سرپرست اداره کل تربیت‌بدنی دانشگاه آزاد اسلامی ضمن تشریح وضعیت ورزش در این دانشگاه، آماری از ظرفیت‌ها و پتانسیل بزرگترین دانشگاه جهان در ورزش ارائه کرد.
به گزارش آنا، دانشگاه آزاد اسلامی نه تنها در بخش ورزش دانشگاهی پیشگام است بلکه یکی از تیم‌داران با سابقه است. این دانشگاه در دوره جدید مدیریتی خود با تغییر رویکرد رویدادهای بزرگی را پشت سرگذاشته است و این درحالی است که به گفته مسئولین این دانشگاه با کاهش ۶۹ درصدی بودجه نسبت به سال گذشته مواجه بودند. در مورد چگونگی ورزش در دانشگاه آزاد اسلامی با کمال جوانمرد سرپرست اداره تربیت‌بدنی این دانشگاه به گفتگو پرداختیم که در ادامه می‌توانید مشروح این گفتگو را بخوانید.
آنا: دانشگاه آزاد اسلامی مدعی است که خدمات شایانی به ورزش کشور کرده است، در مورد این موضوع توضیح دهید.
جوانمرد: دانشگاه آزاد به‌عنوان شجره طیبه این نظام مقدس خدمات بسیار زیادی داشته و عیار علمی ورزش کشور را بالا برده است. این دانشگاه نه‌تنها در ورزش بلکه در سایر ابعاد و در فضای کلان مملکت هم تأثیرگذار بوده امروزه علم و علمی شدن ورزش قسمت عمده‌اش مدیون دانشگاه آزاد اسلامی است.
در گذشته یک ورزشکار المپیکی و یک ورزشکار جهانی، پایان عمر ورزشی‌اش همراه با خانه‌نشینی بود اما امروزه دانشگاه آزاد اسلامی ورزشکار را وارد مدیریت اجرایی دانشگاه و حوزه مدرسی و مربی کرده است. دانشگاه آزاد اسلامی توانست با جذب ورزشکاران به دانشگاه، عمر قهرمانی آنها را بیشتر کند. تاریخ انقضای ورزشکار را بی معنا کند.
۱۴درصد از ساخت‌وسازهای دانشگاه‌های آزاد اسلامی مربوط به ورزش است و این دانشگاه جمعیت یک میلیون و ۳۲۹ هزار دانشجو دارد که از جمعیت خیلی از کشورهای همسایه ما بیشتر است. بنابراین دانشگاه آزاد اسلامی در قیاس با کشورهای دیگر خودش یک کشور است.
سرانه ورزشی در دانشگاه آزاد اسلامی دو برابر سرانه ورزشی کشور
دانشگاه آزاد اسلامی از ابتدا نگاه ویژه‌ای به ورزش داشته است و ۱۴ درصد ساخت و ساز این دانشگاه مربوط به اماکن ورزشی بوده که شامل ۳۲۷ فضای ورزشی شامل سه بخش سالن‌های سرپوشیده، زمین‌های روباز، ۱۸۰ سالن، ۱۲۹ زمین روباز ورزشی و ۱۸ استخر که سرجمع اینها یک میلیون و ۵۲۷ هزار و ۴۰۰ متر مربع است.
همچنین در فضاهای ورزشی در استان‌ها، استان فارس با ۳۷ مکان ورزشی پیشگام است همچنین اصفهان ۳۵ و تهران ۳۲ فضای ورزشی دارند. دانشگاه آزاد اسلامی دو برابر سرانه فضای ورزشی کشور است. سرانه فضای ورزشی این دانشگاه یک متر و ۱۴ سانتیمتر مربع فضای ورزشی و سرانه فضای ورزشی در کشور در حدود ۷۰ سانتیمتر مربع است.
این در حالی است که ۱۴ پروژه ورزشی ناتمام شامل ۱۲ مجموعه ورزشی سرپوشیده و دو استخر با پیشرفت‌های فیزیکی بین ۲۰ تا ۹۰ درصد در کشور داریم و با اتمام آنها ۶۰ هزار متر مربع به فضای ورزشی دانشگاه آزاد اضافه خواهد شد که سرانه را بالاتر خواهد برد.
