به گزارش «تابناک»، متن این جوابیه که به امضای علیرضا عبدالهینژاد، مدیرکل روابط عمومی این وزارت خانه رسیده به شرح ذیل است:
الف- وظیفه اصلی دانشگاههای نسل اول تربیت نیروهای متخصص به منظور برعهده گرفتن مسئولیتهای دیوانی، کشوری، لشکری، آموزشی و... میباشد. آموزش عالی ایران از زمان تاسیس اولین دانشگاه جدید با عنوان دارالفنون توانسته اند به خوبی این مسئولیت را به سر منزل مقصود برساند و میلیونها دانش آموخته را برای تصدی مسئولیتهای کشوری و لشکری آموزش دهد.
ب- وظیفه دانشگاههای نسل دوم انجام پژوهش و ارتقای دانش بشری است. دانشگاههای موفق ایران در طول ۲۰ سال توانسته اند خود را از قعر جدول تولید دانش بشری به رتبه ۱۶ و رتبه اول در میان ۵۲ کشور اسلامی برسانند. این در حالی است که سرمایه گذاری در بخش پژوهش هیچ گاه از ۵ % در آمد ناخالص ملی افزون نبوده است.
ج- وظیفه دانشگاههای نسل سوم، کارافرینی (دانشگاههای جامعه محور) است. موضوع کارآفرینی و اقتصاد مبتنی بر دانش در برنامههای توسعه کشور نیز مورد توجه قرار گرفته است.
آموزش عالی کشور با پافشاری بر این موضوع در شرایطی قرار دارد که برای بسیاری از نیازهای فناورانه کشور اقدامهای در خور توجهی انجام داده است. آموزش عالی با تاسیس ۴۳ پارک علم وفناوری در ۶ سال گذشته زمینه را برای اوج گیری در حوزه تولید محصولات دانش بنیان توسط دانش اموختگان دانشگاهی آماده کرده است و امید میرود نقش این محصولات و ارزش آنها سالانه به ۳% تولید ناخالص ملی افزایش یابد.
به منظور گسترش روحیه نوآوری، هم اکنون دهها طرح و برنامه در دست اجرا است؛ از جمله سامانه جامع اولویتهای پژوهشی کشور که نیازهای صنایع و بخش خدمات کشور به پژوهش و فناوری را معرفی میکند و اساتید، پژوهشگران و دانشجویان میتوانند با مراجعه سامانه نسبت به انتخاب عنوان طرح پژوهشی خود که هم تراز با رفع نیازهای صنعتی کشور باشد، اقدام نمایند.
ما امیدواریم در شرایط جدید نقش دانشگاهها در توسعه فناوری و محصولات دانش بنیان گستردهتر شود و انشاالله ظرف ده سال این وظیفه نیز محقق خواهد شد.
در ادامه رئوس اهم اقدامات انجام شده برای ارتقای شاخصهای علم و فناوری در کشور جهت تنویر افکار عمومی و مخاطبان عزیز ارائه میشود:
تلاش برای حفظ و ارتقای شاخصهای علمی در دانشگاهها و موسسات پژوهش و فناوری
ارتقای کیفی فعالیتهای آموزشی و پژوهشی و اتخاذ سیاستهای حمایت از توسعه فعالیتهای برجسته از مهمترین سیاستهایی بوده است که در این مدت پیگیری و دنبال شده است. در پرتو این سیاست وضعیت رشد علمی کشور در دولت دوازدهم نه تنها کاهش نداشته است بلکه با رشد قابل ملاحظهای نیز همراه بوده است. به طوری که جمهوری اسلامی ایران در سال ۲۰۱۷ در میان ۲۵ کشور برتر تولید کننده علم دنیا از نظر رشد علمی با ۸/۹ درصد رتبه اول را داشته است. این در حالی است که با توجه به رشد علمی کشور در دو دهه اخیر رقبای فعلی علمی کشورمان، کشورهای توسعه یافته از نظر علمی و فناوری میباشند. به عبارت دیگر، جمهوری اسلامی ایران از گردونه رقابت با کشورهای کمتر توسعه یافته که روزی رقیب محسوب میشدند، عبور کرده ور در حال حاضر در میان مدعیان اصلی علم و فناوری به رقابت میپردازد.
