گواهی پایان کار، سندی است که پس از اتمام عملیات ساختمانی بر اساس تقاضای مالک یا وکیل قانونی او، توسط شهرداری با توجه به عدم خلاف در بنا و عدم بدهی ساختمان به شهرداری، صادر میشود و پایان عملیات ساختمانی و انطباق بنای ساخته شده با قوانین شهرسازی را تایید میکند. اخذ پایان کار به وسیله مالک رسمی ملک، انجام میشود. اما در صورتی که ساختمان از طریق قرارداد مشارکت در ساخت، بنا شده باشد، معمولاً سازنده با وکالت نامه کاری که از مالک میگیرد، تعهد به اخذ گواهی پایان کار میدهد.
به گزارش «تابناک»؛ در مواردی که ملک، فروخته شده و یا ملک موضوع مشارکت در ساخت، فاقد پایان کار باشد، شخص ذی نفع میتواند، دعوای الزام به اخذ پایان کار را مطرح کند. البته در مواردی نیز ممکن است، شهرداری به دلایل غیر موجه از صدور گواهی پایان کار امتناع کند که در چینن حالتی، شخص ذی نفع میتواند الزام شهرداری نسبت به صدور پایان کار را از دادگاه بخواهد.
طرفین دعوای فوق، خواهان کسی است که از صدور پایان کار نفع میبرد و مانند شخصی که ملک نوساز فاقد پایان کاری را خریداری کرده است و یا ملکی را خریده که اعتبار گواهی پایان کار آن به پایان رسیده است. خوانده نیز کسی است که اخذ گواهی پایان کار، قانوناً و یا طبق قرارداد بر عهده اوست و از انجام این تعهد امتناع مینماید. این شخص میتواند، مالک، فروشنده یا پیش فروشندهی ملک و یا سازنده ملک باشد. در صورتی که متعهد اخذ پایان کار، شخصی غیر از مالک باشد، علاوه بر متعهد، مالک رسمی ملک را نیز باید جزو خواندگان قرار دهیم.
در مواردی که موضوع دادخواست، الزام شهرداری به صدور گواهی پایان کار است، خوانده دعوا شهرداری میباشد. دادگاه دعاوی راجع به املاک، باید در دادگاه مطرح شود که ملک در حوزه قضایی آن دادگاه واقع شده است.
پس از قطعیت حکم، خواهان میتواند با درخواستی، تقاضای اجرای رای صادره را بنماید و بعد از صدور اجراییه، به محکوم علیه ابلاغ و فرصتی ده روزه به او داده میشود تا گواهی پایان کار را بگیرد. در صورت عدم تبعیت محکوم علیه از حکم صادره، خواهان میتواند با مجوز مقام قضایی و با هزینه خود، اخذ پایان کار را بگیرد و هزینههای پرداخت شده را از محکوم علیه مطالبه نماید که نیازی به طرح دعوای جداگانه نیست و میتوان مبالغ پرداختی را بر مبنای رای و اجراییه صادره از محکوم علیه مطالبه نمود.
اگر هم امکان اخذ پایان کار توسط ذی نفع فراهم نشود، میتواند قرارداد خود را با متعهد اخذ پایان کار فسخ نماید.
نکات مهمی که باید بدانیم عبارتند از: کسی که مالک رسمی ملک است، محکوم به اخذ پایان کار میشود و کسی که در قرارداد متعهد به اخذ پایان کار شده، صرفاً به پرداخت خسارت، ضرر و زیان تاخیر انجام تعهد ملزم خواهد شد.
اخذ پایان کار مقدمهای برای گرفتن صورت مجلس تفکیکی و الزام به تنظیم سند رسمی است و تا زمانی که پایان کار صادر نشود، امکان اجرای این امور نیست. به علت اینکه دعاوی الزام به تنظیم سند رسمی و اخذ پایان کار و همچنین صورت مجلس تفکیکی با یکدیگر مرتبط هستند، همه را میتوان در یک دادخواست مطرح نمود.