انتخاب روش آزادسازی سهام عدالت مسئله‌ای است که این روزها ذهن افراد بسیاری را به خود درگیر کرده است. تا به حال، بیش از 16 میلیون نفر روش آزادسازی مستقیم را انتخاب کرده‌اند و مهلت انتخاب تا 29 خرداد تمدید شده است. این انتخاب تنها یک بار امکان‌پذیر است و امکان ویرایش درخواست وجود نخواهد داشت. بنابراین لازم است دقت بالایی به کار ببرید و با آگاهی کامل انتخاب کنید. در ادامه هر دو روش را با جزئیات بررسی و مزایا و معایب هر یک را مشخص می‌کنیم.
آزادسازی به روش مستقیم بهتر است یا غیر مستقیم؟
سهام عدالت، طرحی است که بیش از نیمی از جمعیت کشور را درگیر کرده است. این طرح در راستای سهام دار کردن مردم در دارایی‌های دولت و افزایش رفاه اقشار کم‌درامد اجرایی شد و تا کنون بیشتر از همه طرح‌های مشابه مورد استقبال قرار گرفته است.
با فراهم شدن امکان انتخاب روش سهام‌داری، دوباره توجه مردم به این مسئله جلب شده و سوالات بسیاری در این زمینه به وجود آمده است. مهمترین سوال این است که کدام روش آزادسازی سهام عدالت سود بیشتری خواهد داشت؟ برای پاسخ دادن به این سوال، لازم است جزئیات هر روش را به دقت بررسی کنیم.
منظور از روش آزادسازی مستقیم چیست؟
با انتخاب روش مستقیم، مدیریت سبد سهام عدالت به عهده شخص سهام‌دار خواهد بود. البته این فرایند به تدریج صورت می‌گیرد و هر بار، درصدی از سهام آزاد خواهد شد. در نهایت و پس از تکمیل فرایند آزادسازی، سهام عدالت در پرتفوی اشخاص دیده می‌شود که می‌توانند با آنها مثل سهم‌های عادی برخورد کنند و هر زمان که خواستند به خرید و فروش آنها بپردازند. این روش برای افرادی که با بورس و بازار سرمایه آشنایی دارند عالی است. همچنین افرادی که وقت و انگیزه کافی را برای یادگیری فرایندهای این بازار دارند، بهتر است روش مستقیم را انتخاب کنند.
سبد سهام عدالت شامل سهم‌های بعضی از بهترین شرکت‌ها و کارخانه‌های ایرانی است که ارزش بسیاری دارند. توصیه اکثر مسئولان و تحلیل‌گران این است که این دارایی را نگه دارید و به فروش نرسانید. با این حال، اگر قصد فروش سهام عدالت خود را داشته باشید لازم است روش مستقیم را انتخاب کنید زیرا فرایندهای فروش در روش غیر مستقیم، هنوز مشخص نیست.
در حال حاضر، امکان فروش 30 درصد از سبد سهام عدالت فراهم شده است. افرادی که روش مستقیم را انتخاب کرده‌اند، می‌توانند از طریق بانک‌ها و کارگزاری‌ها برای فروش اقدام کنند. دو روش برای این کار وجود دارد: می‌توانید به بانکی که شماره شبای حساب آن را در سامانه خصوصی‌سازی ثبت کرده‌اید مراجعه کنید و پس از تکمیل فرم‌های مرود نیاز، وکالت فروش را در اختیار بانک بگذارید. بانک از طریق کارگزاری‌ها سهم‌ها را به فروش می‌رساند و مبلغ به دست آمده را پس از کسر کارمزد، به حساب‌تان واریز می‌کند.
روش ساده‌تر این است که مستقیما از طریق کارگزاری‌ها اقدام کنید و به آنها وکالت فروش بدهید. مثلا به سامانه فروش سهام عدالت آگاه –https://se.agah.com/- مراجع ه کنید. در این حالت، به صورت آنلاین و بدون نیاز به مراجعه حضوری وکالت را به کارگزاری می‌دهید و پس از اتمام فرایند فروش مبلغ حاصل به حساب‌تان واریز خواهد شد. در این مرحله نیازی به داشتن کد بورسی نیست و لزومی هم ندارد از قبل مشتری آگاه باشید.
مزایا و معایب روش سهام‌داری مستقیم
مزایای روش سهام‌داری مستقیم به شرح زیر است:
- معامله در بورس بسیار ساده است و به صورت آنلاین انجام می‌شود. کافی است یک کارگزاری انتخاب کنید و مراحل دریافت کد بورسی را انجام دهید.
- میزان نقدشوندگی در بازار سرمایه نسبت به بازارهای موازی بیشتر است و این یعنی در مواقع ضروری، با سرعت بیشتر و هزینه کمتری می‌توانید سهام‌تان را به پول نقد تبدیل کنید.
- در اختیار داشتن کنترل زمان خرید و فروش باعث می‌شود بتوانید طبق تحلیل‌های خود معامله کنید و از نوسان‌های بازار سود ببرید.
- با انتخاب این روش، هم از سود نقدی شرکت‌ها بهره‌مند خواهید شد و هم می‌توانید با تحلیل‌های مناسب از اختلاف قیمت‌های خرید و فروش سود کسب کنید.
