نسیمی سعادت بخش می آید

وجود مبارک امام رضا(ع) ماه رمضان را به نسیم سعادت بخش الهی تشبیه کرده و می‌فرماید: «یک نسیم خنک و سعادت‌بخش دارد می‌وزد و آن ماه رمضان است، آماده باشید که ماه مبارک رمضان دارد می‌آید». آن حضرت(ع) در روزهای پایانی ماه شعبان می‌فرمود: «چند روز دیگر نسیمی می‌وزد به‌نام ماه مبارک رمضان، آماده باشید، او به شما رو کرده و برای شما اقبالی است، این ماه، ماه خداست.» جوان‌های ما حداکثر بهره را از این ماه مبارک ببرند. جوان‌ها به تعبیر ادیبان، تند و تیزند، اما از تیرِ تیز به تنهایی کاری ساخته نیست و به هدف اصابت نمی‌کند، مگر از کنار یک کمان منحنی بگذرد و آن تربیتِ پیر سالخورده است، یک جوان تا یک استاد نبیند، تا پیری او را هدایت نکند، تا قد خمیده‌ای او را رهبری نکند هرگز به مقصد نمی‌رسد، جوانان اگربه معارف بلند پیران دینی عنایت کنند، به مقصد می‌رسند و به آنچه که مطلوب است، دست می‌یابند وگرنه تیرِ تیز به تنهایی نمی‌تواند به مقصد برسد.

امام صادق(ع) نیز می‌فرماید: گرچه روزه گرفتن با سختی و دشواری همراه است، ولی لذت شنیدن این ندای خداوند که می‌‏فرماید ﴿یا ایها الذین امنوا کتب علیکم الصیام﴾ خستگی را از انسان می‌گیرد: «لذه ما فى النداء أزال تعب العباده والعناء» با شنیدن این ندا عبادت برای ما سهل و روان می‌شود.

باطن روزه در ماه مبارک رمضان انسان را به لقای حق می‏‌کشاند. خدای سبحان می‌فرماید: «الصّوم لى وأنا أجزى به» روزه مال من است و من شخصاً به آن جزا می ‏دهم. این تعبیر فقط درباره روزه وارد شده است. اینکه فرمود: روزه مال من است، خصوصیتی را می‌‏رساند که قابل ملاحظه و دقت است. گاهی انسان از سحر تا افطار امساک می‏‌کند؛ این یک درجه روزه‏‌داری است؛ تلاشی است که حداکثر در قیامت نسوزد یا وارد بهشت بشود؛ بهشتی که «جنّاتٌ تجری منْ تحتها الأنهار» است. اما به آن بهشت که «فادْخلی فی عبادی وادْخلی جنّتی» راهش نمی ‏دهند. یعنی روزه، ضمن اینکه حکم و ادبی خاص دارد، حکمتی هم دارد که آن لقا و محبت خداست. این حدیث در انسان شوق ایجاد می‏‌کند تا عاشق شود. انسان تا مشتاق نباشد، تلاش نمی‏‌کند و تا تلاش نکند، نمی‏‌رسد.

وقتی روزه مال خدا بود، خدا هم شخصاً جزای روزه‌‏دار را بر عهده گرفته است. مرحوم ملامحمد تقی مجلسی می‏‌گوید: خدای سبحان به این معنا اکتفا نکرد که بفرماید: «الصوم لى». بلکه فرمود: «أنا أجزى به». ضمیر متکلم وحده را قبل از فعل ذکر کرده و با ذکر کلمه «أنا» خودش را مطرح می‏‌کند که: روزه مال من است و من هستم که جزای روزه ‏دار را می‌‏دهم. رسول خدا(ص) نیزدر آخرین جمعه ماه شعبان ضمن خطبه ‏ای می‌فرماید: «مردم شما آزاد نیستید؛ در قفس هستید. و نمی‌دانید که در قفس هستید. گناهانتان شما را در قفس زندانی کرده است.

در ماه مبارک رمضان با استغفار، خود را آزاد کنید. هیچ ارزشی در اسلام به اندازه ارزش آزادی نیست. علی(ع) هم می‌فرماید: «من ترک الشهوات کان حرّاً» آزاد کسی است که شهوت‌ها را ترک کند. راه تشخیص بنده بودن یا آزاد بودن این است که اگر به دلخواه خود عمل می‌کنیم معلوم می‌شود در قفس آز و طمع زندانی هستیم؛ و اگر به خواست خدای سبحان عمل می‌کنیم، آزاد هستیم. انسان آزاد به غیر خدا نمی‌‏اندیشد. از برجسته‏‌ترین وظایف در ماه مبارک رمضان آزاد شدن و رهیدن است و راه آزادی، استغفار و طلب آمرزش است.

این یاداشت نخستین بار در روزنامه ایران منتشر شده است.