در کنار ترس سهامداران از تکرار روند سال ۹۹ در بازار سرمایه، مشکلی که به شدت معاملات بازار را تحت تاثیر قرار داد، مساله مربوط به برجام بود که هر روز اخباری متفاوت از آن در بازار منعکس می‌شد و باعث شد تا به دلیل انتظار سهامداران در زمینه آینده برجام و نیز تاثیرگذاری آن بر بازار ارز، سهامداران دچار شک و تردید برای حضور در این بازار شوند.
وجود چنین مسایلی در هر زمان دیگری می‌توانست تاثیرگذار بر روند بازار باشد اما در این میان برخی از مدیران دولت قبل در ریزش بازار سرمایه بی تاثیر نبودند و تلاش دارند تا با اظهارنظرهای غیر کارشناسی، انتشار کلیپ و توییت های متوالی، افق اقتصاد ایران و بازار سرمایه در دولت سیزدهم زیر سوال ببرند؛ این در حالیست که ریزش معاملات از دولت دوازدهم تحت تاثیر عملکرد مدیران و عدم همراهی آنان با بازار سرمایه اتفاق افتاد.
به هر حال دولت سیزدهم در ۶ ماه ابتدای شروع فعالیت سعی کرد تا بازار را در شرایط موجود حفظ کند و از ورود استرس‌های جدید به بازار جلوگیری کند.
هدف‌گیری مثبت دولت سیزدهم در همه حوزه‌ها
در این خصوص «شاهین چراغی»، عضو سابق شورای عالی بورس امروز در گفت و گو با خبرنگار اقتصادی ایرنا عملکرد دولت سیزدهم در حوزه بازار سرمایه را مورد ارزیابی قرار داد و افزود: هدف‌گیری دولت سیزدهم در همه حوزه‌ها به خصوص بازار سرمایه بسیار مثبت و کارا بود، تعامل خوب وزیر صمت و رییس کل بانک مرکزی با بازار سرمایه قابل تقدیر است؛ این در حالیست که وزیر صمت دولت روحانی نماینده بورس کالا را از جلسات تخصصی در خصوص بورس کالا اخراج کرد و هیچگونه تعاملی بین بانک مرکزی دولت قبل با وزیر اقتصاد دولت قبل و بازار سرمایه از سمت بانک مرکزی صورت نمی‌پذیرفت.
وی با بیان اینکه با وجود کاهش حجم شدید معاملات که منجر به زیان بسیاری از سهامداران شد اما دولت فعلی جهت‌گیری مناسبی در خصوص بازار سرمایه دارد که نیازمند زمان است، اظهار داشت: دولت سیزدهم در شرایطی روی کار آمد که وضعیت نقدینگی کشور و نا به سامانی اقتصادی ناشی از سیاست‌های متناقض اقتصادی دولت روحانی و تحریم‌ها در موقعیتی بسیار اسفناک قرار داشتند.
چراغی گفت: «آیت الله رییسی» مدیریت کشور را با توجه به وجود چنین مشکلات زیادی در حوزه‌های مختلف در اختیار گرفت و شاید کمتر کارشناسی باور داشت که وی بتواند امسال را با این همه مشکلات داخلی و خارجی بدون تنش به اتمام برساند.
وی با تاکید بر اینکه بزرگترین حسن دولت فعلی این است که در تصمیم گیری‌های خود منطق کارشناسی را در نظر می‌گیرد تا از طریق ایجاد مانع در مسایل چالش‌ساز، کمترین آسیب‌ها را به اقتصاد کشور به خصوص بازار سرمایه وارد کند، ادامه داد: همچنین در این مدت ناملایماتی مانند نرخ حامل‌های انرژی در بودجه سال ۱۴۰۱ ایجاد شد که خوشبختانه تمهیدات لازم توسط وزیر اقتصاد و نیز رِییس جمهور دیده و مشکل مدنظر برطرف شد.
روی کار آمدن بهترین مدیرها در کابینه دولت سیزدهم
عضو سابق شورای عالی بورس با بیان اینکه دولت سیزدهم بهترین مدیرها را در کابینه خود قرار داد، گفت: وزیر صمت، یکی از بهترین همکاران ما را در بورس کالا را به عنوان معاون خود انتخاب کرد تا از این طریق بتواند تصمیمات منطقی را در حوزه‌های کالایی و نیز بازار سرمایه اتخاذ کند.
وی با تاکید بر اینکه انجام چنین اقدامی از سوی وزیر صمت نشان از آن دارد که چه جایگاه مهمی را برای بازار سرمایه در اقتصاد کشور به خصوص بورس کالا قایل است، افزود: در مقابل در دولت روحانی تلاش بسیاری صورت گرفت تا به وزارت صمت ثابت کنیم که بورس کالا مقابل دولت قرار ندارد و نمی توان دستوراتی را به آن اعمال کرد، در حالی که به هیچ عنوان در این زمینه موفق نبودیم.
