هر شب محرم به نام کدام شهید کربلاست؟

به گزارش «تابناک»، شیعیان در برخی از مناطق شیعه‌نشین هر روز دهه محرم به نام یکی از شهیدان کربلا عزاداری می‌کنند و روضه‌ای مناسب آن شخصیت می‌خوانند. به گفته نویسندگان فرهنگ سوگ شیعی این نام‌گذاری مستند دینی ندارد و ریشه تاریخی آن نیز مشخص نیست و در مناطق مختلف هم ترتیب متفاوتی دارد. نام گذاری این شب ها با گذشت زمان صورت گرفته و واضع خاصی ندارد. این کار از طرف مداحان و ذاکران اهل بیت و بر اساس جایگاه شهیدان کربلا، نزدیکی هر یک از آنها به نقطه وحدت بخش کربلا یعنی امام حسین(ع) و هم آهنگی شور و التهاب مراسم و روضة آنان با مرکز شورآفرین شب عاشورا صورت گرفته است.

در ادامه به ترتیب به نام شب های دهه اول محرم اشاره می شود:

 شب اول محرم به نام کیست؟ 

حضرت مسلم، نخستین شهید واقعه کربلاست و از آنجا که در اوج بی وفایی کوفیان به مولایش وفادار ماند، الگوی محبت و وفاست. شهادت او کمی پیش تر از حادثه کربلا رخ داده است و شب نخست ماه محرم به پاس فداکاری و جان فشانی های او، شب حضرت مسلم بن عقیل نام نهاده شده است.

 شب دوم محرم به نام کیست؟ 

امام حسین(ع) روز دوم محرم سال 61ه ق به سرزمین کربلا وارد شد. به خاطر همین روز دوم محرم، روز ورود به کربلا نام گذاری شده است. روز دوم از آن جهت که از همان آغاز حرکت با حوادث گوناگونی روبه رو شد ولی از ادامه راه منصرف نشد، نماد پایداری است.

 شب سوم محرم به نام کیست؟ 

حضرت رقیه(س) دختر سه ساله امام حسین بن علی(ع) است. نام او در بعضی از کتاب های تاریخی و مقاتل نقل شده است و برخی دیگر مانند ریاض الاحزان از او با نام فاطمه صغری یاد کرده اند. رقیه(س) در روز سوم صفر سال 61ه ق در سفر اهل بیت به شهر شام از دنیا رفته است. شاید نام گذاری روز سوم محرم به نام وی به این انگیزه بوده که در گرماگرم عزاداری دهه اول، از مظلومیت او یادی شود.

 شب چهارم محرم به نام کیست؟ 

شب چهارم عزاداری محرم اختصاص به یکی از شهیدان مهم کربلا یعنی حربن یزید ریاحی دارد. البته این شب را به فرزندان حضرت زینب نیز منسوب کرده اند. حر الگوی توبه و حقیقت جویی است. او در آغاز برخورد با امام حسین(ع) چنین جایگاه وارسته ای نداشت و به گفت خودش مأمور بود و معذور! اما ادب و تواضع حر در مقابل سالار شهیدان، سبب رهایی او شد. حر با ژرف بینی، حق را بر باطل ترجیح داد و پیشانی پشیمانی بر سجده گاه توبه فرود آورد. حر، به عنوان نمونه الگوی توبه، برای خطاکاران است.

 شب پنجم محرم به نام کیست؟ 

این شب مانند شب چهارم میان چند شهید کربلا مشترک است. شب پنجم به حبیب بن مظاهر و حضرت عبدالله بن حسن کودک هشت ساله امام مجتبی(ع) نیز منسوب است. عبدالله(ع) در شمار آخرین شهیدانی بود که پیش از شهادت امام حسین(ع) در ظهر عاشورا به شهادت رسید. زهیر، الگوی عاشقی کربلاست. او تا چند روز پیش، از دیدار حسین(ع) هراس داشت، اما پس از آن که به خیمه امام گام نهاد، بارقه نگاه حسین(ع) چنان در جانش اثر کردکه از همه هستی خود گذشت و از دنیا و خانمان گسست. او در این راه چنان پیش رفت که به یکی از فرماندهان سپاه آن حضرت تبدیل شد.

