نگرانی مقامات رژیم اسرائیل از ملاقات احتمالی ترامپ و روحانی در نیویورک!

هاآرتص می‌نویسد، دیدار بین رؤسای جمهور آمریکا و ایران، تقریباً یک توافق انجام شده است. این نتیجه‌ای است که پس از دیدار روز پنجشنبه نخست وزیر اسرائیل، بنیامین نتانیاهو با وزیر دفاع آمریکا، مارک آسپر در لندن در میان نهاد‌های امنیتی اسرائیل به سرعت در حال تقویت است. مثل همیشه البته باید جانب احتیاط رعایت شود: این دیدار اتفاق می‌افتد، مگر اینکه دونالد ترامپ، طرف کمتر قابل پیش بینی این اتفاق، در آخرین لحظه نظر خود را تغییر دهد.

تهران و واشنگتن در واقع در حال افزایش لفاظی‌های تند و متقابل خود هستند. ایران روز جمعه، مطابق برنامه ریزی قبلی، کاهش تعهداتی دیگر در توافق هسته‌ای ۲۰۱۵ خود با قدرت‌های جهانی را اعلام کرد. ایالات متحده آمریکا وضع تحریم‌های جدید علیه ایران و حزب الله را ادامه می‌دهد، و برایان هوک، نماینده ویژه ایالات متحده در امور ایران، هفته گذشته تهران را مورد اتهام قرار داد. با وجود این، پیش فرض در حال شکل گیری این است که پس از این انتقام‌های متقابل، طرفین به تدریج در حال آماده شدن برای یک دیدار هستند، که احتمالاً در حاشیه نشست مجمع عمومی سازمان ملل در نیویورک در پایان ماه میلادی جاری انجام خواهد شد.

به نظر می‌رسد، به غیر از موضوع دیدار همراه با حسن نیت با نخست وزیر انگلیس بوریس جانسون، ملاقات با آسپر دلیل اصلی دیدار سریع نتانیاهو از لندن در هفته گذشته بوده است. نتانیاهو سه سال از نفوذ بسیاری در دولت ترامپ و در میان دستیارانش برخوردار بود؛ اما گویا این ماجرا اکنون تا حدودی در حال تغییر است. دیدار قابل انتظار رئیس جمهور آمریکا با همتای ایرانی خود، حسن روحانی، منجر به آزردگی آشکار اسرائیل خواهد شد. نتانیاهو در گفت‌وگو با خبرنگاران در لندن اذعان کرد که دیدار ترامپ و روحانی محتمل است و افزود: من به رئیس جمهور آمریکا نمی‌گویم با چه کسی یا چه موقعی ملاقات کند.

کسی که تند‌ترین خط مشی علیه ایران را در دولت ترامپ رهبری می‌کند جان بولتون، مشاور امنیت ملی آمریکاست؛ اما به نظر می‌رسد او از حلقه افراد نزدیک رئیس جمهور خارج شده است. انتظار می‌رود، سایر مقامات ارشد، از جمله وزیر امور خارجه مایک پومپئو که سال گذشته برنامه بسیار تهاجمی دوازده بندی علیه ایران را تشریح کرد، خط جدید رئیس جمهور در خصوص ایران را تعیین کند.

تمایل آمریکا برای انجام مذاکرات مستقیم با ایران می‌تواند بعداً به این امر منجر شود که اسرائیل فتیله را در خصوص حزب الله و سپاه پاسداران ایران پایین بکشد. نیرو‌های دفاعی اسرائیل تاکنون هیچ دستورالعملی برای این منظور دریافت نکرده، و همچنان همانند حوادث چند هفته اخیر، یک خط تهاجمی و تند را علیه تهران در پیش گرفته اند.

تأسیسات دفاعی همچنان در مرز‌های شمالی متمرکز است. سپاه پاسداران هنوز میزان ارزیابی خود را در مورد حملات ۲۴ آگوست هوایی اسرائیل که منجر به مرگ دو شبه نظامی لبنانی که به نمایندگی از نیرو‌های قدس کار می‌کردند، نهایی نکرده است؛ و به هیچ وجه مشخص نیست که آیا حزب الله شلیک موشک‌های ضد تانک خود در هفته گذشته و در نزدیکی پایگاه افیفیم را به عنوان پایانی بر تنش مرزی می‌بیند یا خیر. رهبر حزب الله، حسن نصرالله اظهار داشت که سازمان وی قصد دارد اقدامات اضافی را علیه اسرائیل انجام دهد، که احتمالاً علیه هواپیما‌های بدون سرنشین اسرائیلی که در حریم هوایی لبنان خواهد بود. این ده روز باقی مانده به انتخابات اسرائیل به خصوص در شمال بسیار حساس خواهد بود.

