به گزارش ایرنا، پس از خروج آمریکا از برجام در اردیبهشت ماه سال جاری، اتحادیه اروپا با موضعگیری علیه این اقدام، به بررسی طرحهایی با هدف حفظ تجارت با ایران پرداخت.
این اتحادیه در اولین قدم با اجرای قانون مسدودسازی تحریمها (Blocking Statute) گامی در حمایت از شرکت های کوچک و متوسط برداشت تا این شرکت ها به موجب این قانون، مشمول تحریم های آمریکا قرار نگیرند.
قرار بود روز دوشنبه این اتحادیه با صدور یک بیانیه، اجرای این ساز وکار را اعلام کند اما انتشار آن به دنبال آنچه که اختلافهای داخلی بر سر ادبیات بکار رفته اعلام شد، به تأخیر افتاد که شب گذشته هایکو ماس، جرمی هانت و ژان ایو لودریان وزیران خارجه آلمان، انگلیس و فرانسه در کنفرانس خبری مشترک در بخارست پس از نشست وزیران اتحادیه اروپا راه اندازی رسمی سازوکار مالی ویژه اروپا برای ایران موسوم به INSTEX را اعلام کردند.
** آماده تعامل سازنده درشرایط برابر و احترام متقابل با اروپا هستیم
محمدجواد ظریف وزیر امورخارجه پس از اعلام ساز و کار مالی ویژه اروپا با ایران در توئیتی اعلام کرد که آماده تعامل سازنده در شرایط برابر و احترام متقابل با اروپا هستیم.
در توئیت ظریف آمده است: «ایران از INSTEX (ساز و کار ویژه مالی اروپا و ایران) - گام بسیار پر تاخیر اول - در اجرای تعهدات می 2018 اعضای اروپایی برجام برای حفظ برجام با تضمین بهره مندی ایرانیان از مزایای این توافق پس از اعمال مجدد تحریم غیرقانونی آمریکا استقبال می کند. ما برای تعامل سازنده با اروپا با شرایط برابر و احترام متقابل آماده هستیم.»
** ثبت کانال ارتباطات مالی قدم اول تعهدات اروپا به ایران است
سید عباس عراقچی معاون سیاسی وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران هم در همین ارتباط گفت: ثبت کانال ارتباطات مالی قدم اول در مجموعه تعهداتی است که اروپایی ها در قبال ایران متعهد شده اند که امیدواریم به صورت کامل ایجاد شود و ناقص نباشد.
وی که در بلغارستان حضور دارد، یادآور شد: این یک ساز و کار ویژه مالی است که اروپاییها چندین ماه به دنبال ایجاد آن بودند.
معاون سیاسی وزیر امور خارجه خاطرنشان کرد: هدف از این ساز و کار آن است تا مجموعه دریافتها و پرداختهای ایران که با اروپا صورت میگیرد، یعنی صادرات و واردات ما و همه آنها وارد این سازوکار مالی بشود و از طریق این ساز وکار تبادلات دوطرف صورت بگیرد.
عراقچی تاکید کرد: قرار است تا سازوکار مشابهای هم به این منظور در ایران تشکیل شود تا بتوانند تبادلات ریالی را برای طرفهای ایرانی انجام دهد.
** کمیسیون امنیت ملی ثبت کانال ارتباطات مالی را بررسی می کند
محمد جواد جمالی عضو هیات رییسه کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس نیز گفت: اعضای این کمیسیون یکشنبه آینده موضوع ثبت کانال ارتباطات مالی ایران و اتحادیه اروپا را بررسی می کنند.
وی افزود: در این جلسه از وزیر امور خارجه و مسوولان ذی ربط برای حضور در جلسه دعوت خواهیم کرد.
** کانال مالی با اروپا نماد موفقیت دولت است
رسول منتجب نیا قائم مقام حزب اعتماد ملی هم در این ارتباط به ایرنا گفت: موفقیت سربازان میدان دیپلماسی در ایجاد کانال ویژه مالی با اروپا نشان دهنده موفقیت دولت و دستگاه دیپلماسی است.
وی ادامه داد: در روزهایی بسیار حساس کنونی که در بخش های مختلف، نگرانی داریم، ایجاد سازوکار مالی با اروپا می تواند تا حدی امیدوار کننده باشد.
قائم مقام حزب اعتماد ملی تاکید کرد: محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه و معاونین وی فعالیت های چشمگیری در عرصه سیاست خارجی داشتند و توانستند در این عرصه به خوبی عمل کنند؛ در شرایطی که آمریکایی ها در حال وارد کردن فشارهای مختلف هستند، سربازان عرصه دیپلماسی اتحادیه اروپا را اقناع کردند که در برابر فشارها بایستند.