۵۱ هزار و ۹۰۶ دانشجو (۲۱ هزار و ۱۱۰ دانشجوی دختر و ۳۰ هزار و ۷۹۶ دانشجو پسر) و ۵۳۴ عضو هیئت‌علمی در رشته تربیت‌بدنی دانشگاه آزاد اسلامی در ۱۸۷ واحد دانشگاهی رشته تربیت‌بدنی در مقاطع مختلف فوق‌دیپلم، لیسانس، کارشناسی ارشد و دکتری تحصیل می‌کنند. همچنین رشته تربیت‌بدنی در دانشگاه آزاد اسلامی ۹۸۳ رشته محل دارد.
در ورزش سه بخش عمده داریم، بخش همگانی، بخش قهرمانی و بخش حرفه‌ای که دانشگاه آزاد اسلامی در هر سه بخش مشارکت کرده درحالی‌که شاید مراکز آموزشی عالی دیگر در هر سه بخش فعالیت نداشته باشند.
براساس رهنمودهای دکتر محمدمهدی طهرانچی ریاست دانشگاه آزاد اسلامی در بحث ورزش استعدادیابی دانشجویان از محورهای دانشگاه آزاد اسلامی است که این مربوط به مدارس سما است. این مدارس یک فرصت طلایی برای این دانشگاه در بخش ورزش است.
در خصوص استعدادیابی و استعدادپروری در مدارس سما نیز برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری صورت گرفته است و حتی آنها را هم به‌عنوان پشتوانه وارد تیم‌های حرفه‌ای کرده‌ایم، تیم زیر ۱۸ سال راگبی دختران ما مقام دوم کشور را به‌دست آورد و خوشبختانه تیم دانشگاه آزاد در بحث راگبی بهترین باشگاه کشور شناخته شد.
۲هزار رویداد ورزشی طی یک سال گذشته در دانشگاه آزاد اسلامی
در ۲ سه سال گذشته ورزش قهرمانی در دانشگاه آزاد اسلامی برگزار نشد اما امسال در سه بخش واحدها، استان و کشور رویدادهای ورزشی را برگزار کرده و نشاط و شادابی را در واحدها ایجاد کردیم. پیش از برگزاری هر قهرمانی کشور، در واحدها ورزش‌های همگانی، مسابقات درون واحدی و به‌نوعی انتخابی برگزار شود و بیش از ۲ هزار مسابقه و رویداد ورزشی داشته‌ایم همچنین ۲۸ مسابقه در بحث مسابقات قهرمانی کشور در دو مرحله شهریور و آذر ماه برگزار کرده‌ایم.
ورزش کارکنان، استادان و هیئت‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی پس از سه سال با نام «جام فجر چهلم» شروع به فعالیت می‌کند این جام از اوایل بهمن‌ماه شروع و تا اوایل اسفند در بوشهر برگزار می‌شود. آقایان در چهار رشته فوتسال، والیبال، بدمینتون و تنیس روی میز و بانوان در رشته‌های تنیس روی میز و بدمینتون در جام فجر چهلم به رقابت می‌پردازند.
پسوند اسلامی بودن این دانشگاه یک تعهد و التزام ایجاد می‌کند و در بحث ورزش هم بحث پیوست فرهنگی آن است. هر رویداد ورزشی با یک پیوست فرهنگی و رویکرد فرهنگی برگزار می‌شود. ورزش باید در خدمت فرهنگ جامعه باشد. امروزه ورزش را تنها به عنوان ورزش نگاه نمی‌کنند. ورزش، ورزش محض نیست. بلکه ورزش فراتر از ورزش، جانب‌دار و ایدئولوژیک است. ورزش باید پشتش یک هدف متعالی باشد و هدف هم تعالی انسان است، قربتاً الی‌الله است.
بنابراین ورزش هدف نیست، ابزاری برای توسعه و ارتقای جوان در جامعه و برای سعادت اخروی و دنیوی انسان است. سلامتی و نشاط و شادابی در ورزش است اما بهترین ابزار فرهنگی و انتقال و اشاعه فرهنگ و تحکیم تعالیم اسلامی، ورزش است. به‌همین دلیل نگاه ما به ورزش یک نگاه فرهنگی است و خروجی کار ورزش علاوه بر سلامت و نشاط و شادابی باید روحیه پهلوانی، جوانمردی و اخلاق ناب اسلامی باشد. به‌همین دلیل برای هر مسابقه‌ای که برگزار می‌کنیم سعی کرده‌ایم یک پیوست فرهنگی داشته باشد و هر مسابقه‌ای را با مناسبت‌های مختلف برگزار کنیم و به‌هرحال آن دیدگاه فرهنگی آنجا غالب باشد.