در پس زمینه این رویداد، مشکل حل نشده پروژه موشک‌های نقطه زن حزب الله در لبنان قرار دارد. هفته گذشته، ارتش اسرائیل خبر از تأسیس خط مونتاژ دیگری از راکت‌های نقطه زن در نزدیکی نبیشیت در منطقه بقاع لبنان داد. این سازمان شیعه پس از افشای این ماجرا، اقداماتی برای پوشش رد پای خود در آنجا انجام داد. رسانه‌های لبنانی گزارش دادند که پومپئو به رئیس جمهور لبنان میشل عون هشدار داده که اگر این مرکز برچیده نشود، اسرائیل قصد دارد تا به آن محل حمله کند. در حقیقت، این هشداری بود که اسرائیل چند ماه پیش از طریق معاون وزیر امور خارجه دیوید ساترفیلد، منصوب دولت ترامپ در مورد اختلافات مرز‌های دریایی بین اسرائیل و لبنان، به لبنان ارسال کرد.

در حالی که همه توجهات به سمت شمال است، نوار غزه از اولویت پایین تری برخوردار است. این آخر هفته، یک درگیری کوتاه در این منطقه صورت گرفت. حماس با شناسایی این نکته که اسرائیل در آستانه انتخابات در مقابل حق طلبی آسیب پذیرتر است، در اعتراضات روز جمعه که بیشتر از حد معمول خشونت آمیز بود، دست بالا را گرفت. دو پسر فلسطینی ۱۴ و ۱۷ ساله، توسط سربازان اسرائیلی مورد اصابت گلوله قرار گرفتند.

در پاسخ، پنج موشک به خاک اسرائیل شلیک شد و تانک‌های IDF به مواضع حماس در نزدیکی مرز با اسرائیل شلیک کردند. روز شنبه، برای اولین بار، یک هواپیمای بدون سرنشین مواد منفجره را روی جیپ نظامی اسرائیلی در نزدیکی مرز فرو ریخت. ظاهرا گروه جهاد اسلامی پشت هر دو حمله راکتی و پهپادی بود. این سازمان با تشویق ایران، خط تهاجمی تری را در تلاش برای جلب حماس به رویارویی با اسرائیل در پیش گرفته است. احتمالاً تیم اطلاعاتی مصر در راستای تلاش برای آرام کردن اوضاع این هفته به غزه سفر می‌کند.

پاسخ اسرائیل به حملات راکتی به رغم انتقاد‌های سیاسی به نتانیاهو، همچنان خفیف بوده است. نخست وزیر اسرائیل همچنان در صحنه شمالی موضع سختی را اتخاذ خواهد کرد تا انتقاد‌ها از عدم واکنش در مواجهه با حملات موشکی به مناطق نزدیک مرز غزه را خنثی کند.

در پس زمینه همه اینها، اذعان همه طرفین مبنی بر این است که پس از انتخابات هفته آینده اسرائیل، ایالات متحده احتمالاً بعد از دو سال تأخیر، بخش دوم برنامه صلح خاورمیانه ترامپ را ارائه خواهد کرد. یک عامل دیگر، ملاحظات سیاسی در داخل اسرائیل است، آن هم در شرایطی که نتانیاهو به توجیهی دیپلماتیک از سوی واشنگتن نیاز داشته باشد تا بنی گانتز و کاهول لاوان را به سمت دولت واحد سوق دهد.

اما این‌ها همه دغدغه‌هایی دور و دراز است: در حال حاضر، نخست وزیر اسرائیل در تلاش برای به دست آوردن ۶۱ کرسی کنست برای حزب لیکود و احزاب اقماری آن در ۱۷ سپتامبر، تخته گاز می رود. این تلاش‌های شدید دو هدف دارد: این که رأی دهندگان حزب لیکود را از بی اعتنایی سیاسی نسبت به مسائل جاری منصرف سازد، و دیگر گرفتن نوعی ژست دیپلماتیک که می‌تواند به حزب تا قبل از انتخابات کمک کند. همانطور که هفته گذشته در هاآرتص گزارش شد، دستیاران نتانیاهو با هدف دستیابی به وعده ترامپ برای محافظت از اسرائیل از هرگونه تهدید وجودی در آینده (به عنوان مقدمه‌ای برای ایجاد پیمان دفاعی متقابل) با مشاوران ریاست جمهوری آمریکا لابی کرده اند. علاوه بر این، نتانیاهو در تلاش است تا جلساتی را با رئیس جمهور روسیه ولادیمیر پوتین ترتیب دهد یا در عدم موفقیت برای این ژست اساسی، جلسه‌ای بین جلسه مشاوران امنیت ملی اسرائیل، روسیه و ایالات متحده را در ماه ژوئن و در اسرائیل برگزار کند.