چراغی اظهار داشت: این امر باعث شد تا معاونت معدنی وزیر صمت دولت دوازدهم با تصمیمات غیرکارشناسانه درخصوص سنگ آهن، ابطال مرتب معاملات فولاد در بورس کالا و سلیقه ای عمل کردن موجب ایجاد حاشیه و مشکلات فراوان در کشور شود که اثرات آن موجب ریزش سهام شرکت‌های معدنی و فولادی شد.
توقف معاملات آتی سکه و ایجاد گرانی‌ها در دولت روحانی
عضو سابق شورای عالی بورس به مقایسه رویکرد دولت سیزدهم و دوازدهم در حوزه بازار سرمایه پرداخت و گفت: دولت قبل معاملات آتی سکه را متوقف کرد و سعی داشت بیشتر با معلول‌ها برخورد کند.
وی اظهار داشت: عدم شناخت مدیران دولت قبل در بازار پول نسبت به توانمندی بازار سرمایه، بی منطقی و عدم درک درست از وضعیت اقتصاد کشور باعث افزایش قیمت سکه و نیز نرخ ارز در بازار شد.
چراغی با اشاره به اینکه نقدینگی موتور مولد تورم و همچنین افزایش قیمت سکه و ارز بود، گفت: مدیران نظام پولی کشور در دولت وقت به جای کاهش نرخ رشد نقدینگی به سمت تعطیلی بازار معاملات آتی سکه و عدم راه اندازی بازار متشکل ارزی حرکت کردند و اقدام به راه اندازی یک بازار ابتدایی و بی خاصیت در بازار متشکل ارزی کردند که از هیچ کارایی خاصی برخوردار نبود .
عضو سابق شورای عالی بورس با تاکید بر اینکه رییس اسبق بانک مرکزی در دولت دوازدهم مقدار زیادی سکه را به عنوان منبعی برای پولشویی در کشور تزریق کرد، افزود: این اتفاق نشان دهنده آن بود که هیچ شناختی از مکانیزم و پتانسیل بازار سرمایه وجود نداشت، مشکل بزرگ مدیران پولی دولت روحانی آن بود که از پتانسیل بازار سرمایه بی اطلاع بوده و این بازار را مقابل فعالیت‌های خود حس می‌کردند.
جلوگیری از ریزش شدید بورس با کمک وزرای دولت سیزدهم
چراغی ضمن حمایت از اقدامات دولت سیزدهم ادامه داد: در نخستین روزهای فعالیت دولت سیزدهم و زمانی که بازار سهام در وضعیت بسیار بدی قرار گرفته بود، وزیر اقتصاد و رییس جمهور به هر صورتی که بود از این بازارحمایت کردند و با مصوبه ۱۰ گانه خود مانع از ریزش هر چه بیشتر این بازار در کشور شدند، باید قبول کنیم امکان بهبود وضعیت بازار نیازمند زمان و تعیین تکلیف برجام در سال ۱۴۰۱ است.
عضو سابق شورای عالی بورس گفت: با توجه به اقدامات و تصمیم گیری‌های مثبت دولت سیزدهم در حوزه بازار سرمایه اما متاسفانه همچنان این بازار با موانعی مواجه است و سهامداران توقع بیشتری از دولت دارند و واقعیت را باید قبول کرد که صندوق های بازنشستگی و دولت از لحاظ نقدینگی در موقعیتی بسیار بد قرار گرفته اند اما با بالا رفتن قیمت نفت وتعین تکلیف برجام افق های خوبی در سال ۱۴۰۱ دیده می‌شود.
وی با بیان اینکه دولت سیزدهم سعی کرد تیم یک دستی را ایجاد کند و اگر تیم فعلی دولت سیزدهم در سال ۹۲ در کشور فعال بودند، به دلیل هم صدایی مسوولان و توجه به منطق کارشناسی شاید یکی از جهش‌های مهم اقتصادی در کشور رخ می داد، افزود: دولت‌ها بیشتر از آنکه نیازمند ژنرال‌های لج باز و بی منطق باشند به مدیر کارشناس محور نیاز دارند که منطق درست کارشناسی را بپذیرند.
چراغی با تاکید بر اینکه «مجید عشقی»، رییس سازمان بورس از مدیرانی است که فعالیت خود را از رده کارشناسی در بازار اوراق و بازار کالایی شروع کرده است، گفت: وی به جزییات بحث‌های کارشناسی اشراف کامل دارد، همچنین ریاست «علی صالح آبادی» بر بانک مرکزی که حق بزرگی بر گردن تشکیل نظام نوین بازار سرمایه دارد، نشان از آن دارد که بازار از لحاظ ساختاری و تعامل با ارکان مختلف بازار در شرایطی مناسب به سر می‌برد.
