وزراي امور خارجه ايران و 1+5 در لوزان با انتشار بيانيه سوييس اعلام كردند كه بر سر راهكارهاي مشترك براي رسيدن به تفاهم نهايي هستهاي به توافق رسيدهاند، ايران و 1+5 به تفاهم بر سر راهكارهايي رسيدند كه باراك اوباما از آن با عنوان درك تاريخي نام برد. گفته ميشود دو طرف در مسير تحقق اين راهكارها موفق شده اند و سرانجام پرونده هستهاي ايران پس از 13 سال مذاكره در حالي تمام ميشود كه برنامه هستهاي ايران از سوي جامعه بينالمللي به رسميت شناخته شده و تحريمهاي چندوجهي نيز عليه تهران لغو ميشود و البته طرف مقابل هم با ابزارهاي شفافيتساز از صلحآميز بودن اين برنامه مطمئن خواهد شد، این تحلیل ها موارد مورد استفاده در روزهای امضای تفاهم برجام بود اما چندی نپایید که این تفاهم بین المللی با شروع ریاست جمهوری دونالد ترامپ مسیر دیگری را طی نمود سیری و گذری بر اتفاقات برجام دید روشنی به ما می دهد اکنون این موارد را با هم مرور می کنیم.
- ما سكوت نميكنيم؛ اين جملهاي است كه نيكي هيلي، نماينده ايالات متحده در سازمان ملل در نخستين سخنراني خود در سال 2018 ميلادي درباره ناآراميها در ايران بر زبان آورد. اين جمله نيكي هيلي پربيراه هم نيست، این کلمات و جملات از نیکی هیلی شروع شد و تا کنون دولت امریکا در اين مدت درباره همهچيز اظهارنظر كرده و البته با همين اظهارنظرها نظم نسبي بينالمللي را برهم زده، متحدان خود در اروپا را نگران كرده و البته به بسياري از تعهدهاي بينالمللي ايالات متحده هم پشت پا زده است. اکنون ترامپ به فرمانده جنگ و ژنرال تنش آفريني ايالات متحده بدل شده است. و اقدام به دخالت در امور داخلي يك كشور مستقل عضو سازمان ملل نموده است. اما در این بین توئیت های ترامپ نیز نمود دیگری به خود گرفته است جدا از كاربران ايراني داخل و خارج كه از رييسجمهور امريكا ميخواهند دست از دخالت در امور داخلي ايران بردارد و به وي يادآوري ميكنند كه ايرانيها از كودتاي 28 مرداد 1332 تا به امروز شاهد دخالتهاي دولتهاي مختلف ايالات متحده در امور داخلي خود بودهاند، بسياري از كاربران امريكايي نيز به وي يادآوري كردهاند كه بهتر است سر خود را با مشكلات داخلي امريكا گرم كند و زماني كه از احترام گذاشتن به مردم ايران سخن ميگويد ابتدا بياحتراميهاي خود به مردم هموطنش را به ياد آورد. جدا از جدالهاي موافقان و مخالفان دخالت امريكا در تحولات داخلي اين روزهاي ايران، رهبران ساير كشورها نيز از دخالتهاي مكرر ترامپ در امور داخلي ايران و تاثير آن بر اين تحولات نگران هستند.
- امانوئل ماكرون در سفرش به امريكا و هم آنگلا مركل كه پس از او به واشنگتن سفر ميكند، قصد دارند تلاشهاي بيشتري براي متقاعد كردن دونالد ترامپ، رييسجمهور امريكا براي ماندن در توافق هستهاي با ايران انجام دهند. مواضع و ديدگاههايي كه آقاي ماكرون مطرح ميكند و آوانسها و مشوقهايي كه در اظهاراتش براي امريكا در نظر ميگيرد، به ويژه ادعاي توافق تكميلي با تهران و وضع تحريمهاي جديد عليه ايران، بيشتر در حد لفظ و شعار است و با هدف متقاعد كردن دونالد ترامپ بيان ميشود. هم مواضع محكم جمهوري اسلامي ايران نشان داده است و هم امانوئل ماكرون شخصا ميداند كه عملا امكاني براي رسيدن به اين اهداف وجود ندارد. چه خانم مركل و چه آقاي ماكرون در مصاحبههاي اخيرشان تاكيد كردهاند كه از نظر آنها هيچ جايگزيني براي برجام وجود ندارد. اما فرانسه شايد با اين هدف كه مواضع دونالد ترامپ را در برابر برجام تعديل كند، سياستهاي متناقضي در پيش گرفته است و تلاش ميكند از طريق يك رفتار دوگانه نتيجه مطلوبي به دست بياورد. بعيد ميدانم كه دونالد ترامپ تحت تاثير مواضع و اظهارنظرهاي امانوئل ماكرون قرار گيرد و بيشتر تصور ميكنم كه اگر قرار باشد تغيير يا تعديلي در مواضع ترامپ صورت بگيرد، تحت تاثير جريانهاي سياسي داخلي ايالات متحده امريكا است. ديدگاهها و اظهارنظرهاي مقامهاي اروپايي، به خصوص آنگلا مركل و امانوئل ماكرون، شايد بتواند موج فشار جريانهاي سياسي داخلي امريكا به كاخ سفيد را تقويت كند. این ها مواضع اروپا پیش از خروج امریکا از برجام بود ولی با این حال امریکا در ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۷ شمسی، دونالد ترامپ رئیسجمهور ایالات متحده آمریکا رسماً اعلام کرد که ایالات متحده از برجام خارج خواهد شد. او، ایران را متهم به حمایت از حزبالله، طالبان، القاعده و سایر سازمانهای تروریستی کرد. همچنین او بازگشت تحریمها به مانند گذشته را اعلام کرد.
3. این روزها فضای کشور ملتهب و نگاه ها غیر منصفانه شده است ایران گام 5 را برداشته و امریکا شرکت های فولادی و پتروشیمی را نیز به لیست تحریم اضافه کرده است، ترور سپهبد حاج قاسم سلیمانی موجب اندوه ملت های آزاده جهان گردیده و بستر مقاومت در کشور نیرومند تر گردیده و خطائی انسانی رخ داده در پدافند هوایی موجب جانباختن تعدادی از هم وطنانمان گردیده این خطائی انسانی باعث شده پرواز هواپیماها بین المللی از آسمان ایران کاهش پیدا نماید که خود موجب کاهش درآمد برای سیستم هوانوردی کشور گردیده از سوی تورهای های گردشگری از مبدا اروپا به ایران با کاهش چشم گیری روبه رو شده است همیشه گردشگری به عنوان جایگیزینی مناسب برای نفت و صنایع دیگر مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد نباید با اشتباهات انسانی یک صنعت ارز آور برای کشور را محدود کنیم و به هزینه فایده این نوع از اعمال بیندیشیم تور های کنسل شده از مبدا اروپا خبر خوبی برای صنعت گردشگری نیست بنظر می رسد مدیران باید در جهت تبلیغ بهتر و مناسب سازی بستر گردشگری کشور تلاش کند و نه اینکه هیزم در این آتش نفاق بیفزایند.