روش سهام‌داری مستقیم ممکن است مشکلات و معایبی را نیز در پی داشته باشد:
- در این روش، مدیریت سبد سهام به عهده خودتان خواهد بود؛ بنابراین، میزان سود و زیان و میزان ریسک نیز به نحوه عملکرد خودتان بستگی دارد. اگر دانش و توانایی کافی برای تحلیل نداشته باشید، ممکن است با ضرر مواجه شوید.
- در روش مستقیم، تحلیل و بررسی‌ها به عهده شخص سهام‌دار خواهد بود. علاوه بر صورت‌های مالی و گزارش‌های شرکت‌ها، لازم است دائما اخبار اقتصادی و وضعیت صنایع را نیز تحت نظر داشته باشید. این فرایندی است که وقت و حوصله بالایی نیاز دارد.
- بالا و پایین رفتن قیمت‌ها در لحظه رخ می‌دهد و ممکن است باعث خرید و فروش‌های احساسی شود. سهام‌دار باید بتواند احساسات خود را کنترل و از گرفتن تصمیمات آنی و هیجانی خودداری کند.
- در بازار سرمایه، با رقبای حرفه‌ای مواجه خواهید بود؛ کسانی که وقت و دانش کافی برای تحلیل دارند و گاهی حتی از کمک ابزارها و نرم‌افزارهای حرفه‌ای بهره می‌برند.
روش سهام‌داری غیر مستقیم به چه معنا است؟
از زمان اجرایی شدن طرح سهام عدالت تا کنون، مدیریت این سبد سهام به عهده شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی بوده است. آنها سهم‌ها را مدیریت می‌کردند و سود حاصل از فعالیت‌های شرکت‌ها، سالانه به حساب صاحبان سهام واریز می‌شد. در روش غیر مستقیم همین فرایند ادامه خواهد یافت و صاحبان سهام امکان هیچ گونه دخل و تصرفی را نخواهند داشت.
برای انتخاب این روش، لازم نیست کار خاصی انجام دهید. به صورت پیش‌فرض، برای همه روش غیر مستقیم انتخاب شده است مگر این که با مراجعه به وب سایت samanese.ir روش مستقیم را انتخاب کرده باشند. این روش برای کسانی که از قبل با فرایندهای بورس و بازار سرمایه آشنا نیستند، وقت و علاقه یادگیری ندارند و قصد ندارند سهام خود را بفروشند، بهترین گزینه محسوب می‌شود.
قرار است شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی وارد بورس شوند. با این حساب، صاحبان سهام عدالت که روش غیر مستقیم را انتخاب کرده‌اند، صاحب سهام این شرکت‌ها می‌شوند. عملکرد این شرکت‌ها تقریبا شبیه صندوق‌های سرمایه‌گذاری ETF خواهد بود.
مزایا و معایب روش سهام‌داری غیر مستقیم
مزایای روش سهام‌داری غیر مستقیم به شرح زیر است:
- با انتخاب این روش، نیازی نیست درگیر تحلیل‌ها و فراز و نشیب‌های بورس شوید. سرمایه و دارایی‌تان توسط یک تیم حرفه‌ای، حفظ و مدیریت خواهد شد.
- عملکرد شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی تا به حال خوب بوده و ارزش سهام عدالت در این سال‌ها بیش 10 برابر شده است. بنابراین ادامه مسیر با این شرکت‌ها منطقی به نظر می‌رسد.
- پس از پایان مهلت آزادسازی، شرکت‌های سرمایه‌گذاری استانی افزایش سرمایه می‌دهند و سهام خود را در قالب عرضه اولیه به بورس ارائه خواهند داد. بنابراین سهام‌داران از سود عرضه اولیه نیز بهره‌مند خواهند شد.
موارد زیر را می‌توان از جمله معایب روش سهام‌داری غیر مستقیم دانست:
- مهمترین عیب این روش، سلب اختیار از سهام‌دار است. افراد با انتخاب این روش، به شرکت سرمایه‌گذاری استانی وکالت می‌دهند و اختیار هر گونه دخل و تصرفی را از خود سلب می‌کنند.
- سود و ضرر این روش نیز مثل روش مستقیم تضمین‌شده نیست و به نحوه مدیریت شرکت بستگی دارد.
- فرایندهای این روش هنوز مبهم است. زمان‌بندی مشخصی برای پرداخت سود اعلام نشده است.
- مشخص نیست که اگر سهام‌دار قصد فروش داشته باشد، چه مراحلی را باید طی کند.
سخن آخر
دو روش مستقیم و غیر مستقیم برای مدیریت سهام عدالت در نظر گرفته شده است. افرادی که با فرایندهای بورس آشنایی دارند یا می‌خواهند سهام عدالت خود را بفروشند، بهتر است روش مستقیم را انتخاب کنند. فعلا امکان فروش 30 درصد از سهام برای کسانی که این روش را انتخاب کرده‌اند، فراهم شده است. روش غیر مستقیم برای کسانی که با بورس آشنا نیستند و قصد فروش سهام عدالت خود را ندارند، مناسب‌تر است؛ هر چند که ابهاماتی در مورد این روش وجود دارد و فرایندهای آن هنوز دقیقا مشخص نشده است.
