«نیوکاسل» فیلمی که جایش پرده عریض سینما نیست

فیلم سینمایی نیوکاسل به کارگردانی محمد قصابیان در شرایطی بر پرده عریض سالن‌های سینما نقش بسته که با توجه به ویژگی‌های بصری، داستان و کیفیت آن، به نظر نمی‌رسد اساساً جای این فیلم روی پرده سینما بود و کاش مستقیم در شبکه نمایش خانگی و وی‌او‌ ‌دی‌ها عرضه می‌شد و فرصت نمایش به فیلم مهم‌تر و باکیفیت‌تری در  جدول پرترافیک اکران می‌رسید.

«تابناک»، مهدی خرم دل؛ فیلم سینمایی «نیوکاسل» داستان ساکنین یک خانه قدیمی است که با خبر بازگشت صاحب خانه، درگیر ماجراهای مختلفی می شوند... . فرید ساعت نه صبح با خبر می شود که صاحب عمارت قدیمی شده و 9 شب به فرودگاه می رسد. حالا او و ساکنینی که فرید بدون اطلاع صاحب خانه آن ها را به عمارت آورده، تنها دوازده ساعت فرصت دارند تا خانه را خالی کنند و در این میان اتفاقاتی رخ می‌دهد که شرایط را پیچیده می‌کند.

بهرام افشاری، سحر قریشی، حمید گودرزی، نسرین مقانلو، نیما شاهرخ شاهی، رز رضوی، مجید شهریاری، بابک نوری، محمد ذوقی، رضا نبیلو، ندا حسینی، رضا ناجی، داریوش اسدزاده، پژمان بازغی و امین مینایی در این فیلم مقابل دوربین معین مطلبی بازی کردند. محمد محتشمی موسیقی متن این فیلم را ساخته و کاوه ایمانی مژده قاجاریه آن را تدوین کرده است. در مواد تبلیغاتی این فیلم برای اکران عمدتاً بر بهرام افشاری، سحر قریشی، حمید گودرزی تمرکز شده اما در فیلم نقش‌هایی است که به اشخاص اشتباهی سپرده شده است. به عنوان نمونه امین مینایی که تشابه اسمی با رامین مینایی سرمایه گذار فیلم دارد، انتخاب درستی دست‌کم برای این فیلم و یا آن نقش نبود.

مشکل اما فراتر از کستینگ اشتباه است. فیلم فاقد یک داستان منسجم است و بسیاری از اتفاقات و شاخ و برگ‌ها نیز کار نمی‌کند و حذف‌شان هیچ تأثیری بر روند داستان ندارد و می‌تواند فیلم را بدون آنها روایت کرد. ظاهراً این بخش افزوده شده تا صرفاً سکانس‌های بیشتری ثبت شود و زمان فیلم به هشتاد دقیقه برای نمایش برسد و کوچک بودن اصل داستان را که به نگارش چندباره فیلمنامه قابل رفع بود، جبران کند. نمی‌توان انکار کرد که ممکن است در دقایقی از فیلم برای مخاطبی که صرفا به قصد وقت گذراندن به سینما می‌رود، همین داستان نیز اسباب سرگرمی می‌شود اما واقعاً این کار در قاب تلویزیون نیز قابل تحقق بود.

به این وضعیت باید دکوپاژ فیلم را نیز افزود که هرچند نخستین تجربه محمد قصابیان در مقام کارگردان یک فیلم بلند داستانی است، حقیقتاً با توجه به تجربیات قصابیان در دیگر حوزه‌ها، انتظار بیشتری از او می‌رفت. معین مطلبی، فیلمبردار این فیلم نیز با توجه به تجربیات درخشان همکاری با عبدالرضا کاهانی، سهیل بیرقی، رضا عطاران، کاوه صباغ زاده و... در فیلم‌هایی چون استراحت مطلق، ارادتمند، نازنین بهاره تینا، من، درکولا، ایتالیا و... انتظار می‌رفت قاب‌های بهتری ببندد و کادر دوربین اندک فلسفه و توجیهی در پلان‌های مختلف داشته باشد اما دریغ... . البته مسلماً فیلمبردار در خدمت کارگردان است و شاید این قاب‌ها انتخاب‌های مطلبی نبوده باشد.

در یک کلام فیلم سینمایی نیوکاسل بیش از آنکه یک فیلم سینمایی باشد، یک تله فیلم است؛ چه به لحاظ قاب بندی‌ها که تماشایش این اثر در تلویزیون باعث نمی‌شود چیزی از دست دهید و تمامی جزئیات قابل تشخیص است و چه به لحاظ فرم داستان که بسیار ساده و دم‌دستی است. به نظر نمی‌رسد، انرژی صرف شده برای تولید این اثر از نگارش فیلمنامه تا ضبط نیز بیش از یک تله فیلم بوده باشد. با این اوصاف کارگردان این فیلم خوش‌شانس بوده که در این جدال نفس‌گیر، در درجه اول فیلمش اکران شده و در درجه بعد، فروش قابل توجهی داشته که قطعاً بیش از انتظار در قبال چنین اثری است.

برخی منتقدین اعتقاد دارند چنین آثاری «ماقبل نقد» است و به همین دلیل، با یک جستجو درمی‌یابید که نقد جدی و جانداری درباره این فیلم وجود ندارد اما نگارنده اعتقاد دارد از قضا باید این فیلم را نقد کرد، هرچند نباید انرژی و کلمات فراوانی را صرف‌‌شان کرد. منتقد وظیفه دارد هر غذایی را با هر کیفیتی بسنجد و نظریاتش را با عموم در میان بگذارد و این اساساً کارکرد منتقد است که باعث می‌شود عموم تماشاگران، با دقت بیشتری بلیت سینما بخرند.