علل اصلی ریزش ساختمان ده طبقه آبادان

به گزارش «تابناک»، فریبرز ناطقی الهی، استاد نمونه کشور در مهندسی سازه، زلزله و مدیریت بحران، بنیانگذار مقاوم سازی و مدیریت بحران در ایران و موسس انجمن زبدگان شهر در کشور در یادداشتی به بررسی علل ریزش ساختمان ده طبقه رد آبادان پرداخته است:

با گذشت زمان و دریافت اطلاعات بیشتر و دقیتر از سانحه ریزش ساختمان ده طبقه فولادی آبادان توسط سایت های خبری و دانشجویان قدیم که تصاویر واضح تری ارسال نموده اند، آنچه مشخص است سازه فولادی با کف و دال بتنی وافل است.

در تصاویر به وضوح روشن است که جوشکاری ها بسیار ضعیف در حد خال جوش و صفحات اتصال عملا با خط جوش های ضعیف به اسکلت متصل شده اند. همانگونه که در تصاویر کاملا روشن می باشد. در ضمن بنا به گفته خبرنگاران تخریب یکسره بصورت مداوم ادامه داشته که نشان از تخریب پیوسته و دنباله دار بدلیل شکست اتصالات می تواند باشد.

با شکست یک اتصال و افزایش بار و باز توزیع بار تحمیلی به اتصالهای دیگر به صورت progressive damage سازه منهدم و تا زمانی ادامه خواهد داشت که به تعادل برسد. عیار و قالبندی دالهای بتنی وافل و رطوبت هوا در زمان و مدت کیورینگ سقف بالا هم بسیار موثر در این تخریب ها قلمداد می گردد. در ضمن با توجه به تعداد کم ستونها در تصاویر که برای طراحان جوان مکرر عرض و تاکید کرده ام نامعینی کم در سازه ها، راحت در اثر حوادث، منجر به فرو ریزش می شود که اینجا هم قابل توجه است.

یک نکته اساسی هم برای وزارت راه و شهرسازی، شهرداری ها و نظامات مهندسی کشور و مهندسان طراح، استفاده از سقف های وافل ( در این ساختمان هم استفاده شده است) می باشد که متاسفانه بدون ضابطه مورد استفاده قرار می گیرند و شک ندارم بدلایل گوناگون و فنی که قبلا هم در مقالات داخلی و خارجی خودم و در طراحی هایم به آنها مکرر اشاره کرده ام موجب تخریبهای زیادی در آینده کشور خواهد شد.

مطالعات بنده نشان از ناتوانی این سقف ها می باشد، و علی رغم اصرار کارفرمایان در بسیاری از سازه های مهم و فوق حساس کشور بدلایل روابط قوی پیمانکاران این نوع سقف ها با کارفرمایان و هزینه بالاتر، پروژه هایی را در سراسر کشور که نام آنها را بدلایل قردادی نمی توانم بیاورم، پس از قاطعیت بنده در عدم طراحی و زیر بار نرفتن اینجانب برای طراحی اینگونه سقف ها، الحمدالله رضایت داده و از طراحی و ساخت آنها به اصرار بنده صرف نظر کرده اند، که امیدوارم درس عبرتی برای آن دیته از عزیزان باشد، لذا تا روشن شدن کامل وضعیت طراحی و ساخت و ایمنی آنها که البته برای بنده کاملا رفتار سازه ای آنها و محدودیت های آنها روشن است استفاده از آنها را قویا مردود می دانم و باید از مصرف آنها جلوگیری بعمل آید مگر با شرایط خاص!

توصیه جدی دیگر بنده برای بکار نبردن وسایل و ابزار الات و ماشین آلات سنگین تا چند ساعت اولیه در انداد رسانی است که حتما باید رعایت شود، چون هنوز عده ای زیر آوار ممکن است قابل نجات باشند، شواهد تاریخی یک هفته تا ١٠ روز را هم نشان می دهند. در آور برداری نیز قویا توصیه می کنم روی اتصالات با شرایطی که در تصاویر ملاحظه می شود به هیچ وجه حساب نکرده و پس از قطع اعضا در محل اتصال بار برداری صورت بگیرد تا خود مجدادا باعث ضربه و تخریب بیشتر و صدمه زدن به محبوسین نشود.

متاسفانه با گران شدن الکترود و نیرو های جوشکار کارآمد پس از گرانی های چند سال اخیر باید شاهد چنین حوادثی بیشتر باشیم و مهمتر از همه < یک روز باید یاد بگیریم > که هر طراحی، طراح سازه نیست و هر مقاوم سازی، مقاوم ساز نیست! هر کس مدرکی روی دیوار نصب کرد و کامپیوتری جلوی خودش گذاشت لزوما صلاحیت طرح و اجرای یک سازه، بخصوص یازه حساس را ندارد، گفتنش برای بنده سخت بود ولی برای ماندگاری در تاریخ عرض کردم.