با وجود آنکه احداث پردیس سینمایی فرهنگ به عنوان مهمترین پروژه سینمای ایران در سال نود و نه که نماد سینمای ایران و کاخ جشنواره خواهد شد، با کندی پیش رفته اما موضعگیری اخیر برخی متولیان، این امید را به وجود آورده که کلنگ این مجموعه به سرعت زده شود و سینمای ایران پس از چهار دهه دارای یک مجموعه عظیم باشد که به آوارگی رویدادهای سینمایی ایران پایان بخشد.
به گزارش «تابناک»؛ سینما فرهنگ واقع در تقاطع خیابان شریعتی و خیابان دولت تهران، ابتدا با نام سینما سیلورسیتی در سال ۱۳۴۷ توسط مهدی میثاقیه تهیه کننده و سینمادار سالهای پیش از انقلاب تأسیس شد و به عنوان یکی از مجهزترین سینماهای ایران، مورد توجه قرار گرفت. میثاقیه که مالک سینما کاپری (بهمن کنونی) نیز بود، در نهایت سینما سیلورسیتی را به بهروز وثوقی فروخت. در آن دوران گروهی از عوامل سینما با خرید سینما، عملاً سفارش تولید نیز میدادند و فیلمی که خود سفارش داده بودند و در آن نقشی نیز داشتند، در سالنهای سالن نمایش میدادند.
با شروع رکود سینما در دهه پنجاه، بهروز وثوقی این سینما را به مسئولان وزارت فرهنگ در دوران پهلوی فروخت و سپس نام این سینما به سینما فرهنگ تغییر یافت. در سالهای پس از انقلاب به واسطه آنکه نقل و انتقال امتیاز انشعابات این سینما منتقل نشده بود، تا مدتها قبضها به نام بهروز وثوقی صادر میشد و به سینما میآمد؛ شرایطی که ظاهراً پس از مکاتبات سالهای بعدی تغییر پیدا کرد و اکنون نیز اساساً ساختمان این سینما تخریب و بنای تازهای با نام «پردیس سینمایی فرهنگ» احداث میشود که قاعدتاً انتظار میرود ظرفیتی بیش از ۶۳۰ صندلی کنونی داشته باشد.
بر اساس اطلاعات «تابناک» بخشی از سرمایه ساخت این سینما از درآمد حاصل از فروش بناهای موسسه رسانههای تصویری ـ که ارزش آن بعد از تورم اخیر چندصد میلیارد تومان تخمین زده میشود ـ و بخش دیگر از بودجه سازمان سینمایی و بنیاد فارابی تامین خواهد شد. همچنین شهرداری تهران در راستای حمایت از توسعه اماکن فرهنگی و بخشودگی عوارض که برای احداث اماکن فرهنگی لحاظ میکند، با احداث این بنا همراهی خواهد کرد تا پایتخت ایران و مجموعه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی از یک مجموعه سینمایی باکیفیت و جامع برخوردار شود.
این پروژه بلاتکلیف باقی مانده بود، تا اینکه شهردار تهران در مراسم تجلیل از افتخارآفرینان سینمای ایران در عرصه جهانی گفت: «همین جا در حضور وزیر محترم فرهنگ و ارشاد اسلامی قول می دهم که شهرداری تهران شرایط ساخته شدن کاخ جشنواره های سینمایی را فراهم کند.» و بدین ترتیب چراغ سبز شهرداری تهران برای این پروژه داده شد و این وعده اگر واقعی باشد میتواند در ماههای پیش رو، زمینه ساز آغاز تخریب ساختمان قدیمی و گودبرداری برای کاخ جشنواره باشد.
کاخ جشنوارههای کن، برلین و ونیز
سینما فرهنگ در سالهای پس از انقلاب و تا پیش از احداث پردیسهای سینمایی، مهمترین سالنهای سینمای ایران را در اختیار داشت و به قول معروف، میان برخی تهیه کنندگان و پخش کنندگان، اگر در این سینما اخبار سراسری پخش میشد، فروش داشت! این نقش با گسترش پردیسهای مدرن سینمایی کمرنگ شد؛ هرچند همچنان میان تهیه کنندگان برای اکران فیلمهایشان در سینمافرهنگ کشمکش است. به باور ناظران، در صورتی که این سینما به یک پردیس سینمایی تبدیل شود، سوای اینکه پرتعدادترین سالن و صندلی را داشته یا نداشته باشد، موقعیت خود را به عنوان مهمترین و پرفروشترین مجموعه سینمایی کشور بازپس گرفته و تثبیت خواهد کرد.
همچنین این مجموعه هم به لحاظ سابقه چهل ساله اخیر و هم از این منظر که در دل یک پاساژ یا خارج از بافت شهری نیست، .موقعیت فوق العاده ای برای تبدیل شدن به کاخ جشنواره را خواهد داشت و چالش سی و اندی ساله سینمای ایران برای عدم برخورداری از یک مجموعه سینمایی دارای قابلیت برگزاری رویدادها در دل شهر را برطرف خواهد کرد و از این پس دیگر نیاز به برگزاری جشنوارههای فجر، سینماحقیقت و فیلم کوتاه تهران در دل پاساژها و کنار اتوبانها نیست و این رویدادها هویت بصری ثابت و قابل دفاعی خواهند یافت. از این منظر انتظار میرود، بنیاد سینمایی فارابی که تجربه موفقی در بازسازی و بروزرسانی مجموعه عمارت تاریخی قوام السلطنه داشت، به واسطه نگاه تخصصی، خود متولی اجرای این پروژه باشد و این کارویژه را در طراحی پروژه در نظر بگیرد.
کاخ جشنواره، یکی از نمادهای همه رویدادهای سینمایی و محل رویارویی خبرنگاران و سینماگران است. جشنواره ونیز به عنوان قدیمیترین جشنواره با این سبک، از دهه نخست قرن بیستم در کاخهای تاریخی ایتالیا نظیر قصر دوک ونیز برگزار شده است. کاخ جشنواره و کنگره کن هر ساله میزبان جشنواره کن است و در اکران کاخ همه طیفها از خبرنگار و سینماگر تا مدعوین دبیر جشنواره کن حضور دارند. جشنواره فیلم برلین در کاخ موزه هنری مارتین گروپیوس بائو برگزار میشود و اساساً محوریت این رویداد همین کاخ موزه است.