خودروسازان داخلی بویژه ایران خودرو، به همت غیورمردان عرصه صنعت و تولید و با تلاش‌های بی وقفه، در سال‌های اخیر توانستند بر بسیاری از این تنگنا‌ها فائق آمده و مسیر تولید را هموار سازند. این مساله تا به آنجا پیش رفت که گروه صنعتی ایران خودرو در روز دهم مهرماه جشن پایان خودرو‌های کف یا ناقصی را برگزار کرد. در همین راستا و بر اساس گزارش‌های رسیده، در ماه‌های اخیر دیگر هیچ محصول ناقصی از خط پایان این شرکت در سایت‌های سراسر کشور عبور نکرده و تمامی محصولات با «عبور مستقیم از خط تولید» آماده تحویل به مشتریان بوده است. با رسیدن به چنین دستاوردی آن هم با وجود تحریم ها، بسیار حایز اهمیت بوده و نشان از بلوغ و خودباوری دارد. اما نباید فراموش کرد که برای رسیدن به چنین هدف بزرگی، مسیر پر پیچ و خم و در عین حال بسیار ارزشمندی پیموده شده و آن نیز حاصل رنج و مشقت و فداکاری هزاران کارگر، مهندس، مدیر و صنعتگر این مرز و بوم بوده است.
از آنجایی که یک خودرو زمانی از خط تولید به طور مستقیم عبور کرده و آماده تحویل می‌شود که باید بیش از شش هزار قطعه بر روی آن نصب شده باشد. حتی نبود یک قطعه نیز منجر به توقف محصول و زمین گیر شدن آن می‌شود. بنابراین یکی از اتفاقات چالش برانگیز برای خودروسازان بویژه در زمان تحریم‌ها تامین مواد اولیه برای ساخت قطعه و یا کمبود نقدینگی برای تولید قطعه از سوی زنجیره تامین شرکت هاست.
چنانچه هر گونه مانعی در مسیر تهیه و تامین به وجود آید که مهم‌ترین بخش از زنجیره ارزش به شمار می‌رود، شرایط کنونی را ناپایدار کرده و اهداف تولید محقق نخواهد شد. این در حالی است که ایران خودرو با ایجاد تعامل بیشتر در میان زنجیره تامین توانسته تا حدود زیادی مشکلات یاد شده را برطرف کرده و تیراژ تولید را افزایش دهد. این شرکت از نیمه دوم امسال بساط تولید محصول ناقص را برچید و با تمام قوا و در سه شیفت کاری به تولید کامل و عبور مستقیم محصول دست یافته است.
به گزارش‌های رسیده با شیوع کرونا و برخی بحران‌های سیاسی و اجتماعی در جهان بویژه در سال‌های اخیر، خودروسازان بزرگ جهان نیز به دلیل کمبود برخی قطعات ضروری، بویژه قطعات الکترونیکی، با افزایش تولید محصولات ناقص مواجه شدند؛ به طوری که بسیاری از محصولات تولیدی شرکت‌های خارجی شرایط عرضه به بازار را نداشتند. حتی در سال میلادی گذشته غول‌های خودروسازی مانند تسلا، فورد و جنرال موتورز اذعان داشتند که پارکینگ آن‌ها با خودرو‌های نیمه آماده پر شده است. به همین ترتیب تویوتا در سپتامبر سال ۲۰۲۱ مجبور شد ۴۰ درصد از تولیدات جهانی خود را کاهش دهد و جنرال موتورز نیز برخی تولیدات خود را به نصف کاهش داد، این در حالی است که نیروی انسانی آنان نیز با کاهش رو به رو شد.
در شرایطی که صنعت خودرو جهان در سال‌های اخیر تحت تاثیر بحران‌های یاد شده قرار داشت، صنعت خودروسازی ایران نیز تحت شدیدترین تحریم‌های تاریخ با برخی معضلات مانند کمبود قطعات الکترونیکی، آشفتگی بازار قطعه و خودرو و در نتیجه پرشدن پارکینگ‌ها از خودرو‌های ناقص مواجه بوده است. هر چند که در سال جاری با افزایش تولید خودرو‌های کامل و عبور مستقیم محصول از خط تولید در شرکت ایران خودرو، دیگر خودروی ناقصی در کف کارخانه ندارد و تمام محصولات تولیدی این خودروساز بزرگ آماده تحویل به بازار داخلی است.
دستاورد‌های تولید عبور مستقیم بزرگ‌ترین خودروساز خاورمیانه
تلاش برای تولید عبور مستقیم که از نیمه دوم سال ۱۴۰۰ استارت خورد یکی از شیوه‌های موثری بود که توانست موانع تولید را یکی پس از دیگری کنار بزند و گروه صنعتی ایران خودرو را از چالش‌های بعد از تحریم برهاند. جالب‌تر اینکه اتخاذ این روش به افزایش تولید محصول انجامید و در حوزه تحویل خودرو نیز، به تمامی معوقات و تعهد‌ها پاسخ داده شد. در این راستا برخی از مهم‌ترین دستاورد‌های تولید عبور مستقیم در این شرکت در پی می‌آید:
تقویت شبکه تامین و رفع گلوگاه‌های تولید
تولید کامل منجر به شناسایی گلوگاه‌های تولید و ضعف‌های موجود در شبکه تامین شد. به عنوان نمونه در شرایط تولید عبور مستقیم در ایران خودرو مشخص شده است که برای ساخت رینگ آلومنیومی در کشور مشکلاتی وجود دارد. بنابراین فراهم کردن زمینه‌های سرمایه گذاری در این حوزه به توسعه ملی منجر خواهد شد؛ به عبارتی، تولید عبور مستقیم هم برای خودروساز و هم برای صنعت کشور مفید فایده بوده است.