 شب ششم محرم به نام کیست؟ 

شب نوجوانان عاشورایی، شب روضه حضرت قاسم بن الحسن(ع) . وقتی امام حسین(ع) سخن از شهادت یارانش به میان آورد، نوجوان سیزده ساله کربلا از عمو پرسید: عموجان ایا من نیز به فیض شهادت نائل می شوم؟ امام او را به سینه چسباند و فرمود: فرزندم مرگ را چگونه می بینی؟ قاسم پاسخ داد: از عسل شیرین تر! آنگاه حضرت فرمودند: آری تو نیز شهید می شوی.

 شب هفتم  محرم به نام کیست؟ 

علی اصغر(ع) فرزند کوچک امام حسین(ع) و حضرت رباب دختر امرءالقیس است که با تیر سه شعبه حرمله بن کاهل اسدی به شهادت رسید. مصیبت علی اصغر(ع) برای حسین(ع) جان فرسا بود چنان که گریست و به خداوند عرض کرد: خدایا خودت میان ما و این قوم داوری کن. آنان ما را فرا خواندند تا یاری کنند ولی برای کشتن ما کمر بسته اند. در این لحظه ندایی از آسمان رسید که: ای حسین(ع) در اندیشه اصغر(ع) مباش، هم اکنون دایه ای در بهشت برای شیر دادن به او آماده است. بدین جهت شب هفتم، شب رضاست؛ حسین (ع) پس از تحمل شهادت همه یاران و جوانانش، کودک شیرخوار خود را به میدان آورد. هنگامی که علی اصغر نیز فدا شد بر قضای الهی گردن نهاد و خطاب به خداوند گفت: ای خدا! چون تو این صحنه ها را می بینی تحمل این مصیبت ها بر من آسان می شود.

 شب هشتم محرم به نام کیست؟ 

حضرت علی اکبر(ع) نخستین فردی بود که از بنی هاشم به میدان رفت. او فرزند بزرگ امام است و نزدیک ترین فرد به ایشان. چون غربت پدر را در میان خیل گرگ های خون آشام کوفه و شام می بیند، از همه یاران و افراد خاندان پیشی می گیرد و خود را در راه آرمانی فدا می کند. او گام به میدان می نهد تا حجت را تمام کند و شوق رسیدن به فیض شهادت را در دل یاران حسین(ع) قوت بخشد. علی اکبر(ع) الگوی سبقت گرفتن در شهادت است.

 شب نهم محرم به نام کیست؟ 

ستاره 34 ساله آسمان کربلا و بزرگ ترین یار و یاور حسین(ع) . عباس یعنی چهره درهم کشیده و این نام نشان از صلابت و توانمندی سقای کربلا دارد. او فرزند علی(ع) و برادر حسین(ع) بود، با این حال هرگز برادر خود را به نام صدا نزد. عباس(ع) این ادب و فروتنی را تا لحظه آخر بر خود واجب می دانست. از وی به عنوان الگوی رشادت یاد می شود. زیرا پرچم دار سپاه بود و پرچم را به دست رشیدترین و شجاع ترین افراد لشگر می سپارند.

 شب دهم محرم به نام کیست؟ 

شب حسین بن علی(ع) الگوی آزادگان جهان. شهامت، ایثار، بردباری، تسلیم، رضا، وفا، فروتنی، شجاعت و پایداری امواج اقیانوس بی منتهای حسین است. در مورد عاشورا گفته می شود که اگر این قیام چنین درون مایه ارزشمندی از فضایل انسانی را نداشت، این گونه بر پیشانی تاریخ نمی درخشید. عاشورا این گونه توانست حصار زمان و مکان را درهم شکند و تاریخ را درنوردد.

شام روز دهم؛ شام غریبان

شام غریبان، روضه حضرت زینب(ع) است. معمولا در مراسم شام غریبان چراغ‌ها را خاموش می‌کنند و با نور اندکی مثل نور شمع عزاداری می‌کنند. در برخی مناطق دسته‌های عزادار، عَلَم و کتل برنمی‌دارند و زنجیر و سینه نمی‌زنند.