بررسی دوباره صحنه قتل میترا استاد، تذکر رهبر انقلاب به بشار اسد، خیز اردوغان به سوی چشمه صلح، حواشی ویدئو‌های اخیر ستاد امر به معروف، تشکیک مرکز پژوهش‌های مجلس در آمار یارانه پنهان، رتبه ایران در شاخص فلاکت، تصمیم عربستان برای به صفر رساندن تنش با ایران، قالیباف راه احمدی نژاد را می‌رود؟ و تغییر معادلات جهانی با همدلی شیعیان در پیاده‌روی اربعین، از مواردی است که موضوع گزارش‌های خبری و تحلیلی روزنامه‌های امروز شده است.
به گزارش «تابناک»؛ روزنامه‌های امروز سه شنبه شانزدهم مهرماه در حالی چاپ و منتشر شد که خروج نظامی آمریکا از سوریه و عملیات نظامی اردوغان در این کشور از یک سو و تغییر در پرداخت یارانه‌ها با هدف هدایت آن به نفع طبقات پایین و ادامه تحلیل‌ها درباره ماجرای لردگان و ناآرامی‌های عراق در صفحات نخست تعدادی از روزنامه‌های امروز برجسته شده است.
در ادامه تعدادی از یادداشت‌ها و سرمقاله‌های منتشره در روزنامه‌های امروز را مرور می‌کنیم؛
اشکال کار وزارت بهداشت در در ماجرای لردگان چه بود؟
علی احمد رفیعی‌راد طی یادداشتی در شماره امروز روزنامه اعتماد به ابعاد مختلف ماجرای لردگان پرداخت و نوشت: ابتلای تعدادی از مردم روستای محروم چنار محمودی لردگان به ویروس اچ‌آی‌وی نگران‌کننده و قابل تأمل است. آمار و اطلاعات ناهمگونی از مجاری رسمی و غیررسمی در این خصوص منتشر شده است. مسئولان از ابتلای ۲۶ نفر و مردمان محلی از ابتلای ۲۰۰ تا ۳۰۰ نفر به این ویروس در چنارمحمودی خبر می‌دهند. اهالی روستا برای دلیل ابتلای خود به اچ‌آی‌وی/ ایدز از طرحی می‌گویند که مربوط به شبکه بهداشت روستا بود و در آن از همه اهالی روستا با وسایل آلوده، آزمایش چربی خون و تست قند خون گرفته شده و ویروس اچ‌آی‌وی به آن‌ها انتقال داده شده است. در مقابل مدیران سیستم بهداشتی با رد قاطع چنین امکانی، دلایل ابتلا را به عوامل شناخته شده نسبت می‌دهند و می‌گویند به دنبال مشاهده یک کانون پرخطر از لحاظ آلودگی، مبادرت به انجام تست در بین جمعی از روستاییان می‌شود و مواردی از ابتلا به دست آمده است. سوای واقعیت ماجرا که مسوولیت اطلاع‌رسانی درست آن با متولیان مربوطه است.
- بحران نخست پیرامون موضوع، بحران مدیریت مسأله است که بر اساس آن در کشور ما یک چالش قابل حل با سوءمدیریت به بحرانی گسترده تبدیل می‌شود. مدیریت مسأله مذکور در وهله اول با وزارت بهداشت و درمان بوده که تلاش آن‌ها برای حل مسأله نتیجه عکس و نامطلوب داده است. به نظر می‌رسد آنچه این بحران را ایجاد کرده، غلبه نگاه تخصصی به بیماری و نادیده گرفتن عناصر فرهنگی و اجتماعی آن است. نگاهی گذرا به سخنان وزیر بهداشت (نامه به وزیر دادگستری و مصاحبه ۱۰ مهرماه) نشان می‌دهد که نامبرده صرفا از منظری بیومدیکال (زیست پزشکی) به موضوع نگریسته و حساسیت‌های فرهنگی و اجتماعی را نادیده گرفته است. در شرایطی که مردمان محلی به درست یا غلط بر این باورند که در حق آن‌ها به بدترین شکل ممکن ظلم شده و جان و آبروی آن‌ها از سوی دیگری در معرض خطر قرار گرفته است، دفاع شتابزده از حقانیت و سلامت طرف بهورز روستا در میانه نزاع آشکارا نمی‌تواند نتیجه‌بخش باشد. مسئولان وزارت بهداشت آن طور که خود اذعان کرده‌اند از ماه‌ها قبل متوجه موضوع شده‌اند از این رو لازم بود مردم روستا در بازه زمانی یاد شده به خوبی در این زمینه توجیه می‌شدند. مسئولان باید نیک بدانند که «انگ اجتماعی» سیال و پیچیده پیرامون اچ‌آی‌وی بزرگ‌ترین مانع کنترل آن در سراسر جهان است از این رو در بیان نقطه نظرات خود درباره بیماری، شیوه‌های ابتلا و نظایر آن به ویژه در شرایط حادث شده باید سنجیده سخن بگویند که البته در مواردی برخلاف این اصل عمل شده است.
