گردشگران کشورهای اسپانیایی زبان همچنان به «ایران» می‌آیند. آن‌طور که آژانس‌های مسافرتی به «ایران» می‌گویند؛ گردشگران کشورهایی مثل «اسپانیا»، «پرتغال» و «امریکای لاتین» برخلاف‌ها پیش‌بینی‌ها، نه برقراری مجدد تحریم‌های امریکا را دلیلی برای نیامدن به ایران دانستند و نه حتی دو حادثه تروریستی اهواز و بهارستان را یک خطر برای سفر نکردن به ایران تصور کردند. گزارش منتشر شده از سوی روزنامه انگلیسی زبان «ایندیپندنت» هم خبراز قرارگرفتن ایران در فهرست امن‌ترین کشورهای جهان برای گردشگران در سال 2019 می‌دهد. خبری که بیش ازهرچیزی فعالان حوزه گردشگری کشور را خوشحال کرده است. بسیاری از راهنمایان گردشگری از کاربران در فضای مجازی خواستند تا گزارش ایندیپندنت را در شبکه‌های اجتماعی انتشار دهند یا برای گردشگرانی که هنوز برای سفر به ایران تردید دارند، بفرستند. خبر این رسانه انگلیسی نتیجه ارزیابی دو مؤسسه بین‌المللی «کنترل ریسک» و«اینترنشنال SOS» بود. امنیت ایران در این گزارش در سطح کشورهای اروپا، امریکا، کانادا و استرالیا قرار گرفته است.
«محسن کرابی» یکی از فعالان حوزه گردشگری در گفت‌و‌گو با «ایران» نگاه گردشگران اروپایی و امریکایی به تحولات سیاسی و منطقه‌ای مرتبط با ایران را متفاوت ارزیابی می‌کند و می‌گوید:«مثلاً در حوزه کشورهای اسپانیایی زبان، تغییر محسوسی دیده نمی‌شود و از 5-6 کشور این حوزه همچنان گردشگران به ایران می‌آیند؛ مثل پرتغالی‌ها که باوجود آنکه زبان‌شان پرتغالی است اما در حوزه زبان‌های اسپانیایی قرار دارند و جزو همین گردشگران محسوب می‌شوند.» به گفته کرابی، امریکای لاتین نیز بی‌توجه به این تحولات، همچنان ایران را مقصد امنی برای سفر می‌داند. او هم اعتقاد دارد که کشورهای اروپایی واکنش بیشتری به شرایط سیاسی و منطقه‌ای ایران نشان داده‌اند، اما با این همه می‌گوید: «بازارهای دیگر، این کاهش گردشگران اروپایی را جبران می‌کند.» «کرابی» حضور گردشگرانی از آسیا، بویژه آسیای غرب و همچنین حوزه خاورمیانه را از جمله بازارهای جبرانی تغییر و تحولات ورود گردشگر بعد از تحریم‌های امریکا می‌داند و دراین باره این‌طور توضیح می‌دهد:«البته آنها ممکن است با رویکرد دیگری وارد ایران شوند و گردشگران صرفاً فرهنگی و تاریخی نباشند.» او گردشگران «درمانی» و «خرید» را از جمله این گردشگران می‌داند و می‌گوید:«کشورهای حاشیه خلیج فارس و مرز‌های غربی کشور به‌دلیل تجربیات مشترک فرهنگی و مراودات مختلف الان در صدر گردشگران ورودی به کشور قرار دارند.»
در گزارش «ایندیپندنت» به غیر از ایران، تنها در تعداد انگشت‌شماری از دیگر کشورهای خاورمیانه مانند کویت و قطر سطح خطرهای امنیتی «پایین» ارزیابی شده است.همچنین در این گزارش، امنیت کشورهای ترکمنستان و عربستان سعودی متوسط ارزیابی شده و پاکستان، عراق، افغانستان به همراه بسیاری از کشورهای آفریقایی در رده کشورهای «خطرناک» برای گردشگران قرار گرفته‌اند.
«علی صدرنیا» رئیس جامعه راهنمایان ایرانگردی و جهانگردی هم درباره تأثیر افزایش قیمت دلار و تحریم مجدد کشورمان بر گردشگران ورودی به «ایران» می‌گوید:«در بعضی از ملیت‌ها، افت داشته‌ایم و در برخی از ملیت‌ها با افزایش رو به رو بوده‌ایم.» به گفته او در میان اروپایی‌ها هم کشورهایی چون فرانسه و اسپانیا در ورود به کشور بی‌توجه به تحولات سیاسی منطقه‌ای و جهانی مرتبط با ایران بودند، اما ورود گردشگران آلمانی با کاهش رو به رو شده است.
