بانک مرکزی در جدیدترین به روزرسانی فهرست ارزبگیران دولتی و نیمایی، فایلها را به صورت اکسل ارائه نموده است. این فهرستها نشان میدهند که بیش از ده هزار شرکت، ارزهای دولتی را به صورت ۱۳ نوع ارز دریافت نموده اند و به میزان بیش از ۲۳ میلیارد دلار واردات داشت اند. فهرست متاسفانه نشان نمیدهد که این ارزها بابت واردات چه کالاهایی پرداخت شده است. به عنوان نمونه یک شرکت خیریه بیش از ۶ میلیون دلار ارز دولتی دریافت نموده است که جای پرسش دارد.
به گزارش
تابناک اقتصادی، بانک مرکزی در سال جاری سه بار اقدام به بروزرسانی و انتشار فهرستهای شرکتهای دریافت کننده ارز دولتی و نیمایی نموده است. این فهرستها به صورت PDF منتشر میشد و به دلیل طولانی بودن سطور و شرکتهای دریافت کننده ارز امکان بررسی جامع و کامل این فهرستها فراهم نبود. همچنین امکان جستجو در فایلهای PDF وجود نداشت.
همین موارد باعث انتقاداتی از سوی کاربران شد که بانک مرکزی طی خبری در مورخه ۸ اردیبهشت ۱۳۹۸ اعلام کرد: به منظور ایجاد امکان جستجو برای ناظران محترم و همچنین ایجاد قابلیت استناد به آمار منتشر شده، علاوه بر فایل pdf، اطلاعات ارزهای تامین شده (اعم از دولتی و نیمایی) در قالب فایل اکسل نیز منتشر میشود. در خصوص مصارف ارزهای تامین شده، ذکر این نکته لازم است که عملیات تخصیص و تامین ارز در بانک مرکزی بر اساس ثبت سفارش و اولویت اعلامی آن از طرف وزارت صمت صورت میگیرد؛ لذا اعلام نوع مصرف در قالب اطلاعات کالاهای ثبت سفارش امکان پذیر است که متولی آن وزارت صمت است. امید است وزارت صمت مطابق دستور رییسجمهور محترم، اطلاعات مورد اشاره را برای ایجاد شفافیت لازم در اختیار عموم قرار دهد".
در مورخه ۱۴ اردیبهشت ۱۳۹۸ بانک مرکزی برای چهارمین بار در سال جاری اقدام به بروزرسانی و انتشار فهرست شرکتهای ارزبگیر دولتی و نیمایی نمود. این بار در کنار فایلهای PDF این فهرست ها، فایلهای اکسل آنها نیز قرار داشت که امکان جستجو و بررسیهای بیشتر را برای کاربران فراهم میکرد.
فهرست ارزبگیران دولتی نشان میداد که طی بازه زمانی فروردین ۱۳۹۷ تا تاریخ ۱۱ اردیبهشت ماه ۱۳۹۸ حدود ۱۰ هزار و ۴۳ شرکت و فرد حقیقی منحصر به فرد توانسته اند ارزهای دولتی را جهت واردات کالاهای مختلف دریافت کنند. این فهرست نشان میداد که ارزهای دولتی به صورت درهم امارات، دلار آمریکا، دینار عراق، روبل جدید روسیه، روپیه هند، ریال عمان، فرانک سوئیس، کرون دانمارک، لیر ترکیه، وون کره جنوبی، یوان چین، ین ژاپن و یورو به شرکتها پرداخت شده است.
جدول زیر به تفکیک نشان میدهد که دولت از هر ارز چقدر به شرکتها پرداخت نموده است و چند شرکت این ارزها را دریافت نموده اند. به عنوان نمونه ۷ شرکت جهت واردات ۱۰۳ میلیون و ۸۴۱ هزار و ۹۶۰ درهم امارات جهت واردات دریافت نموده اند. همچنین در جدول زیر ارزهای مختلف به دلار تبدیل شده است تا مشخص شود که در مجموع از فروردین سال گذشته تا ۱۱ اردیبهشت ماه ۱۳۹۸ چند دلار ارز دولتی به شرکتها تخصیص داده شده است. ابتدا میزان این ۱۲ ارز اختصاص داده شده محاسبه شده و سپس بـــا نرخ بانک مرکزی، این مبالغ ارزی تبدیل به دلار شـــده اند.
همان گونه که ملاحظه میگردد ده هزار و ۴۳ شرکت و فرد حقیقی منحصر به فرد روی هم رفته، ۲۳ میلیارد و ۹۶ میلیون و ۳۰۲ هزار و ۸۰۶ دلار ارز ۴۲۰۰ تومانی دریافت کرده اند.
نتیجه آن که دولت در حدود یک سال گذشته بیش از ۲۳ میلیارد دلار ارز ۴۲۰۰ تومانی به بیش از ده هزار شرکت و فرد جهت واردات کالا پرداخت نموده است تا واردات کالا به صورت ارزان تری انجام شود و این شرکتها و افراد کالاها را به قیمتهای پایین تری به دست مصرف کنندگان برسانند، اما در عمل، در یک سال گذشته شاهد آن بودیم که چنین اتفاقی رخ نداده و قیمت کالاها به صورت چشمگیری رشد کرده است.
همچنین طبق گفته بسیاری از دولتمردان از رقم ۲۳ میلیارد و ۹۶ میلیون و ۳۰۲ هزار و ۸۰۶ دلار ارز ۴۲۰۰ تومانی که پرداخت شده است ۱۴ میلیارد دلار بابت واردات کالاهای اساسی بوده است، اما مشخص نیست که ۹ میلیارد و ۹۶ میلیون و ۳۰۲ هزار و ۸۰۶ دلار ارز ۴۲۰۰ تومانی صرف واردات چه کالاهایی شده است.
به عنوان نمونه مطابق با جدول بالا، هم اکنون تنها یک شرکت به میزان ۶ میلیون و ۶۷۰ هزار و ۶۴۹ دلار ارز ۴۲۰۰ تومانی دریافت کرده است و هنگام بررسی مشخص میشود که آن یک شرکت، یک موسسه خیریه است! یا مدتی اعلام شد که با ارزهای دولتی برخی شرکتها اقدام به واردات کلاه گیس، ریش و مژه مصنوعی نموده اند. طبق خبر مورخه ۸ اردیبهشت ۱۳۹۸ بانک مرکزی، برای مشخص شدن اینکه هر شرکت چه کالایی وارد کرده است باید وزارت صمت اقدام کند که متاسفانه هنوز این وزارتخانه جهت شفافتر شدن موضوع اقدامی انجام نداده است.