فرصت‌های ازدست رفته در عراق
جلال خوش‌چهره در سرمقاله امروز روزنامه ابتکار به موضوع ناآرامی‌های اخیر عراق پرداخت و نوشت: اعتراض جوانان عراقی در بستری از واقعیت‌های جاری قابل تفسیر و تحلیل است. مطالبات آنان را باید فارغ از سوداگری تبلیغات قدرت‌های بیرونی و ابن‌الوقت‌های داخلی این کشور، در میان اصلی‌ترین شعارهایشان شناسایی کرد و براین اساس به قضاوت و گمانه‌زنی درباره پیامد‌های آن پرداخت.
بر اساس قرائن، میانگین سنی معترضان عراقی ۱۶ تا ۲۲ سال است. به عبارت دیگر در حالی که رقم بیکاری در عراق به ۲۹درصد قد کشیده و چنین می‌نماید که از هر سه نفر عراقی یک نفر بیکار است؛ جامعه جوان، اما زخمی و خسته از دهه‌ها جنگ و ناامنی و گستره فساد، هیچ روزنه امیدبخشی را پیش‌رو ندارد. جریان‌ها و احزاب سیاسی از سال ۲۰۰۳ میلادی؛ یعنی زمان سقوط رژیم بعثی، همچنان برای سهم‌خواهی بیشتر از کیک قدرت و ثروت به جدال مشغولند. آنان پاسخ روشنی برای اختلاس ۴۳۱ میلیارد دلاری در سال‌های سپریشده ندارند و یا نمی‌دهند. بهداشت و درمان همچنان فقیر است و خاموشی‌های دوازده ساعته در روز نمی‌تواند توجیه‌گر چرایی این وضع برای کشوری باشد که اکنون بیشترین درآمد نفتی را پس از عربستان و امارات در منطقه دارد، اما رتبه آن از حیث فساد، دوازدهمین در جهان است. کشاورزی در وضعی به مراتب بدتر قرار دارد و رتبه جهانی آن از نظر درآمد سرانه از تولید ناخالص ملی ۱۳۶ است.
دولت «عادل عبدالمهدی» همه تلاش خود را برای ایجاد موازنه مثبت در سیاست داخلی و خارجی در خدمت به برونرفت کشور از وضع فلاکتبار جاری به عمل آورده، اما مشکل زمان ازدسترفتهای است که بی‌تردید همه طرف‌ها اعم از احزاب، دولت‌ها و مجالس این کشور در آن نقش داشته‌اند. همین مهم سبب شده تا احزاب، نخبگان سیاسی و فرهنگی نهتنها مرجعیت و محبوبیت خود را در کنترل و مدیریت اوضاع از دست بدهند، بلکه به شکلی تهدید‌آمیز ثباتِ کشور در معرض موج‌سواری فرصتطلبانی قرار گیرد که همواره بخشی از مشکل و دردسر در این کشور بوده‌اند تا اینکه بخشی از راهحل باشند.
علایم بحران مشروعیت و اعتبار در عراق از ماه‌ها پیش و با تظاهرات اعتراضی در بصره و دیگر شهرهای این کشور بروز یافت. آن هنگام باید زنگ‌های هشدار همه طرف‌ها را هشیار می‌کرد؛ وقتی که ترکیبی از همین مردم، شعار‌هایی با همین مضمون علیه فساد و کمبود‌ها سر دادند. کاهش مشارکت مردم در انتخابات پارلمانی که به ۳۷درصد تقلیل یافت؛ بلاتکلیفی تقریباً نه‌ماهه در تشکیل مجلس و دعوای کشدار و کسالت‌بار در تعیین ریاست پارلمان که به عصبانیت اجتماعی انجامید، اقدام‌های فرساینده و ایذایی علیه دولت منتخب و ناکارآمد کردن آن در پاسخ سریع و مؤثر به مطالبات مردم و به همراه آن جنگ با داعش و جریان‌های بیثباتکننده و... فرصت‌ها و زمان را برای چاره‌جویی در بزنگاه کنونی از نهتنها دولت، بلکه همه گروه‌ها و احزاب گرفته است. اکنون نخبگان عراقی که در همه سال‌های سپریشده دستی در بروز وضع جاری داشته‌اند، نیک دریافته‌اند که «زود، دیر می‌شود» اگر فرصت‌ها ارزان و تنها برای منافع محدود هدر شود.
جوانان عراقی می‌خواهند زندگی کنند؛ مانند همه مردمی که از امنیت و امید در دیگر نقاط جهان برخوردارند. شعارهای آنان اعتراضی است به زمان ازدسترفتهای که در صورت استمرار وضع جاری، نسل‌های پس از آنان را نیز دستخوش رنج کنونی خواهد کرد. پاسخ به اعتراض معترضان نه مقابله و نه موج‌سواری ابن‌الوقت‌هایی است که تنها بحران را تشدید می‌کنند. درک و به رسمیت شناختن مطالبات واقعی جوانان شورشی و ایجاد اعتبار برای کسب اعتماد عمومی با ارائه راه‌حل‌های موثر می‌تواند به مهار و مدیریت اوضاع در عراق کمک کند. استقرار آرامش‌های نسبی فریبنده خواهد بود اگر همانند تجربه اعتراض‌های گذشته، تصور شود؛ این نیز گذشت.