به طور مثال یادوارده «شهید رئیس علی دلواری» که در بوشهر برگزار شد، جایی است که تاریخ در آنجا مغفول مانده است. جایی که رئیس علی دلواری، به‌قول خود محلی‌ها حاج رئیس شهید شده گوشه عزلت و انزوا اختیار کرد،در حالیکه این مکان شهادت باید مشتاقان فرهنگ ایثاروشهادت را به سوی خود فرا خواند.
مکان شهادت رئیس علی دلواری جریان تاریخ راعوض کرد ولی متأسفانه مغفول مانده است به وسیله ورزش یاد آن شهید را احیا خواهیم کرد.
ارتقای کیفی و کمی تیم‌های باشگاهی دانشگاه آزاد اسلامی
دانشگاه آزاد اسلامی سال گذشته ۱۳ تیم لیگ برتری داشت که امسال حتی با کاهش ۶۹ درصدی بودجه نسبت به سال گذشته در بخش حرفه‌ای به ۱۶ تیم ارتقا دادیم، تا کنون سه مسابقات لیگ برتر تمام شده، در بخش دوومیدانی دختران به مقام اول، در بخش راگبی دختران نایب‌قهرمان و در بخش دوچرخه‌سواری پسران هم نایب قهرمان شدیم که دوچرخه‌سواری به‌خاطر کمبود امکانات لاستیک ترکید و اگر نمی‌ترکید مقام اول مسابقات بودیم. در مابقی رشته‌های ورزشی نیز در نیم‌فصل در مقام اول یا دوم هستیم.
۱۶۳ نفر مدال‌آور در ۱۲ رویداد ورزشی شهریورماه به دستور دکتر طهرانچی تخفیف المپیکی (معاف از شهریه) شدند. در ورزش دانشگاه آزاد اسلامی هیچ دوره‌ای نبوده که ۱۶۳ ورزشکار از پرداخت شهریه برای یک ترم معاف شوند. این به‌هرحال نوعی امتیاز است که دانشگاه آزاد اسلامی از نظر قانونی ورزش را حمایت می‌کند.
آنا: برنامه ورزشی دانشگاه آزاد اسلامی برای یونیورسیاد چیست؟
جوانمرد: نه‌تنها در مسابقات تیم ملی دانشجویان، بلکه در تیم ملی جمهوری اسلامی ایران هم شاکله اصلی از دانشگاه آزاد اسلامی است. در آخرین کاروان جمهوری اسلامی که به مسابقات جاکارتا اعزام شد، شاکله اصلی و یک چیزی حدود ۶۱ مدال شامل ۲۶ طلا، ۱۶ نقره و ۱۶ برنز برای دانشگاه آزاد است. جمعیت ما ۶۰ درصد کاروان را تشکیل می‌داد ولی مدال‌های ما ۹۰ درصد بود. این نشان‌دهنده این است که ورزش‌های دانشگاه آزاد اسلامی، ورزش‌های علمی هستند.
دانشگاه آزاد سعی کرده افرادی را هم که اعزام می‌کند حتماً مقتدر و مدال آور باشند همچنین ۹۰ درصد یونیورسیاد دانشگاه آزاد اسلامی خواهد بود، همان‌طور که در چین تایپه ۹۰ درصد دانشگاه آزاد اسلامی بود.
مدال‌هایی که گرفته شده در تکواندو و ووشو از دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی بودند. از اکنون برنامه‌ریزی و اقدامات لازم برای تیرماه سال آینده در حال انجام است و برای این ورزشکاران مسابقات دیگری برگزار نمی‌کنیم اما اردو برای آنها برگزار خواهیم کرد. این‌طرف سال تیم‌های یونورسیاد را مشخص و اردوها را برگزار می‌کنیم و اسامی دانشجویان ورزشکار را به فدراسیون ملی ورزش‌های دانشجویی خواهیم داد. اگر قرار باشد در مسابقات یونیورسیاد درخششی باشد مطمئناً درخشش دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی است و اگر قرار باشد حیثیت جمهوری اسلامی حفظ شود به‌وسیله بچه‌های دانشگاه آزاد اسلامی حفظ خواهد شد.
