محاسبه لبه چند دسترسی یا MEC فناوری است که هوشمندی را در شبکه سیار فراهم ساخته، تاخیر را کاهش داده و ظرفیت در دسترس را افزایش می‌دهد.
به گزارش ایسنا، فناوری MEC یا Multi-Access Edge Computing راه‌حلی برای پردازش روی لبه شبکه به حساب می‌آید که تا پیش از این در اختیار اپراتورهای ارتباطی نبود، اما پس از ورود اپراتورهای تلفن همراه ایرانی در کشور به موضوع نسل پنجم ارتباطات، یکی از اپراتورهای تلفن همراه با توان یک شرکت دانش بنیان داخلی موفق به توسعه آن شده و موارد کاربردی این راه حل را در قالب AR/VR به نمایشگاه تلکام آورد.
در این مورد، تصویر زنده دریافت شده و بعد از افکت گذاری به صورت بلادرنگ (real time) نمایش داده می‌شود. این مورد کاربردی که قابلیت استفاده برای «ربات جراح» و «خودروی هوشمند» که از دیگر پروژه‌های همراه اول هستند را دارا بود و یکی از درگاه‌های ورود به ۵G محسوب می‌شود.
طبق اطلاعات یک مقاله پژوهشی در یکی از دانشگاه‌های استان اصفهان، با افزایش نرخ تبادل داده کاربران که عمدتا ناشی از گسترش سرویس‌های چندرسانه‌ای است و نیز موارد استفاده جدیدی که برای شبکه‌های موبایل در نظر گرفته شده (از جمله اینترنت اشیاء) هدف‌گذاری‌هایی در زمینه نرخ تبادل داده، تاخیر، مصرف انرژی و سایر پارامترها در شبکه ۵G انجام شده است. بر این اساس نسل پنجم ارتباطات با استفاده از تکنولوژی‌های محاسبات لبه با دسترسی چندگانه (MEC)، مجازی‌سازی عملکرد شبکه و شبکه نرم‌افزارمحور پیاده سازی می‌شود.
طبق این گزارش، در ایران، اپراتور اول هم در راستای حرکت به سمت ۵G اقدام به توسعه دانش و زیرساخت‌های مورد نیاز، تمرکز ویژه‌ای روی فناوری پردازش در لبه شبکه را داشت و در نمایشگاه‌های تلکام در سال‌های قبل با ارائه دموهایی نظیر خودروی خودران، سعی در به نمایش گذاشتن ابعادی از این فناوری کرد.
در همین راستا و با توجه به تحریم‌های بین المللی، از سال‌های قبل تیم متخصص و فنی این اپراتور تلفن همراه به طراحی معماری مبتنی بر راهکار بومی اقدام کرد که با حمایت شرکت های دانش بنیان داخلی، این محصول طراحی و ساخته شد و توانستند با ارائه یک دموی پردازش تصویر در لبه شبکه، میزان اثر و بهبود این فناوری را در نمایشگاه ایران تلکام به نمایش بگذارند.
این محصول کاملا بومی بر بستر نسل پنجم شبکه این اپراتور قرار گرفته و با کاهش زمان دسترسی به سرویس ها قادر است علاوه بر افزایش سرعت دسترسی، منجر به استفاده بهینه از بسترهای انتقال فیزیکی تا Core شبکه شود. از مزایای این فناوری می‌توان به کاهش تأخیر، افزایش سرعت و کیفیت پردازش تصویر اشاره کرد.
لازم به ذکر است طبق اعلام همراه اول، فناوری MEC در شبکه نسل ۴ هم قابل بهره برداری است و امکان ارائه انواع موارد کاربردی مانند واقعیت مجازی، واقعیت افزوده، پخش ویدئو پرسرعت و تعاملی، پخش بازی‌های آنلاین، تعاملی و... را با پارامترهای کیفی بسیار بالاتر به مشترکان این اپراتور فراهم می کند.
بر این اساس می‌توان گفت که فناوری محاسبه لبه چند دسترسی در کشور بومی شده و به گفته کارشناسان حوزه ارتباطات و فناوری اطلاعات یک راحل شبکه است که خدمات و عملکرد محاسباتی مورد نیاز کاربر را در گره‌های لبه ارائه می‌کند. یعنی ظهور این فناوری دقیقا با هدف گسترش قابلیت‌های محاسبات ابری تا لبه شبکه دسترسی است، به عبارتی نزدیک‌ترین نقطه به کاربر.
فناوری محاسبه لبه چند دسترسی کم ترین زمان تاخیر نرم افزاری را ایجاد می کند و در واقع کل محاسبات ترافیک و خدمات را از یک ابر متمرکز به لبه شبکه جایی که کاربر در تعامل و اتصال با شبکه است، می‌آورد. فناوری ۵G با توجه به سرعت بسیار زیاد و تاخیر بسیار کمی که دارد می‌گوید که چرا باید در شبکه درخواست از کاربر گرفته شود و به سمت سرورها و در ابری که ممکن است در جای دیگری باشد، فرستاده شود؟ بنابراین فناوری مذکور محاسبه ترافیک و خدمات از یک ابر متمرکز را به لبه شبکه در نزدیک نقطه به مشترک می‌کشاند.
فناوری محاسبه لبه چند دسترسی اکنون یک تکنولوژی بسیار مهمی در دنیا محسوب می‌شود که در تاریخ ۴ دی ماه سال گذشته، همزمان با سومین روز از برگزاری نمایشگاه بین المللی ایران تلکام ۲۰۲۱، با حضور وزیر ارتباطات و فناوری اطلاعات رونمایی شد.
