شرکت‌های ایرانی در روزهای اخیر با سانسور جدیدی از سمت صدا و سیما مواجه شدند؛ سانسوری که اعتراض مدیران شرکت‌ها و در ادامه برخی از افراد دولتی را نیز برانگیخت.
تماشاگران بازی رئال- مایورکا در جریان پخش این بازی با نوع جدیدی از سانسور مواجه شدند و آن حذف تبلیغات دیجیتالی دور زمین شرکت‌های ایرانی بود!
تبلیغات دیجیتالی دور زمین مسابقات ورزشی بیش از 6 سال است که وارد میدان تبلیغاتی شده است. اصل این موضوع مربوط به یک تکنولوژی نسبتا نوپای تصویری به نام Digital replacement یا جاگذاری تکنولوژی است که به‌صورت قانونی و با همکاری دارندگان حق پخش مسابقات فوتبال و شبکه‌های تلویزیونی انجام می‌شود، و می‌توان تبلیغات دور زمین را کاملا هدفمند برای مناطق مختلف جهان تغییر داد. با این اوصاف بینندگان در هر نقطه از جهان تبلیغی را می‌بینند که آگهی‌دهندگان محلی آن را سفارش داده‌اند.
ظاهرا هزینه پایین تبلیغات از این طریق در قیاس با هزینه‌های بالای صدا و سیما و محبوبیت مسابقات فوتبال در داخل کشور، برندهای بزرگ و به‌خصوص استارتاپ‌ها را به فکر انداخته تا ازاین فرصت تبلیغاتی بهره ببرند.
در روزهای اخیر شرکت‌هایی چون کافه بازار، اسنپ و دیجی‌کالا نیز دست بر این مدل تبلیغاتی گذاشته‌اند. اما در بازی رئال- مایورکا صداوسیما تصاویر تبلیغات دور زمین کافه بازار را حذف کرد، این جریان در حالی رخ داد که تبلیغات خارجی و از جمله برخی تبلیغات نوشیدنی‌های الکلی حذف نشد!
این اقدام صداوسیما واکنش‌های گسترده‌ای در فضای اینترنت ایجاد کرد. دراین خصوص زلکا بستر تحلیل رسانه و اخبار به کمک هوش مصنوعی از واکنش منفی 93 درصدی کاربران توییتر به سانسور برندهای ایرانی توسط صدا و سیما خبر داده است. بر اساس تحلیل زلکا 30 درصد از کابران به تبعیض برندهای داخلی و خارجی توسط صدا و سیما معترض بوده‌اند. 21 درصد از واکنش کاربران مربوط به عدم حمایت صدا و سیما از برندهای ملی بوده است. 5 درصد کابران به نبود قوانین شفاف در حوزه تبلیغات واکنش نشان داده‌اند. 18 درصد کاربران به از میان رفتن لدت تماشای بازی اشاره کرده‌اند و 19 درصد از این واکنش‌ها را سایر نارضایتی‌ها تشکیل داده است.
اما نگاهی به واکنش مدیران متفاوت برندها نشان می‌دهد اقدام صدا و سیما حتی باعث اعتراض مدیران برندهای مذکور نیز شده است.
حسام آرمندهی بنیانگذار کافه بازار نیز در قالب توییتی در این خصوص نوشت:« به نظرتان چه تفکری در صداوسیما باعث می‌شود تبلیغات دور زمین کافه بازار، دیجی‌کالا و اسنپ در فوتبال دیشب رئال‌مادرید سانسور بشود؟ چه خصومتی با برندهای ایرانی دارند؟»
امیر امین شریفی مدیر عامل کافه بازار نیز در این خصوص در توییتر نوشت:« حمایت صدا و سیما از تولید ملی و کسب و کارهای داخلی فقط اونجاش که تبلیغ دور زمین فوتبال بازار و بقیه برندهای ایرانی را هنگام پخش تلویزیونی سانسور می‌کند. تبلیغ‌های خارجی اشکالی ندارد .یعنی حاضر است بیننده‌ها شاکی شوند از نحوه پخش فوتبال اما برندهای ایرانی دیده نشوند.»
حمید محمدی مدیرعامل دیجی‌کالا با نگاهی انتقادی به این موضع صدا وسیما نوشت:« از نظر صداوسیما تبلیغ برندهای آبجوسازی و شرط‌بندی در کنار زمین فوتبال بی‌اشکال است اما تبلیغ دیجی‌کالا، کافه‌بازار و اسنپ اشکال دارد و نیاز به سانسور. با این رویکرد رویای خلق برند ملی را باید فراموش کنیم».
اما مهم‌ترین نقد به این رویه صدا و سیما توسط امیر ناظمی رئیس سازمان فناوری اطلاعات و معاون وزیر ارتباطات صورت گرفت. ناظمی در قالب توییتی در توییتر نوشت: «صداوسیما در فوتبال رئال- مایورکا تبلیغ شرکت ایرانی کافه بازار را در اطراف زمین سانسور کرده است. نابودی فرهنگ کم نبود ضربه به اقتصاد هم در دستور کار قرار گرفته. می‌ترسند سو بشوند. به فهرست سانسورهایشان حالا شرکت ایرانی هم اضافه شده است.»
سجاد بنابی عضو هیات‌مدیره شرکت زیرساخت و با انتقادی تلویحی از موضع امیر ناظمی در توییتر نوشت: «باید منصف باشیم. تبلیغ شرکت‌ها باید با رعایت اصول تجاری باشد. آیا کافه بازار بدون قرارداد تجاری، تبلیغ سایرین را انجام می‌دهد؟ سوال این است که چرا چنین کنترلی در مورد برندهای خارجی انجام نمی‌شود؟» امیر ناظمی در پاسخ به بنابی نوشت: «اینکه چرا چنین کنترلی برای برندهای خارجی نیست، به هر حال نمی‌شود با برندهای خارجی متفاوت از ایرانی برخورد کرد. وضعیت فعلی به نفع برند خارجی در برابر برند ایرانی است.»
در این میان پویا پیرحسینلو در پاسخ به توییت عضو هیات‌مدیره زیرساخت نوشت: «فکر نمی‌کنم صداوسیما (به‌عنوان رسانه) حق داشته باشد محتوای داخل برنامه را به نفع خودش تغییر دهد. همان‌طور که حق سانسور لوگووال در یک مصاحبه را ندارد حق سانسور تبلیغات دور زمین را هم ندارد. اما نکته اصلی اینجاست چرا تبلیغات دور زمینه شرکت‌های خارجی پخش می‌شود؟»
پیش از این صداوسیما حداقل از امکانات حذف چنین تبلیغاتی برخوردار نبود؛ اما با اتفاق چهارشنبه شب باید منتظر بمانیم و ببینم این سازمان برای حذف تبلیغات برند ایرانی، هزینه سانسور بی رویه را می دهد و یا در حمایت از برند ایرانی گام بر می‌دارد.