عضو سابق شورای عالی بورس معتقد است که فرار مردم از بازار سرمایه و ورود آنها به بازار رمز ارزها صرفا ناشی از عملکرد اشتباه بانک مرکزی در دولت روحانی بود.
وی با اشاره به اینکه بانک مرکزی در دولت روحانی نه تنها از بازار سرمایه حمایت نکرد بلکه با عدم کنترل نقل و انتقالات پولی از طریق درگاه های ریالی غیر مجاز موجب شد تا بخش زیادی از منابع مالی مردم از طریق صرافان و پلت فرم‌های غیر مجاز وارد معاملات رمز ارز شود، گفت: هیچ تمهیدی برای مسیر قانونی معاملات رمز ارزها از طریق صرافان مجاز زیر مجموعه بانک مرکزی اندیشیده نشد و بخش زیادی از منابع مردم ازاین طریق از چرخه اقتصادی کشور خارج شد.
تعجیل در آزادسازی سهام عدالت، زمینه ساز ضربه مهلک به بازار سرمایه
چراغی تعجیل در آزاد سازی سهام عدالت را زمینه ساز ضربه مهلک به بازار سرمایه دانست و عنوان کرد: در جلسات شورای بورس چندین بار اعضای شورا نگرانی و مخاطرات خود را نسبت به اثرات آزاد سازی و تعجیل رییس جمهموردر خصوص آزاد سازی سهام عدالت و تاثیر آن بر بازار سرمایه ابراز کردند، حتی در چندین مورد وزیر وقت اقتصاد این نگرانی ها را به رییس جمهورسابق انتقال داد.
عضو سابق شورای عالی بورس زیرساخت IT آزاد سازی سهام عدالت صرفا به جهت سخنرانی رییس جمهور بصورت ناقص اجرا شد اما متاسفانه «روحانی» اصولا از جهت شخصیتی توجهی به بحث‌های کارشناسی نداشت و آزاد سازی مرحله اول سهام عدالت را بدون برنامه شروع کرد.
به گفته وی، این امردر بالاترین زمان رشد شاخص بورس، موجب هجوم فروش سهام توسط سهامداران عدالت و نیز تسریع در ریزش بازار شد.
دولت «آیت الله رییسی» میراث‌دار دولت قبل است
چراغی با اشاره به اینکه دولت روحانی در هشت سال گذشته کشور را صرف دعواهای سیاسی داخلی کرد، افزود: دولت وقت پس از برجام موفق عمل نکرد و نتوانست از فرصت‌ها به جهت عدم وجود تیم هماهنگ اقتصادی عمل کند، حتی در خصوص تامین مالی خرید هواپیما نیز نتوانست موفق باشد و از این فرصت استفاده بهینه کند.
عضو سابق شورای عالی بورس با بیان اینکه دولت در سال‌های بین ۹۲ تا ۹۵ بازار سرمایه را به رکود کشاند و در بازار پول نرخ سود تسهیلات در بسیاری از موسسات بانکی به ۳۶ درصد رسید، گفت: بی نظمی دولت روحانی در بازار پول، دخالت‌های مکرر در بورس کالا، کنترل مصنوعی نرخ ارز، فروش ارز مسدودی در خارج از کشور به بانک مرکزی، استقراض از بانک مرکزی و فروش اوراق قرضه واقعیت‌هایی است که دولت دوازدهم برای دولت بعدی به جا گذاشت.
وی با تاکید بر اینکه ما باید با نگاه کارشناسی به موضوعات نگاه کنیم، اعلام کرد: اکنون مشکلاتی که در حوزه بازار سرمایه وجود دارد را نمی توان به گردن دولت سیزدهم انداخت، زیرا هر فرد دیگری که وظیفه ریاست جمهوری را به عهده می‌گرفت به طور حتم با چنین مشکلاتی روبرو بود.
چراغی اظهار داشت: سهامداران باید در وضعیت فعلی بازار سرمایه واقع گرا باشند و به جای توجه به توییت ها و کلیپ‌های مسموم مدیران قبلی که توفیقی در انتخابات نیز نداشتند به آینده بازار سرمایه تحت تاثیر نهایی شدن وضعیت برجام، موقیعت امروز ایران در نظام سیاسی دنیا و نیز قیمت‌های جهانی نفت و کامودیتی ها بسیار خوشبین باشند.
