حذف ناگهانی ارز دولتی و درماندگی دانشجویان ایرانی خارج

حذف ارز دولتی برای اقشار خاص حالا چند روزی است که درباره دانشجویان ایرانی در حال تحصیل در خارج از کشور نیز اجرایی شده است؛ طرحی که به صورت ناگهانی رسانه ای شد و در پی آن اعتراضات گسترده ای از سوی دانشجویان ایرانی خارجی به این موضوع ابراز شد.

به گزارش «تابناک»، با اعلام خبر حذف ارز دولتی برای دانشجویان آزاد در دانشگاه های خارج از کشور و آزاد شدن نرخ ارز برای آنها، از ابتدای سال جاری این افراد نیز باید همانند بسیاری از اقشار جامعه برای تهیه ارز و تأمین نیازهای مالی خود ارز را به قیمت آزاد و روز آن تهیه کنند؛ موضوعی که قطعاً این افراد را با سختی و مشکلات فراوانی رو به رو خواهد کرد.

پیش از اینکه ارز دانشجویی برای دانشجویان ایرانی دانشگاه های خارج آزاد شود، خانواده این افراد می توانستند با مراجعه به بانک های عامل و ارائه مدارک لازم به صورت ماهانه برابر با هزار دلار ارز را به نرخ دولتی تهیه کنند که در مجموع تا سقف 12 هزار دلار در هر سال را شامل می شود.

 حالا و براساس بخشنامه بانک مرکزی از اول فروردین ماه امسال تامین ارز بابت شهریه و هزینه اقامت دانشجویان آزاد شاغل به تحصیل در خارج از کشور به نرخ آزاد انجام می‌شود.

در متن این بخشنامه آمده است: پیرو بخشنامه شماره 96/291654 مورخ 1396/9/14 مرتبط با بخش سوم مجموعه مقررات ارزی «خدمات ارزی و سایر مبادلات ارزی بین‌المللی» به اطلاع می‌رساند تامین ارزی بابت شهریه و هزینه اقامت دانشجویان آزاد شاغل به تحصیل در خارج از کشور (موضوع بندهای (3-2) و (3-3) از قسمت «ب» بخش سوم مجموعه مذکور) از تاریخ 1397/1/1 صرفا به نرخ آزاد و کماکان از طریق آن بانک امکان‌پذیر می‌باشد.

ضمن ارسال تصویر (6) اصلاحی در ارتباط با بندهای فوق‌الذکر جهت جایگزینی با صفحه متناظر قبلی، مقتضی است در رابطه با چگونگی تامین و فروش ارز بابت بندهای یادشده به نرخ آزاد هماهنگی لازم را با اداره صادرات این بانک به عمل آورند.

این بخشنامه که در روزهای اخیر و به صورت کاملاً نا گهانی رسانه ای شد، اکنون بسیاری از خانواده هایی که فرزندان آنها در دانشگاه های خارج مشغول به تحصیل هستند و بورسیه دولتی ندارند را زیر فشار قرار داده است.

آنها پیش از این با مراجعه به بانک های عامل می توانستند ماهانه هزار دلار ارز به نرخ دولتی تهیه و برای فرزندان خود ارسال کنند، اما از آغاز سال جدید به بعد شامل ارز آزاد می شوند و با نرخ بازار می توانند ارز تهیه کنند.

بسیاری از دانشجویان شاغل در دانشگاه های خارج که شامل حال این اتفاق شده اند، اکنون به صورت مجازی اعتراض گسترده ای را در صفحات مجازی مقام های مسئول به راه انداخته اند و برای نمونه پست های به عنوان نه به حذف ارز دانشجویی را در صفحه وزیر علوم منتشر کرده اند.

یکی از این دانشجویان که اکنون در دانشگاه بلونیا و در رشته دارو سازی مشغول به تحصیل است، در همین رابطه به خبرنگار «تابناک»، گفت: من اصلاً وقتی برای کار در ایتالیا ندارم و همه زمانم صرف کلاس و درس می شود. هیچ کمکی نیز از دانشگاه دریافت نمی کنم و به همین خاطر باید از کمک های خانواده در ایران استفاده کنم؛ کمک هایی که با آزاد شدن نرخ ارز قطعاً به آنها فشار وارد خواهد کرد.

نکته انتقاد آمیز این ماجرا آن است که امثال این دانشجو به صورت آزادانه و صرفاً متکی به حمایت مالی خانواده و چه بسا از روی علاقه شخصی به خارج از کشور می روند و در این فضا وزارت علوم و بهداشت و یا دیگر نهادها در تعیین این افراد به عنوان دانشجوی ایرانی در خارج از کشور نقشی ندارند.

همین مهم چرایی حمایت دولتی از آنها را به زیر سئوال می برد. چه بسا این افراد از توانمندی قابل ذکری نیز از نظر علم در مقایسه با دیگر دانشجویان ایرانی برخوردار نباشند و صرف وضعیت مالی خوب خانواده امکان تحصیل در خارج را دارند. به همین دلیل می توان با اقدام وزارت علوم در حذف ارز دانشجویی تا حدودی موافقت و آن را اقدام خوبی توصیف کرد.

با این حال اینکه چنین اقدامی به صورت ناگهانی رخ داده و  همه دانشجویان شاغل به تحصیل در دانشگاه های خارج که شامل این بندها می شوند را غافلگیر کرده است، نکته ای است که تحت هیچ شرایطی نمی توان آن را پذیرفت.

وزارت علوم و سایر نهادهای ذی ربط بهتر بود قبل از هر گونه اقدامی در این باره اطلاع رسانی های کافی را به دانشجویان و خانواده های آنها می دادند و با اعلام یک فرصت زمانی مشخص اجازه واکنش خوب را در اختیار آنها قرار می دادند؛ اتفاقی که رقم نخورد تا شرایط برای این دانشجویان و خانواده های آنها کاملاً غافلگیر کننده و ناگهانی باشد.

با این شرایط حالا هزاران دانشجوی ایرانی شاغل در دانشگاه های خارج و طبیعتاً خانواده های آنها در ایران اسیر مشکلاتی خواهند شد که مسبب آن این اقدام ناگهانی و غافل گیر کننده است.