او می‌گوید: «نمی توان کاهش ورود گردشگر را رد کرد، چون به نظر می‌رسد که هتل‌ها به شلوغی سال گذشته نبوده‌اند.» صدرنیا، برخورد حرفه‌ای راهنمایان گردشگری و تجربه‌های مثبت گردشگرانی که سال‌های گذشته به ایران سفر کرده‌اند را از جمله دلایلی می‌داند که باعث می‌شود تا گردشگران اروپایی و امریکایی باوجود تبلیغات بسیار علیه کشور ما، همچنان به ایران سفر کنند. به گفته او، برخورد بسیار گرم مردم ایران نیز یکی از علل دیگری است که موجب می‌شود گردشگران خارجی نه تنها دوباره سفر به ایران را در مسیر مسافرت خود قرار دهند که گردشگران جدیدی را هم با خود همراه می‌کنند. به اعتقاد او گردشگران حرفه‌ای می‌دانند که اخبار سیاسی جهان درباره کشورهای مختلف با آنچه واقعیت دارد، متفاوت است و برای همین آنها همچنان به مقصد مورد نظر خود سفر می‌کنند. او می‌گوید: «ایران برای اروپایی‌ها به لحاظ تاریخی و فرهنگی، جذابیت بسیاری دارد. حتی در برخی از کشورها تاریخ ایران تدریس می‌شود.» او تدریس تاریخ هخامنشیان در ایتالیا را هم شاهدی برای حرف‌هایش می‌داند و می‌گوید:«کشورهایی که سابقه تاریخی دارند مثل رم باستان، تاریخ ایران را تدریس می‌کنند. رم باستان 2500 سال پیش با هخامنشیان مراوده داشته است.»
پیش از این گزارش، «علی اصغر مونسان» رئیس سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی وگردشگری کشور در گفت‌و‌گو با «ایران» از رشد 51درصدی گردشگر ورودی به ایران در 6 ماهه اول سال خبر داده بود. «محمد خیاطیان» معاون توسعه مدیریت سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری کشور هم گفته بود که تنها در نیمه نخست سال‌جاری، بیش از شش میلیون گردشگر خارجی به ایران سفر کردند.
اما خبری که امنیت ایران برای گردشگران دنیا را در صدر اخبار گردشگری رسانه‌های داخلی و خارجی قرار داد، نتیجه ارزیابی‌هایی است که عنوان «نقشه خطر مسافرت 2019» را دارد. در این ارزیابی که توسط مؤسسه «اینترنشنال اس او اس» با همکاری «کنترل ریسک» تهیه شده است، سطح خطر را در هر کشور و سرزمین برای مسافران براساس تهدیدات کنونی ناشی از خشونت‌های سیاسی (شامل تروریسم، شورش، ناآرامی‌ها با انگیزه سیاسی و جنگ)، ناآرامی‌های اجتماعی (شامل فرقه‌گرایی، خشونت‌های طایفه‌ای و قومی) و خشونت‌ها و جرایم جزئی نشان می‌دهد.
بر اساس این نقشه، شمار بسیار اندکی از کشورها در سطح خطر «ناچیز» قرار گرفتند و در اروپا تنها کشورهای لوکزامبورگ، دانمارک، اسلوونی، سوئیس، نروژ، فنلاند، ایسلند و گرینلند جزو این فهرست هستند.
بیشتر کشورهای اروپایی مثل انگلیس در سطح خطر« کم» قرار داشتند و کشورهای ایران، عمان، قطر، امارات متحده عربی ، کویت، گرجستان، جمهوری آذربایجان، ارمنستان و ازبکستان نیز در این فهرست قرار گرفتند. جالب اینکه کشورهای امریکا، استرالیا و نیوزیلند نیز در همین فهرست یعنی کشورهایی در سطح خطر «کم» قرار دارند.
«ولی تیموری» معاون گردشگری کشور چالش بزرگ گردشگری ایران در سطح بین‌الملل را کم کاری در حوزه تبلیغات می‌داند و می‌گوید: «از سوی دیگر کشورهای مغرض سعی می‌کنند تصویری غیر واقعی از ایران به دنیا نشان داده و باعث شوند تا گردشگرانی که به ایران وارد می‌شوند با یک نوع تردید و تشکیک سفر کنند.» به گفته او، هم‌اکنون حتی یک تصویر واقعی از فضای ایران درسطح بین‌الملل وجود ندارد. او می‌گوید: «با این حال وقتی گردشگر وارد ایران می‌شود، متوجه می‌شود این کشور با آن چیزی که رسانه‌ها در ذهن او ساخته‌اند، متفاوت است.»
کشورهای دارای سطح خطر «بسیار زیاد» در این نقشه، بیشتر در آفریقا و خاورمیانه (غرب آسیا) قرار دارند که شامل کشورهای سوریه، یمن، افغانستان، لیبی، سودان جنوبی و سومالی است.
تیموری از افزایش تعداد گردشگران کشورهای اطراف به ایران خبر می‌دهد و می‌گوید: «در 7 ماهه گذشته نسبت به 7 ماه اول سال 96، تاحدودی با کاهش گردشگرخارجی رو به رو شده‌ایم.» به گفته معاون گردشگری، هرچند در استانداردهای جهانی آمارهای ورود گردشگر به کشورها را سالانه و 6 ماهه اعلام می‌کنند اما روند کاهش گردشگر در45 روز گذشته کند شده و به نظر می‌رسد که گردشگران به ثبات موجود درایران جدا از اتفاقات سیاسی و خبررسانی‌های بین‌المللی اعتقاد پیدا کرده‌اند. او احتمال می‌دهد که ایران در نیمه دوم باز هم شاهد افزایش گردشگر باشد. تیموری کاهش ارزش پولی کشور را یکی از دلایل روی‌آوری گردشگران همسایه به ایران می‌داند. گردشگرانی که گردشگران سلامت و خرید محسوب می‌شوند. علی اصغر مونسان معاون رئیس جمهوری «گردشگران سلامت» را ارز آورترین گردشگران ورودی به کشور معرفی می‌کند.
گزارش از: زهرا کشوری
این گزارش نخستین بار در روزنامه ایران منشر شده است.