نگرانی علما از بی‌حجابی برنامه‌ریزی شده در قم
روزنامه ایران در بخشی از گزارشی با عنوان نگرانی علما از بی‌حجابی برنامه‌ریزی شده در قم در شماره امروز خود نوشت: اظهار نگرانی‌ها و انتقاد‌ها نسبت به وضعیت حجاب و عفاف در شهر مذهبی قم حالا یکی از دغدغه‌های مراجع، علما و مردم شده است. بعد از اظهارات چندی پیش آیات عظام مکارم شیرازی و سبحانی، روز گذشته آیت‌الله سید احمد خاتمی عضو مجلس خبرگان رهبری هم گفت که حالا برخی‌ها با وقاحت می‌خواهند در این شهر حریم‌شکنی کنند. امام جمعه موقت تهران که در درس اخلاق مؤسسه فقهی امیرالمؤمنین (ع) قم درباره ویژگی‌های مطلوب حوزه علمیه و طلاب سخن می‌گفت، افزود: «متأسفانه گناه در فضای مجازی و ... می‌بارد؛ حتی اطراف حرم (حضرت معصومه (س)) صحنه‌ای می‌بینید که قبل از انقلاب کسی جرأت نمی‌کرد چنین حرکتی انجام دهد، کسانی که بی حجاب وارد دروازه قم می‌شدند، چادر سر می‌کردند؛ اما الان براحتی چادر برداشته است، قمی که بی‌حجاب‌ها جرأت نمی‌کردند وارد آن شوند، اما الان با کمال وقاحت می‌خواهند حریم‌شکنی کنند.»
این عضو شورای عالی حوزه‌های علمیه البته به نقل از یکی از مسئولان، بی حجابی در قم را هدفمند و با برنامه‌ریزی خواند و گفت: «یکی از مسئولین می‌گفت: این‌ها اعتراف کردند، به آن‌ها پول می‌دهند تا اطراف صفائیه ساعتی قدم بزنند تا حریم بشکنند، اما طلبه‌ها مواظب حریم‌شکنی باشند، نباید حریم‌ها شکسته شود.»
پیش از این آیت‌الله سبحانی از مراجع تقلید هم ترویج بی حجابی در قم را «نیابتی» خوانده بود. او ۲۶ اردیبهشت امسال در نهمین جلسه تفسیر قرآن در مدرسه حجتیه گفته بود: «فکر می‌کنم برخی از این بی‌حجابی‌ها جنبه نیابتی دارد و برای خودشان نیست بلکه افرادی مبلغی را می‌گیرند که این گونه بچرخند، والا زنان پاکدامن قم منزه هستند، اما این‌ها که وضع‌شان ناگوار است ارتباطی به قمی‌های اصیل و علما و سکنه ندارند.» وی با بیان اینکه نکته‌ای در باب حجاب در این شهر است که امیدوارم به گوش مسئولان برسد، بیان داشت: «وضع حجاب قم در شأن این شهر نیست، این شهر در حقیقت نماینده تشیّع و ام‌القرای اسلام است. شهری است که حوزه علمیه در آنجا منعکس است و اعاظم و بزرگان در آن حضور دارند. این شهر، شهری است که در آن، کتاب‌ها و رساله‌های زیادی منتشر می‌شود.»
چهارم خرداد امسال نیز آیت‌الله مکارم شیرازی بدحجابی را یکی از مشکلات مهم دانسته و افزوده بود: «بدحجابی در قم یک مسأله سیاسی ضد نظام است که دشمنان با رواج آن قصد متزلزل کردن پایه‌های نظام را دارند و مسئولان باید این مسأله را جدی بگیرند. مبارزه با بی‌حجابی و بدحجابی راه‌هایی دارد که نیازی به درگیری نیست و بهانه هم نباید به دست دشمنان داد.»
سید موسی حسینی کاشانی، مدیرکل فرهنگ و ارشاد قم هم ۲۴ تیر ماه ۹۸ گفته بود: «متأسفانه بروز برخی ناهنجاری‌های اجتماعی در قم در حال سرعت گرفتن است، از این رو دستگاه‌های اجرایی باید برای انجام وظایف و تکالیف خود در عرصه عفاف و حجاب تلاش بیشتری داشته باشند. وضعیت فرهنگی قم نیازمند یک عزم جدی برای اجرای برنامه‌های فرهنگی اثربخش و اثرگذار با همکاری دستگاه‌های مختلف در زمینه‌های گوناگون است. »
متاسفانه شهرهای قم و مشهد در صدر مشکلات و ناهنجاری های اجتماعی قرار دارند