آیا تصمیمات دولت تراز گردشگری را مثبت می کند؟

منفی بودن تراز گردشگری در سال های اخیر یکی از عوامل اصلی خروج ارز از کشور بوده است. همچنین آن گونه که مسئولین گفته اند این مسئله بر روی اشتغال نیز تاثیرگذار بوده است. دولت اخیراً تصمیماتی را اتخاذ نموده است که می تواند بر روی خروج گردشگران داخلی تاثیرگذار باشد. آیا این تصمیمات می تواند تراز گردشگری را مثبت کند؟

به گزارش تابناک اقتصادی، در سال های اخیر تراز گردشگری کشور منفی بوده است و این موضوع باعث خروج ارز فراوانی از کشور شده است. طبق گفته محمد محب خدایی معاون گردشگری کشور در سال 1396 حدود 9 میلیون گردشگر خروجی داشته ایم که نیمی از آنان گردشگران زیارتی بوده اند. در مقابل در سال گذشته تنها 5 میلیون و 200 هزار نفر گردشگر به کشور وارد شده اند. این آمار نشان می دهد که تراز گردشگری در سال گذشته منفی بوده است. اگر فرض را بر این بگذاریم که هر گردشگر در سال گذشته تنها هزار دلار از کشور ارز خارج کرده باشد در این صورت در مجموع در سال گذشته 9 میلیارد دلار ارز از کشور خارج شده است.

از این گذشته مطابق با آمارهایی که ولی الله سیف رئیس کل بانک مرکزی با استناد به گزارش های بین المللی در نشست هم اندیشی بررسی راهکارهای اجرایی سیاست های ابلاغی برنامه ششم توسعه با موضوع "میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری" در مورخه 29 مرداد 1394 ارائه نمود به ازای هر ۶ نفر گردشگر خارجی که وارد کشور شود، یک شغل و به ازای هر ۲۵ گردشگر داخلی نیز یک شغل ایجاد می شود. بنابراین با توجه به این آمار خروج گردشگران از کشور بر اشتغال کشور نیز تاثیرگذار بوده است.

این دو مسئله باعث شد تا دولت برای جلوگیری از این روند در سال 97 تصمیماتی را اتخاذ نماید. یکی از این تصمیمات افزایش عوارض خروجی هر نفر از کشور بود. طبق قانون بودجه سال 97 کشور، وجوه خروج از کشور موضوع ماده 45 قانون مالیات بر ارزش افزوده برای هر مسافر از تمامی مرزهای کشور برای بار اول 2 میلیون و 200 هزار ریال، بار دوم 3 میلیون و 300 هزار ریال و برای بار سوم به بعد 4 میلیون و 400 هزار ریال و برای هر مسافر حج تمتع و عمره برای بار اول یک میلیون و 100 هزار ریال، بار دوم یک میلیون و 650 هزار ریال و بار سوم به بعد 2 میلیون و 200 هزار ریال و عتبات عالیات از مرزهای هوایی 375 هزار ریال و از مرزهای زمینی و دریایی 125 هزار ریال تعیین شد.

همچنین با توجه به نوسانات اخیر نرخ ارز بانک مرکزی در اطلاعیه شماره 2 مورخه 22 فروردین 1397 پیرامون یکسان سازی نرخ ارز در رابطه با نحوه تامین ارز مسافرتی، درمانی و دانشجویی اعلام کرد: ارز مسافرتی برای یک بار سفر در سال به میزان هزار یورو یا معادل آن به سایر ارزها به مسافران در مرزهای خروجی هوایی پرداخت می شود. میزان ارز مسافرتی پرداختی به مسافران هوایی به کشورهای هم مرز و کشورهای مشترک المنافع به غیر از عراق 500 یورو یا معادل آن به سایر ارزها می باشد.

پرسشی که در این بین مطرح می شود این است که با توجه به این دو تصمیم آیا تراز گردشگری در سال جاری منعادل و یا مثبت می شود؟

تصمیم اول و دوم قطعا بر روی خروج گردشگران از کشور تاثیرگذار خواهد بود چرا که سفر به خارج از کشور در سال 97 قطعاً گران تر از سال 96 تمام خواهد شد به این دلیل که اولاً عوارض خروج از کشور افزایش یافته است و ثانیاً میزان ارز مسافرتی پرداختی کاهش یافته است و مازاد این ارز باید از بازار آزاد تهیه شود. اما از طرفی باید به این موضوع نیز اذعان نمود که با خروج آمریکا از برجام و بازگشت تحریم ها، این مسئله می تواند بر روی ورود گردشگران خارجی به کشور نیز تاثیرگذار باشد. لذا با قاطعیت نمی توان گفت که این تصمیمات دولت می تواند تراز گردشگری کشور را در سال جاری متعادل و یا مثبت کند.