دربحث یونورسیاد گلایه که به فدراسیون ملی ورزش‌های دانشگاهی وارد است اینکه ۹۰ درصد تیم اعزامی این مسابقات از دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی است اما مربی و سرپرست را از جاهای دیگر می‌گذارند درصورتی که ۵۰ درصد آفشیالش هم حداقل باید از این دانشگاه باشد.
آنا: برنامه‌های آینده ورزشی دانشگاه آزاد اسلامی چیست؟
جوانمرد: در «جام فجر چهلم» رویدادهای ورزشی برای کارکنان، استادان و هیئت‌های علمی پس از دو سال در بوشهر برگزار خواهیم کرد. این جام در قالب یک المپیاد، از چهارم بهمن تا اوایل اسفند ماه ادامه خواهد داشت همچنین در این المپیاد خانم‌ها در رشته بدمینتون و تنیس روی میز و آقایان در رشته‌های فوتسال، والیبال، تنیس روی میز و بدمینتون به‌رقابت خواهند پرداخت.
برنامه‌های ما برای سال آینده علاوه بر سه حوزه همگانی، قهرمانی و حرفه‌ای در بحث استعدادیابی و تیم‌های پایه خواهد بود و از طرفی نگاهمان در برگزاری رویدادهای ورزشی نگاه فرهنگی باشد.
رسالت اصلی ورزش ایجاد نشاط و شادابی است. دانشگاه آزاد اسلامی مسابقات درون دانشگاه در قالب «لیگ فرهیختگان» برای دانشجویان، کارکنان و هیئت‌های علمی در چند رشته برگزار خواهد کرد و از سال آینده نیز در این لیگ از دانشگاه‌های دیگر هم می‌توانند شرکت کنند و از تیم‌های وزارت علوم، تحقیقات و فناوری و پیام نور و علمی-کاربردی و علوم پزشکی هم دعوت خواهیم کرد تا شرکت کنند.
براساس استعدادها و نقاط قوت و فرصت‌هایی که دانشگاه آزاد اسلامی دارد با یک برنامه میان‌مدت می‌توان یک لیگ برتر کشوری دانشگاهی در کنار لیگ حرفه‌ای را برگزار کرد و بسیاری از رشته‌هایی در دانشگاه‌های خارج از کشور هستند، دانشگاه آزاد اسلامی می توانند متولی باشد و خیلی از رشته‌هایی که الان در ایران لیگ ندارند می‌توانیم برگزار کنیم. همچنین در بحث آکادمیک سازی نیزرشته بسکتبال در مدارس سما در تهران آغاز شده است و پس از تهران در اصفهان و همدان ادامه خواهد داشت.
آنا: در دانشگاه آزاد اسلامی چند آکادمی و در چند رشته دارید؟
جوانمرد: با توجه به انجمن‌های دانشگاه آزاد اسلامی که در ۳۰ رشته فعالیت می‌کند، ما می‌توانیم در این ۳۰ رشته آکادمی داشته و باید به تعداد فدراسیون‌ها، انجمن داشته باشیم. در کشور ۵۰ فدراسیون داریم و ما معتقدیم باید سال آینده تمام انجمن‌ها را راه‌اندازی کنیم و دانشگاه آزاد هم این ظرفیت را دارد. امسال انجمن اسکواش، صخره‌نوری و راگبی راه‌اندازی کردیم.
دانشگاه آزاد اسلامی برنامه دارد که روال جهانی شدن در ورزش را باید پیش بگیرد و برای سال آینده رشته‌هایی را که در یونیورسیاد و فیزو را ملاک عمل قرار دهیم در بخش رشته‌ها باید ببینیم کدام رشته‌ها در فیزو هست که در کشور ما در دانشگاه فعالیت ندارند.
همچنین نگاه ویژه به ورزش باستانی و زورخانه‌ای خواهیم داشت. براساس منویات مقام معظم رهبری که ورزش ملی ماست این را هم در دانشگاه داریم راه‌اندازی می‌کنیم و ۱۷ شوال هر سال به‌عنوان فرهنگ پهلوانی و جوانمردی است.
