کرد. بررسی عامل و منشا این طوفان ها موضوعی است که با توجه به تداوم این پدیده در طول فصل بهار و حتی تابستان اهمیت دو چندانی پیدا می کند.

به گزارش ایسنا، علی محمد طهماسبی بیرگانی ، مدیر ستاد مقابله با گرد و غبار کشور با اشاره به اینکه مدت زمان طولانی و در حد تاریخ زمین شناسی است که از شمال سیستان به سمت جنوب وزش باد داریم، گفت: طوفان های سیستان در افغانستان شکل می گیرد و بعد از عبور از ارتفاعات فراه در افغانستان و ارتفاعات رودخانه هیرمند و بارگیری در این مناطق به سمت ایران می آید و تالاب هامون و دشت زابل و زهک را در سیستان و بلوچستان در می نورد و به تدریج تشدید می شود و دوباره به افغانستان برمی گردد. یعنی در وقوع طوفان های سیستان شاهد یک سیکل شمال به جنوب هستیم.

بادهای 120 وزه به بادهای 180 روزه تبدیل شده است

وی تاکید کرد: طوفان های سیستان و بلوچستان معروف به طوفان‌های 120 روزه که به طوفان های 180 روزه تبدیل شده است؛ به طور روتین از ادیبهشت ماه هر سال شروع می شود و تا پایان تیر و حتی گاه تا پایان مردادماه ادامه می یابد. البته طوفان های سیستان امسال زودتر از هر سال آغاز شده است، یعنی در کل فصل بهار سیستان با این گرد و غبارها درگیر شده است.

به گفته طهماسبی، این بادها تازگی ندارند و از قدیم وجود داشته اما در گذشته که هامون ها آب داشت، بادی که به سیستان می رسید؛ تنها از دشت زابل و زهک بارگیری می کرد، متاسفانه در حال حاضر هم از دشت و هم از تالاب ها برداشت خاک صورت می گیرد.

کم بارشی شدید عامل تشدید گرد و غبارهای سیستان

مدیر ستاد مقابله با گرد و غبار کشور با اشاه به اینکه در چند روز اخیر سیستان بسیار درگیر گرد و غبار بوده است، گفت: در این مقطع سال باید جریان سیلابی خوبی به سمت تالاب هامون جریان می یافت اما متاسفانه به دلیل کم بارشی شدید در سال زارعی جاری، نه از فراه و نه از هیرمند آبی وارد هامون نشده است.

حق آبه تالاب هامون داده نمی شود

وی در ادامه در مورد تامین حق آبه زیست محیطی تالاب هامون تصریح کرد: قصد داریم با کشور افغانستان در مورد سهم آبی تالاب هامون چانه زنی کرده و به توافق برسیم. چون افغانستان به جز 820 میلیون متر مکعبی آبی که سهم ایران از رودخانه هیرمند است؛ آب دیگری به ایران نمی دهد که طبیعتا راه اندازی تاسیسات، سدسازی و توسعه کشاورزی در این منطقه از سوی افغانستان مانع اختصاص حق آبه طبیعی هامون شده است.

تشکیل بخش بین الملل ستاد مقابله با گرد و غبار؛ بزودی

طهماسبی همچنین به شکل گیری پنج کارگروه مشترک بین ایران و افغانستان به منظور رسیدگی به مسائل مختلف اشاره کرد و گفت: کارگروه آب یکی از این کارگروه های مشترک است و باید در این کارگروه تعیین سهم طبیعی تالاب طی یک کار کارشناسی صورت گیرد. همچنین به زودی بخش بین الملل ستاد مقابله با گرد و غبار نیز تشکیل می شود که دستگاه های مختلف از جمله وزارت خارجه، سازمان جنگل ها، وزارت نیرو و ... در آن عضو هستند تا از این قالب نیز حق آبه تالاب ها از جمله تالاب هامون پیگری شود.

آخرین وضعیت گرد و غبار سیستان و بلوچستان

به گزارش ایسنا، نیره پورملایی -مدیرکل حفاظت محیط زیست استان سیستان و بلوچستان- نیز در گفت وگو با ایسنا با اشاره به اینکه طوفان گرد و غباری که هفته پیش در این استان رخ داد، شاخص کیفیت هوا را افزایش داد. علاوه بر این از روز پنجشنبه (16 فروردین) مجددا شاهد وقوع گرد و غبار در حوزه سیستان هستیم که هوا را برای گروه های حساس ناسالم کرده است.

وی ادامه داد: طوفان هفته پیش شهرستان های حوزه هیرمند و حتی زاهدان را تحت تاثیر قرار داد و هوا را به شدت آلوده کرد. معمولا از آخر اردیبهشت ماه وزش بادهای 120 روزه شروع می شود که طبیعتا خشک شدن تالاب ها و شنزار های داخل سیستان باعث بروز گرد و غبار و افزایش غلظت ذرات در این استان می شود.

مدیر کل حفاظت محیط زیست استان سیستان و بلوچستان با اشاره به آسیب های بهداشتی ناشی از گرد و غبار اظهار کرد: بروز مشکلات تنفسی و چشمی مهمترین لطمات ناشی از گرد و غبار است که سلامت مردم این منطقه را تهدید می کند.