وی عملکرد تیم دیپلماسی دولت در برخورد با تحریم ها را موفق دانست و افزود: از دوستان مجلسی و خارج از مجلس می خواهیم که برخوردی مثبت داشته باشند و سربازان نظام در میدان دیپلماسی را مورد حمایت قرار دهند، تا بتوانند به موفقیت های بیشتری دست پیدا کنند؛ برخی اقدامات تضعیف کننده و رنجش آورد هستند، می توانند علاوه بر کُند کردن روند، موجب دلسردی فعالان عرصه دیپلماسی نیز شود.
** اروپا با ایجاد کانال مالی مقابل سیاست آمریکا ایستاد
رضا نجفی مدیرکل صلح و امنیت بین المللی وزارت امورخارجه نیز درباره راه اندازی ساز و کار مالی ویژه اروپا گفت: اروپایی ها با ثبت کانال مالی با ایران در مقابل سیاست های یکجانبه گرایانه آمریکا ایستادگی کردند.
وی ثبت کانال مالی اتحادیه اروپا با ایران را مثبت ارزیابی کرد و اظهار داشت: ایجاد کانال مالی اتحادیه اروپا با ایران گام نخست آن ها برای حمایت از برجام است که امیدواریم عملیاتی شود.
** ثبت کانال ارتباطات مالی پیروزی سیاسی و بین المللی ایران است
حشمت الله فلاحت پیشه رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس هم با اشاره به این که ثبت کانال ارتباطات مالی یک پیروزی سیاسی و بین المللی برای ایران است گفت: اگر SPV اجرایی شود، بخشی از منافع اقتصادی جمهوری اسلامی ایران تامین خواهد شد.
وی یادآور شد: بسیاری از کشورهای دنیا منتظر ثبت کانال مالی اروپا بودند زیرا اس پی وی بیش از آن که در مناسبات ایران اثر اقتصادی داشته باشد در مناسبات کلی ایران و کشورهای دنیا اثر سیاسی مثبت دارد.
رییس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس اظهار داشت: تمام تلاش اروپایی ها این بود که کانال مالی را به گونه ای شکل دهند که ایران در برجام بماند و روابط آنان با آمریکا به مشکل نخورد.
** اروپا سازوکار ویژه مالی را سریع تر عملیاتی کند
بعیدی نژاد سفیر ایران در انگلیس در همین ارتباط به تاخیر اتحادیه اروپا در راه اندازی سازوکار ویژه مالی ایران اشاره و ابراز امیدواری کرد که در گام بعدی سرعت بیشتری به عملیاتی شدن این سازوکار اختصاص یابد تا مردم کشورمان بتوانند آثار لغو تحریم ها را بر اساس برجام لمس کنند.
وی افزود: ثبت سازوکار ویژه مالی ایران و اروپا موسوم به «اینستکس» نشان میدهد که سه کشور اروپایی بعد از ماهها تأخیر قدم اول را بالاخره برداشتند. اینیک نشانه خوبی است اما طبیعتاً ما در انتظار این هستیم که هرچه زودتر این سازوکار عملیاتی شود. چون فعلاً مرحله ثبت آن اعلامشده است و مرحله اصلی مرحله عملیاتی شدن آن است که امیدواریم هرچه زودتر محقق شود.
بعیدی نژاد توضیح داد: همانطور که در اظهارات مقام های عالیرتبه سه کشور گفتهشده، مرحله فوری به کالاهای اساسی، بهداشتی و کشاورزی اختصاص دادهشده چرا که این مرحله آماده اجرای سریع و فوری است؛ اما هدف این سازوکار چنانچه اعلامشده بسیار وسیعتر است و تمام حوزه تبادلات مشروع را در بر می گیرد.
** خواهان اجرای کامل تعهدات اروپا درکوتاهترین زمان هستیم
بهرام قاسمی سخنگوی وزارت امور خارجه نیز با استقبال از اعلام ساز و کار مالی اتحادیه اروپا گفت: ایران خواهان اجرایی شدن کامل تمامی تعهدات اتحادیه اروپا در کوتاه ترین زمان ممکن است.
وی افزود: جمهوری اسلامی ایران اقدام اخیر اتحادیه اروپا برای ثبت و اعلام سازوکار ویژه مالی با ایران را اولین گام اروپا در انجام تعهدات خود در قبال ایران مندرج در بیانیه ماه می 2018 وزرای خارجه ایران و سه کشور اروپایی دانسته و خواهان اجرایی شدن کامل تمامی تعهدات اتحادیه اروپا در کوتاه ترین زمان ممکن است.
