تهدیدات مکرر «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آمریکا مبنی بر خروج از پیمان «منع موشک های هسته ای میان برد»، همتای روسی وی را نیز در خروج از پپمان مذکور مصمم تر کرده است؛ رخدادی که در صورت وقوع، زنگ خطری برای آغاز جنگ سردی دوباره است.
به گزارش «تابناک» به نقل از ایرنا، تفسیر و پژوهش های خبری ایرنا، نزدیک به یکسال است که تنش ها بین آمریکا و روسیه بر سر پیمان منع موشک های هسته ای میان برد (INF)ادامه دارد؛ دعوایی که گویی تا خروج آنها از پیمان مذکور خاتمه نخواهد یافت.
در پاسخ به تهدیدات مکرر کاخ سفید در ارتباط با خروج آمریکا از پیمان منع موشک های هسته ای میان برد، دیروز (شنبه -13بهمن ماه) «ولادیمیر پوتین» رئیس جمهوری روسیه، عضویت مسکو را در این پیمان به حالت تعلیق درآورد؛ تصمیمی که پس از نشست با مقامات حوزه سیاست خارجی و امنیتی همچون «سرگئی لاوروف» وزیر امور خارجه و «سرگئی شویگو» وزیر دفاع اتخاذ شد و از عزم جزم کاخ کرملین در این زمینه حکایت می کرد.
تصمیم پوتین به تعلیق اجرای پیمان موشکی پس از آن انجام گرفت که چند روز پیش «مایک پمپئو» وزیر امور خارجه آمریکا با ادبیات تهدیدآمیز، اعلام کرد در صورت عدم اجرای پیمان منع موشک های هسته‌ای میان برد از سوی مسکو، آمریکا تا شش ماه دیگر از آن خارج می شود.
این نخستین باری نیست که مقامات آمریکایی از خروج احتمالی خود از 'آی ان اف' صحبت می کنند. پیشتر (18مهرماه) نیز ترامپ، روسیه را به نقض پیمان متهم کرد و از احتمال خروج آمریکا از توافق مذکور سخن به میان آورد. او تاکید کرد که «روسیه متاسفانه این پیمان را محترم نشمرده و برای همین ما این توافقنامه را فسخ کرده و از آن خارج می شویم».
دعوای واشنگتن و مسکو به موشک های جدید' 9M729 ' روسیه برمی گردد؛ موشک هایی که در سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) از آن ها با کد SSC-8 نام برده می شود. مساله بر سر برد این قبیل موشک ها است در حالی که مسکو برد آن را زیر 500 کیلومتر یعنی کوتاه برد معرفی می کند اما آمریکا برد آن را حدود 2 هزار 600 کیلومتر ارزیابی می کند؛ بردی که در زمره موشک های میان برد قرار دارد و در صورت صحت خبر، پیمان آی ان اف نقض می شود.
اینک این پرسش به ذهن می رسد که پیمان آی ان اف چیست و چه محدودیت هایی را برای فعالیت های موشکی در نظر گرفته است؟
آی ان اف پیمانی نظامی است که حدود سه دهه پیش (1987 میلادی) بین «رونالد ریگان» رئیس جمهوری آمریکا و «میخائیل گوباچف» آخرین رهبر اتحاد جماهیر شوروی به امضا رسید. بر پایه این پیمان، تولید و آزمایش موشک های کوتاه برد 500 کیلومتر تا میان بردهایی 5500 کیلومتری (در مجموع 300 تا 3400 مایل) از سوی دو طرف منع شد.
خروج ترامپ از پیمان مذکور نیز مانند ده ها پیمان دیگر همچون پیمان اقلیمی پاریس، شراکت ترانس پاسیفیک، نفتا، برجام و غیره دور از انتظار نیست. دولت ترامپ با هر توافقی که برای این کشور محدودیت ایجاد کند به شدت مخالف است به ویژه اینکه آی ان اف توان نظامی و موشکی ایالات متحده را تضعیف می کند.
افرادی چون ترامپ و وزیر امور خارجه او، پیمان منع موشک های هسته ای میان برد را در تعارض با راهبرد نظامی ایالات متحده می بینند. بهمن ماه پارسال به دستور ترامپ، دکترین هسته ای جدید این کشور در اختیار رسانه ها قرار گرفت. در بخشی از دکترین اتمی دولت ترامپ، آمده بود که «برای مقابله با روسیه، زرادخانه اتمی آمریکا تنوع بیشتری پیدا می کند و بمب های هسته ای کوچک تر تولید خواهد شد.»
در کنار روسیه، چین نیز از دیگر اهداف مقامات کاخ سفید به شمار می رود؛ کشوری که با توسعه اقتصادی و نظامی چشمگیر خود، خواب ترامپ را پریشان ساخته است. روز شنبه «گنگ شوآنگ» سخنگوی وزارت امور خارجه چین در حالی خواستار پایبندی آمریکا و روسیه شد که کشور او یکی از دلایل خروج احتمالی کاخ سفید از پیمان موشکی به شمار می رود.
لازم به یادآوری است آی ان اف در فضای جهان دوقطبی جنگ سرد بین اتحاد جماهیر شوروی و آمریکا به امضا رسید و در آن فضا چین و قدرت های اروپایی به دلیل عدم تاثیرگذاری بر تحولات و معادلات جهانی نادیده انگاشته شده بودند. بنابراین در شرایط کنونی آمریکا تمایلی به پایبندی به توافقی نشان نمی دهد که رقبای اصلی از دایره شمولیت آن خارج باشند.
در کنار چین، برخی مقامات اتحادیه اروپا نیز بارها نسبت به نابودی آی ان اف ابراز نگرانی کرده اند. آنها نقض پیمان منع موشک های هسته ای میان برد را بسترساز تشدید رقابت تسلیحاتی و آغاز فصل جدیدی همچون جنگ سرد در روابط بین الملل می دانند؛ وضعیتی که به شدت بر هزینه های کشورهای مختلف جهان از جمله اعضای اتحادیه خواهد افزود.
همچنین کارشناسان حوزه روابط بین الملل بر این باورند که با نابودی پیمان منع موشک های هسته ای میان برد، دست آمریکا برای استقرار جنگ افزارهای موشکی و هسته ای در خاک اروپا و همچنین مداخله در امور قاره سبز را با هدف مقابله با روسیه باز خواهد شد.