ایجاد ترس در بازار تحت تاثیر اظهارنظرهای دلسوزانه
عضو سابق شورای عالی بورس با بیان اینکه بازار سرمایه تخصصی است و گاهی اظهارنظرهای اشتباه و دلسوزانه برخی از مسوولین باعث ترس سهامداران می‌شود، گفت: درخواست ما این است که به طور حتم مسوولان قبل از مطرح کردن صحبت‌ها و تصمیمات خود، وضعیت بازار را مورد سنجش قرار دهند زیرا بازار سرمایه بازاری ترسو است که باعث آشفتگی سهامداران می‌شود و این امر سبب خواهد شد تا از طریق رفتارهای هیجانی، اقدام به خروج از بازار کنند و منجر به افزایش عرضه در بازار شوند.
وی افزود: این اتفاق باعث می‌شود تا سهامداران، منابع مالی خود را وارد بازاری کنند که به هیچ عنوان بازار مناسبی برای سرمایه‌گذاری نیست و متحمل ضرر و زیان‌های سنگین خواهند شد.
بورس در بهترین شرایط تاریخی برای سرمایه‌گذاری
چراغی با تاکید بر اینکه اکنون بازار سرمایه در یکی از بهترین شرایط تاریخی برای سرمایه‌گذاری قرار دارد، ادامه داد: صادرات کشور اکنون در همه محصولات فولادی، پتروشیمی، روی و قیمت‌های جهانی در بهترین موقعیت قرار دارد و به جز وجود مشکل در فروش نفت به دلیل تحریم‌های اعمال شده، همه کالاها به راحتی در حال فروش هستند و هیچ کالایی در دست شرکت‌ها نمانده است که این امر بی تاثیر در سهام شرکت ها و روند معالات بازار سرمایه نخواهد بود.
عضو سابق شورای عالی بورس اظهار داشت: کارشناسان با صحبت‌های اشتباه خود باعث ترس سهامداران در بازار می‌شوند، در حالی که نباید مردم را ترساند زیرا در این صورت بازار سرمایه بهترین محل برای سرمایه‌گذاری در میان سایر بازارها است.
وی با بیان اینکه اکنون در شرایطی قرار داریم که باید به سمت بازار اولیه پیش رفت و نباید نقدینگی موجود در اقتصاد کشور را به حال خود رها کرد، خاطرنشان کرد: دولت بهتر است تا کارگروه ویژه‌ای را برای تصمیم گیری درخصوص نقدینگی‌های بعد از دوران برجام تشکیل دهد تا از این طریق باعث ایجاد آسیب به بازار سرمایه نشود.
عملکرد مثبت دولت سیزدهم دربورس های کالایی
چراغی به عملکرد بورس انرژی اشاره کرد و افزود: با توجه به اینکه دولت سیزدهم در همه حوزه‌ها عملکرد خوبی را از خود نشان داده است اما در بورس انرژی مسیر بسیار خوبی را در پیش گرفته است که به طور حتم در آینده نزدیک معاملات آتی خوبی در این بازار شکل خواهد گرفت .
عضو سابق شورای عالی بورس با بیان اینکه بهتر است اقدامات لازم برای راه‌اندازی رینگ صادراتی بورس کالا انجام شود، گفت: همه شرکت‌های فولادی و پتروشیمی، کالاهای خود را به راحتی به فروش می‌رسانند، بنابراین دولت سیزدهم باید برای ایجاد شفافیت رینگ صادراتی بورس کالا را به صورت جدی فعال کند، در این صورت مدیران پتروشیمی‌ها نیز در معرض قضاوت بهتری توسط سهامداران قرار خواهند گرفت.
وی معتقد است با تغییرات مدیریتی در هلدینگ خلیج فارس انتظار می‌رود برای شفافیت بیشتر، عرضه محصولات صادراتی در بورس کالا شروع شود ، البته مدیران فاسد در نظام اقتصادی کشور همواره از ترساندن مدیران از تحریم موجب عدم شفافیت می شوند؛ در حالیکه می توان با اطمینان اعلام کرد ترساندن از تحریم بیشتر یک حربه برای پوشش و ایجاد فساد در نظام اقتصاد کالایی درکشور است.
چراغی با اشاره به اینکه در صورت ورود محصولات هلدینگ خلیج فارس به رینگ صادراتی بورس کالا ،شاهد فصل جدیدی از فعالیت بورس کالا در کشور خواهیم بود، وی ادامه داد: بورس کالا از زیرساخت‌های مناسب برای رینگ صادراتی برخوردار است اما متاسفانه عمده مدیران عالی کشور شناخت درستی از پنانسیل بورس کالا و بورس انرژی در کشور ندارند و گزارشات درستی برای تصمیم گیری از پتانسیل این بازارها به مدیران داده نمی شود.
منبع: ایرنا