سخنگوی وزارت امور خارجه یادآور شد: اقدام اتحادیه اروپا در تاسیس سازوکار ویژه مالی بسیار دیر صورت گرفت و لازم است سه کشور و اتحادیه اروپا اطمینان حاصل نماید که این اقدام بخشی از تحریم های غیرقانونی آمریکا را جبران کند.
** ثبت کانال مالی نشان دهنده عزم اروپا برای حفظ برجام است
علی مطهری نایب رییس مجلس شورای اسلامی هم ایجاد کانال مالی اروپا با ایران را مثبت ارزیابی کرد و گفت: ثبت کانال مالی اروپایی ها با جمهوری اسلامی ایران نشان دهنده اراده آنها برای حفظ برجام است.
وی افزود: اروپایی ها با این کار می خواهند در مقابل سیاست های آمریکا از خودشان استقلال نشان دهند.
نایب رییس مجلس با بیان اینکه اروپایی ها نمی خواهند تابع محض آمریکا باشند، گفت: ایجاد این کانال مالی نشان داد که آنها اراده ای برای حفظ برجام دارند.
مطهری عنوان کرد: ما از این طریق می توانیم با برخی شرکت هایی اروپایی رابطه تجاری داشته باشیم و این موضوع می تواند کمکی در روابط اقتصادی ما با اروپا باشد.
** اجرای سازوکار مالی اختلاف اروپا و آمریکا را تشدید می کند
سید علی بیگدلی کارشناس روابط بین الملل نیز در گفت وگو با ایرنا ثبت کانال مالی اروپا را یک موفقیت برای دولت دوازدهم دانست و گفت: اجرای این سازوکار می تواند به اختلاف اروپا و آمریکا دامن زده و آن را تشدید کند.
وی افزود: این اقدام نشان داد که توانستیم اتحادیه اروپا را با خود همراه کنیم.
وی با بیان این که ایجاد این کانال مالی گام مثبتی از سوی اروپا برای حفظ برجام است، افزود: بر اساس طرح اروپایی ها قرار است در ابتدا این کانال در سه حوزه غذا، دارو و تجهیزات پزشکی اجرایی شود.
** سازوکار مالی برای مصونیت شرکت های اروپایی برابر آمریکاست
کانال مالی ویژه اروپا یا اینستکس (INSTEX) بستری برای تبادلات مالی طرف های قرارداد تجاری با ایران است و به باور محمد اسلامی وزیر راه و شهرسازی، مصونیتی را برای شرکت های اروپایی برابر فشار آمریکا ایجاد می کند.
وی افزود: اروپایی ها با طراحی این سازوکار مالی به دنبال مصونیت بخشی به شرکت های خود در برابر تحریم آمریکایی ها هستند اما این ابزار طراحی گسترده و فراگیری ندارد.
به گفته «محمد اسلامی»، هدف این سازوکار آسیب نرسیدن به آن دسته از شرکت های اروپایی است که با ایران ارتباط داشته یا قصد همکاری دارند.
** ساز و کار اروپا نقطه عطفی در روابط مالی ایران
کانال مالی اروپا در صورتی که در مرحله عملیاتی و برای تهیه کالاهای تحریمی فعال شود نقطه عطفی در روابط مالی کشورمان خواهد بود. جمهوری اسلامی ایران هوشیارانه منتظر اقدام عملی اروپا خواهد ماند.
** ثبت کانال مالی اروپا پیروزی دیپلماسی ایران
بدون شک اعلام رسمی ثبت کانال ویژه ارتباط مالی اروپا با ایران INESTEX از سوی سه کشور فرانسه، انگلیس و آلمان نوعی پیروزی دیپلماسی ایران بر امریکاست.
البته راهاندازی عملی این کانال مستلزم اولا همکاری همه عناصر قدرت در داخل کشور،ثانیا: تصویب همه عناصر FATF از سوی مجمع محترم تشخیص مصلحت نظام (منطبق با یکی از بندهای بیانیه) و ثالثا عدم امکان مانعتراشی فنی آمریکاییها در مسیر عملیاتی شدن آن است.
به گزارش خبرنگار سیاسی ایرنا، ثبت سازو کار مالی اروپا فارغ از اجرایی شدن آن، یک دستاورد بزرگ برای دولت دوازدهم و تیم دیپلماسی آن است.
این تیم که پیشتر تلاش خود در جهت کسب منافع سیاسی کشور را به اثبات رسانده، پس از برجام و پرونده های ایران در دادگاه لاهه، به موفقیت بزرگ دیگر نائل شد.
دفاع سرسختانه از سیاست های ابلاغی و پافشاری بر اصول و ارزش های انقلابی همراه با تفکر و تعقل هدیه دیگری از سوی دولت امید و تدبیر به ملت ایران در آستانه چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی بود.