اولین بار امسال پهلوان دانشگاه آزاد اسلامی را معرفی کردیم اما سال آینده با شرط اینکه فقط دانشجو باشند ولو از دانشگاه‌های سراسر کشور و غیر از دانشگاه آزاد اسلامی هم باشند می‌توانند در این مسابقه شرکت کنند. نگاه ما علاوه بر اینکه به یونیورسیاد است، به داخل هم هست که ورزش پهلوانی را هم انجام بدهیم.
آنا: لطفاً جزئیاتی از لیگ فرهیختگان ارائه کنید؟
جوانمرد: این لیگ به صورت همگانی در راستای کمک به ورزش کشور و فدراسیون‌هایی که لیگ‌های‌شان ضعیف است برگزار می‌شود. در این لیگ کشور منطقه بندی شده و از هر منطقه دو تیم انتخاب شود و سرانجام ۱۰ تیم از هر رشته به رقابت می‌پردازند.
این لیگ به‌صورت رفت و برگشت برگزار می‌شود و استعدادیابی می‌شود و این استعدادها به تیم‌های لیگ برتری راه می‌یابند. روند به این شکل است که از آکادمیک‌های ورزشی به لیگ فرهیختگان، از لیگ فرهیختگان به لیگ برتر و لیگ حرفه‌ای دانشجویان صعود می‌کنند.
جای خالی جلسه شورای عالی ورزش
در ورزش دانشگاهی جزیره‌ای عمل می‌شود و موازی‌کاری‌های زیادی صورت می‌گیرد که برای برطرف کردن این مشکل باید جلسه شورای عالی ورزش برگزار شود. شورای عالی ورزش در کشور نداریم. این شورا باید به ریاست رئیس‌جمهور، دبیری وزیر ورزش و جوانان و اعضای آن وزارت علوم، تحقیقات و فناوری، وزیر کشور، رئیس صدا و سیما، رؤسای دانشگاه‌ها، وزیر آموزش و پرورش، باشند. دانشگاه آزاد اسلامی در بخش ورزش با همه تعامل دارد دیدگاه ما یک دیدگاه منطقی و مبتنی بر آکادمی و علم است.
متولی اصلی ورزش دانشگاه‌ها فدراسیون ملی ورزش‌های دانشگاهی است. موضوع مطرح این است که وزارت ورزش و جوانان چگونه جامعه هدف و سرمایه اصلی خود را به وزارت علوم، تحقیقات و فناوری واگذار می‌کند. وزارت ورزش و جوانان بر فدراسیون ملی ورزش‌های دانشگاهی نظارتی ندارد و یک ریال بودجه هم نمی‌دهد همچنین ازطرفی کمیته ملی المپیک نباید نسبت به مسابقات فیزو و یونیورسیاد بی‌تفاوت باشد.
مادامی که وزارت ورزش تولی‌گری فدراسیون ملی ورزش‌های دانشگاهی را قبول نکند، این دوگانگی‌ها وجود دارد و ظرفیت‌ها و پتانسیل‌های موجود به‌هدر می‌رود. به‌طور مثال یک مدرسه‌ای سالن ورزشی ندارد اما کنارش یک مجموعه‌ای ورزشی است که متعلق به یک ارگانی بوده و صبح‌ها بلااستفاده است، باوجود شورای عالی ورزش این موازی‌کاری‌ها را از بین می‌رود و یک هم‌افزایی به‌وجود می‌آید.
از طرفی پیکره ورزش ایران پیکره قابل قبول و قوی است اما روح این پهلوان مشکل دارد. ورزش ایران قهرمان است، پهلوان نیست! روحیه پهلوانی به‌وسیله روحیه قهرمانی به انزوا رفته است. کویر فرهنگی ورزش کشور با سیاست‌های ابلاغی مقام معظم رهبری قطعاً سیراب خواهد شد و استفاده از سیاست‌های ابلاغی ایشان در بحث ورزش بسیار راهگشاه خواهد بود. جامعه ورزش و دانشگاه آزاد اسلامی این ظرفیت را دارد و می‌تواند به مجموعه مصلحت نظام کمک کند که این سیاست‌ها تبیین و ابلاغ شود. مطمئن هستم که این شورای عالی ورزش و سیاست‌های ابلاغی رهبر معظم انقلاب ورزش کشور را متحول خواهد کرد.