افزایش تولید و کاهش هزینه‌ها
با روش تولید کامل محصولات تولیدی، در هفت ماهه امسال نسبت به دوره مشابه سال گذشته، ۴۵ درصد افزایش تولید در ایران خودرو به ثبت رسیده است؛ این در حالی است که از هزینه‌های تولید نسبت به سال گذشته با کسری چهار هزار میلیارد تومانی، جلوگیری شده است.
افزایش کیفیت در حوزه محصول
بر اساس آمار‌های منتشره از سوی شرکت‌های بازرسی و نظارت کیفی خوشبختانه محصولات تولیدی امسال از سطح کیفی مطلوبی نسبت به سال‌های اخیر برخوردار بوده است. خودروسازان داخلی بر این باورند که کاهش خودرو‌های ناقص و تعامل بیشتر برای تامین قطعات مورد نیاز، تمرکز بر افزایش کیفیت محصولات را چند برابر کرده است. بنابراین بر اساس برآورد‌های صورت گرفته در حوزه کیفیت محصول پس از تولید عبور مستقیم شاخص آدیت نهایی خودرو (IQX) به میزان ۴۵ درصد و آدیت شرکت بازرسی کیفیت و استاندارد ایران ۱۱.۵ درصد رشد را نشان می‌دهد. باید اذعان داشت وقتی خودروساز در زمینه تامین چالش نداشته باشد، قطعا فرصت‌های لازم برای افزایش کیفیت و توسعه محصول فراهم خواهد شد.
پیش‌گیری از شایعات و تنویر افکار عمومی
در سال‌های گذشته برخی از رسانه‌ها و آحاد جامعه از انباشت خودرو‌های ناقص در پارکینگ‌ها به عنوان احتکار برای افزایش قیمت یاد می‌کردند. در این راستا با تولید عبور مستقیم، دیگر شائبه احتکار خودرو و فشار‌های نظارتی از سوی سازمان بازرسی کشور، وزارتخانه، افکار عمومی و رسانه‌ها از میان برداشته شد.
رفع موانع شماره گذاری و جرایم آن
از دیگر مزایای تولید محصول کامل و بدون نقص ایجاد شرایط لازم برای تغییر کارکتر سال ساخت محصول، مطابق مجوز ابلاغی ناجا و بدون هزینه‌های جانبی است. در این خصوص یکی از تبعات تولید خودرو ناقص در سال‌های اخیر، طولانی شدن زمان تکمیل این نوع خودرو‌ها و خالی شدن پایپ خودرو‌ها با کارکتر مدل سال بود. در چنین مواقعی گاهی خودرو آماده تحویل در ماه‌های آخر سال، مجوز تغییر مدل برای سال جدید را دریافت نمی‌کرد و این مساله موجب نارضایتی مشتری شده، ضمن آنکه برای رفع مشکل تغییر کارکتر سال می‌بایست جرایمی از سوی خودروساز به ناجا پرداخت می‌شد.
ارتقای کیفیت در حوزه قطعه سازان
پس از رفع برخی چالش‌های یاد شده، فرصت‌های مناسبی برای ارتقای کیفیت قطعات با استاندارد‌های تعیین شده به وجود آمده است. از این رو در شرایط کنونی با پیگیری‌هایی که از سوی خودروسازان داخلی صورت پذیرفته است، قطعه سازان طرف قرارداد ایران خودرو و سایپا نیز تنها قطعاتِ با رتبه الف و ب را تولید کرده و از تولید قطعات متوسط و ضعیف اجتناب می‌ورزند؛ حاصل چنین عملکردی، کیفیت محصولات بالا برده و رضایت مشتریان و مصرف کنندگان نهایی را به دنبال دارد. این مهم نیز یکی از دستاور‌های تولید عبور مستقیم است که
بی شک در تحقق اهداف تولید پایدار موثصر خواهد بود.
گردش مناسب مالی شرکت
نکته حایز اهمیت در تولید عبور مستقیم، گردش پول و نقدینگی در سیستم مالی خودروساز است. از زمان اجرای طرح یاد شده برخی از مشکلات و کمبود‌های مربوط به نقدینگی ایران خودرو کاهش یافته است. چرا که گردش مالی مناسب در شرکتی با این حجم از خرید، فروش و مراودات مالی منجر به روان سازی در زنجیره ارزش شرکت اعم از چرخه تامین، تولید، فروش، خدمات پس از فروش و... می‌شود. از دیگر سو کاهش هزینه‌های جانبی در همه حوزه‌ها را در پی دارد. ضمن اینکه در شرایط کنونی با تمهیدات به عمل آمده در راستای مزیت‌های مورد اشاره در تولید عبور مستقیم، آمار‌ها از رشد میزان رضایت مشتریان حکایت می‌کند؛ و سخن آخر اینکه...
در شرایط پیشین به دلیل وجود برخی تنگنا‌ها و موانع یاد شده امکان برنامه ریزی مطمئن و بلند مدتی را نمی‌شد از شرکت‌های تولیدی انتظار داشت. خوشبختانه با تولید عبور مستقیم زمینه‌های مطلوبی برای رسیدن به اهداف تولید، توسعه و ساخت محصولات جدید فراهم شده است.
از دستاورد‌های مورد اشاره آن هم در دنیایی که حتی بزرگ‌ترین و پیشرفته‌ترین خودروسازان جهان را به چالش کشیده است، به‌راحتی و ساده از کنارش عبور نکنیم؛ تنها توجه به این نکته که این دستاورد‌ها توسط فرزندان صنعتگر و برومند ایران زمین خلق شده کافی است!