تولیدات علمی کشور از لحاظ کمیت و کیفیت رشد قابل ملاحظهای داشته است به طوری که ایران با نرخ رشد ۸/۹ درصد در سال ۲۰۱۷ در میان ۲۵ کشور برتر دنیا رتبه اول را داشته است. کشورهای روسیه ۶/۶ درصد رشد و چین با ۴/۳ درصد رشد به ترتیب در رتبههای دوم و سوم در میان ۲۵ کشور برتر دنیا قرار دارند.
رتبه علمی ایران در دنیا با ۵۲۱۸۳ مدرک و ۵ مرتبه ارتقا به رتبه ۱۶ رسیده است. این در حالی است که ترکیه در همین سال با ۴۷۹۷۵ مدرک در همان رتبه ۱۸ قرار دارد. بر اساس آخرین آمار مستخرج از پایگاههای معتبر بین المللی، رتبه ایران در تولید مقالات که در سال ۱۰۱۳ در پایگاه ISI، ۲۱ بوده در سال ۲۰۱۶ به ۱۷ و در سال ۲۰۱۷ به ۱۶ رسیده است. طبق آخرین آمار اخذ شده تا ۲۶ تیرماه ۹۷، در شش ماه اول سال ۲۰۱۸ نیز ایران در رتبه ۱۵ قرار گرفته است. ایران در تولید علم در میان کشورهای منطقه و کشورهای اسلامی در کلیه موارد رتبه اول را داراست و در میان کشورهای جنبش عدم تعهد ایران بعد از کشور هندوستان در رتبه دوم قرار دارد.
ارتقاء جایگاه دانشگاههای کشور در نظامهای معتبر بین المللی
در سال ۲۰۱۳ در مجموع حضور روز افزون دانشگاههای کشور در نظامهای رتبه بندی بین المللی حاکی از افزایش کیفیت و اثرگذاری آنها در دنیاست. تعداد دانشگاههای کشور در مهمترین نظامهای رتبه بندی معتبر نظیر تایمز، لایدن، کیواس و شانگهای افزایش یافته است. در رتبه بندی تایمز در سال ۲۰۱۳ تنها یک دانشگاه از کشورمان حضور داشت؛ این در حالی است که در سال ۲۰۱۸ تعداد دانشگاههای کشور در این نظام رتبه بندی به ۱۸ مورد رسیده است. همچنین در رتبه بندی لایدن تعداد دانشگاههای کشور در سال ۲۰۱۳ برابر با ۵ مورد بود که در سال ۲۰۱۸ به ۲۱ مورد افزایش یافته است.
دستاوردهای فناورانه و دانش بنیان و زیر ساختهای فناوری
ورود سیستماتیک دانشگاهها و موسسات پژوهشی کشور به بحث فناوری و برنامه ریزی برای کامل کردن چرخه علم تا محصول و ثروت از مهمترین برنامههای این دوره است. تعدا پارکهای علم و فناوری از ۳۳ پارک در سال ۱۳۹۱ به ۴۳ پارک در سال ۱۳۹۷ افزایش یافته است. توسعه این بستر مهم برای اقتصاد دانش بنیان، شاخصهای فروش و شاغلین تحصیل کرده را نیز ارتقا قابل توجهی داده است. تعداد شاغلین در واحدهای فناور و شرکتهای دانش بنیان مستقر در پارکهای علم و فناوری از ۱۹۰۰۰ نفر در سال ۱۳۹۱ به ۳۰۰۰۰ نفر رسیده و طی این مدت میزان فروش شرکتها از ۱۷۱ میلیارد تومان به ۳۰۰۰ میلیارد تومان افزایش یافته است.