اراده جدی تصمیم گیران ارشد نظام برای جابجایی برخی خطوط قرمز غیرواقعی فرهنگی که رفعشان ثلمهای به جامعه اسلامی ایران وارد نمیکند، مسألهای است که در جریان برخی رویدادهای مصادف با جام جهانی فوتبال نمایان شده است؛ اما آنچه این اراده را استوار میسازد و از این منظر بااهمیت است، جابجاییِ مدیریت شده برخی خطوط قرمز است تا با شکلگیری یک سلسله واکنشها، مسئولان از بازنگری در خطوط قرمز عقب نشینی نکنند.
به گزارش «تابناک»؛ سرعت تحولات فرهنگی در ایران بسیار بالاست و ساختار تصمیمگیر در کشور نیز درصدد برآمده تا متناسب با این سیر تحولات، در خطوط قرمز بازنگری داشته باشد. اگر روزگاری در بدو دولت احمدینژاد، طرح بحث حضور زنان در ورزشگاهها توسط رئیس جمهور وقت با واکنشهای بسیار شدیدی مواجه شد، اکنون این مسأله نه در سطوح میانی، بلکه در سطوح ارشد کشور نیز پذیرفته است. به تعبیر دیگر، آنچه در جریان جام جهانی 2018 روسیه رخ داد و مردم خانوادگی فوتبال را تماشا کردند، فراتر از یک «اتفاق» بود.
دستور تازه رئیس جمهور درباره تداوم این حضور زنان و تماشای خانوادگی فوتبال در ورزشگاهها و سخنان عباسعلی کدخدایی سخنگوی شورای نگهبان درباره تأیید ارشدترین مقامات کشور، نشان میدهد، هرچند دیدن بازی های تیم ملی فوتبال با صداهای مخالفی از سوی برخی مسئولین نیز مواجه شد، در مجموع اراده نظام بر این استوار است که برخی خطوط قرمزِ فاقدِ پشتوانه جدی رفع شود. در عین حال، قرار بر این است که از سایر خطوط قرمز اعتقادی و فرهنگیِ مهم که با پارادایم جمهوری اسلامی ایران درهمتنیده شده، همچنان به شکل جدی دفاع شود.
عباسعلی کدخدایی در این زمینه روایت کرده است: «...در یکی از دیدارهای عمومی که خدمت رهبر انقلاب بودیم، در این جهت گپ و گفتی داشتیم؛ بنابراین اگر امکاناتی وجود ندارد، باید آن را فراهم کنید و بعد اعلام نظر کنیم، نه اینکه ما بنشینیم و بگوییم: ممنوع است، ممنوع است. وقتی هم سؤال میکنیم، میگویند چون امکانات نداریم. اگر امکانات ندارد پس بیعرضگی من مسئول است. باید امکانات را فراهم کنم و اگر نظر خاصی وجود ندارد آن تسهیلات هم فراهم شود...».
در جریان پخش مراسم اهدای جام جهانی روسیه نیز شاهد عبور از خطوط قرمز بودیم که البته اتفاق غیرمنتظرهای بود. شواهد نشان میدهد، هرچند تصمیم مدیران ارشد صداوسیما نبود، با توجه به آنکه افکارعمومی نسبت به خویشتنداری ممیزان صداوسیما و مدیرانی که در پشت صحنه حضور داشتند، واکنش مثبت نشان داده، این عبور غیرمدیریت شده و اتفاقی از خطوط قرمز با واکنش شدیدی از سوی مدیران ارشد صداوسیما همراه نشده است.
در واقع در جریان جام جهانی با دو رویکرد مواجه بودیم؛ رویکرد نخست، در جریان حضور بانوان در ورزشگاهها که مدیریت شده بود و همین مسأله باعث شد، ممانعتهای اولیه برخی مجموعهها به سرعت برطرف شود. رویکرد دوم، در جریان پخش مراسم اهدای جام جهانی 2018 روسیه بود که به نظر نمیرسد، مدیریت شده باشد و به جای یک گام، یکباره چندین گام برداشته شد. همین رویکرد غیرمدیریت شده باعث میشود، با توجه به برخی واکنشها، از حمایت مدیران رسانه ملی نیز برخوردار نشود.
آنچه اکنون باید در نظر داشت، همین مسأله مدیریت رفع خطوط فرهنگی غیرواقعی و یا جابجایی خطوط قرمز بنا به مصلحت و در چارچوب اصول و باورهای فرهنگی و مذهبی است. به عنوان نمونه اگر تدابیری نظیر تفکیک سکوهای ورزشگاه رخ ندهد، بعضی از حواشی میتواند این مسیر را متوقف سازد و یک گامی که رو به جلو برداشته شده، با دو یا چند گام رو به عقب (نسبت به موضع کنونی مسئولین) همراه شود. از این منظر باید در نظر داشت با دقت عمل در این زمینه گام برداشت تا ارادهای که در سطح مسئولین ارشد کشور شکل گرفته، سست نشود.