بررسی ماجرای کناره گیری ۴۰ نوازنده ارکستر سمفونیک

به گزارش «تابناک» به نقل از تسنیم، اوایل سال جاری بود که بنیاد رودکی اعلام کرد که قصد برگزاری آزمون برای نوازندگان ارکستر سمفونیک تهران را دارد. این آزمون برگزار شد و حدود ۴۰ تن از نوازندگان ارکستر حاضر به حضور در این آزمون نشدند. از این رو و به طور طبیعی این 40 نوازنده از ارکستر سمفونیک تهران کنار گذاشته شدند.

دیدار نمایندگان نوازندگان با وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی

پس از این اتفاق بود که اخباری هیجانی با تیترهایی شبیه به «اخراج 40 نوازنده ارکستر سمفونیک تهران» روی خروجی برخی از رسانه‌ها رفت. وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با چند تن از این نوازندگانِ کنار رفته از ارکستر سمفونیک تهران دیدار کرد و حرف‌های آنها را شنید. محمدمهدی اسماعیلی در این جلسه مجید پوراحمدی مدیرعامل صندوق اعتباری هنر را به عنوان مسئول پیگیری وضعیت این نوازندگان انتخاب کرد.

پس از جلسه نوازندگان با وزیر ارشاد خبری منتشر شد که از «دستور فوری وزیر ارشاد برای بازگشت ۴۰ نوازنده اخراجی به ارکستر» روایت می‌کرد. این خبر روی سایت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی هم قرار گرفت، اما خیلی زود از روی این سایت حذف شد. چندی بعد خبری مبنی بر تشکیل کمیته‌ای برای پیگیریِ وضعیت نوازندگان کنار رفته از ارکستر روی سایت وزارت ارشاد قرار گرفت.

هنوز مشخص نیست که چرا این خبر از روی سایت وزارت ارشاد حذف شده است. شاید علت این امر حضور دو تن از نوازندگانِ کنار رفته از ارکستر در یکی از شبکه‌های معاندِ فارسی زبان است؛ از میان نوازندگانِ کنار رفته از ارکستر سمفونیک تهران، یک نوازنده مرد و یک نوازنده زن (که کشف حجاب هم کرده بود) چندی پیش در یکی از شبکه‌های فارسی زبانِ معاند جمهوری اسلامی، حاضر شده و با این شبکه به گفت‌وگو پرداختند.

از سوی دیگر به نظر می‌رسد که وزیر فرهنگ و ارشاد در جلسه با نوازندگان کنار رفته از ارکستر سمفونیک تهران، هرگز دستور بازگشت نوازندگان به ارکستر را آن هم با قیدِ فوریت صادر نکرده است. به هر حال وزیر ارشاد چه از نظر قانونی و چه از نظر حفظِ حرمتِ شورای هنری ارکستر منطقی نیست که دست به چنین کاری بزند. فراموش نکنیم که شورای هنری ارکستر سمفونیک جملگی از چهره‌هایی هستند که مورد تایید وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی هستند.

وزیر ارشاد دستوری برای بازگشت فوری نوازندگان به ارکستر صادر نکرد

مجید پوراحمدی مدیرعامل صندوق اعتباری هنر در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم می‌گوید: «چند جلسه برای پیگیری این موضوع (نوازندگانِ کنار رفته از ارکستر سمفونیک تهران) برگزار کردیم. در نهایت قرار بر این شد که مسئولیت این کار و ادامه‌ی بررسی‌ها برعهده‌ی محمود سالاری معاون هنری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی باشد. آقای سالاری با نوازندگان جلسه برگزار خواهند کرد و پس از شنیدن صحبت‌های آنان، تصمیم نهایی اتخاذ می‌شود.

در جلسه‌ای که در محضر وزیر ارشاد با حضور نوازندگان ارکستر داشتیم، نظر آقای وزیر به مساعدت و حل مسئله بود. البته آقای اسماعیلی می‌خواست از صحبت‌های طرف مقابل(شورای هنری ارکستر سمفونیک تهران) هم مطلع باشد تا بدون اطلاعِ کامل قضاوت نکند.اما نظرشان به طور حتم بر حل موضوع بود. به نظرم این موضوع به زودی حل خواهد شد و نتیجه نهایی را آقای سالاری در معاونت هنری وزارت ارشاد اطلاع‌رسانی خواهند کرد.»

وزیر ارشاد رئیس هیات امنای بنیاد رودکی

تیرماه ۱۴۰۱ بود که با حکم مجید زین‌العابدین مشاور وزیر و مدیرعامل بنیاد رودکی و با مأموریت اعتلای ارکستر سمفونیک تهران، اسامی شورای هنری ارکستر سمفونیک تهران به این شرح اعلام شد: حسن ریاحی، نصیر حیدریان، کیاوش صاحب نسق، محمد میرزمانی و هادی آرزم. البته از میان این افراد احتمالا نصیر حیدریان دیگر عضو این شورا نیست. اما دیگر اعضا همچنان هستند و کارشان را ادامه می‌دهند.

تصمیمِ برگزاری آزمون برای نوازندگان از سوی شورای هنری اتخاذ شده و مسئولیت این امر با این شورا است.

در دی ماه سال ۱۴۰۲ مهدی سالم به عنوان مدیرعامل بنیاد رودکی جایگزین مجید زین‌العابدین شد. پس از حضور سالم در بنیاد رودکی هم هیچ تغییری در شورای هنری ارکستر را شاهد نبودیم.

نکته مهم درباره ماجرای کنار گذاشته شدنِ تعدادی از نوازندگان ارکستر سمفونیک تهران و ورود وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به این ماجرا این است که؛ محمدمهدی اسماعیلی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در حال حاضر رئیس هیات امنای بنیاد رودکی است و هیات مدیره بنیاد رودکی و مدیرعامل بنیاد هم توسط همین هیات امنا و زیر نظر وزیر ارشاد انتخاب می‌شوند. حُکم شورای هنری ارکستر سمفونیک تهران را هم مدیرعامل پیشینِ بنیاد رودکی صادر کرده است؛ لذا بعید به نظر می‌رسد که وزیر ارشاد به طور مستقیم دستوری برای بازگشتِ فوریِ نوازندگانِ کنار گذاشته شده از ارکستر را صادر کرده باشد؛ چرا که این کار به نوعی زیرسوال رفتنِ انتخاب‌های خود وزیر ارشاد است. البته که صحبت‌های مدیرعامل صندوق اعتباری هنر هم این موضوع را تایید می‌کند.

صهبایی و حاشیه‌های همیشگی برای ارکستر

حضور منوچهر صهبایی در ارکستر سمفونیک تهران همواره با حاشیه همراه بوده است. سال ۱۳۹۸ بود که منوچهر صهبایی رهبر مهمان ارکستر سمفونیک تهران شد. او وقتی با ارکستر روی صحنه رفت، حرف‌هایی به زبان آورد که حاشیه‌های بسیاری را به همراه داشت.

سال گذشته هم با آمدن منوچهر صهبایی به ارکستر (البته به عنوان رهبر مهمان) پیش بینی می‌شد که ارکستر وارد حاشیه شود. برخی از نوازندگان ارکستر در صحبت‌هایی مطرح کرده‌اند که بیشترین دلیلِ عدم حضورشان در آزمون ارکستر مربوط به حضور منوچهر صهبایی می‌شود. گویا صهبایی به شورای هنری اعلام کرده که علاقه‌ای به همکاری با چند تن از نوازندگان ندارد؛ از این رو بنیاد رودکی هم با این چند نوازنده قطع همکاری می‌کند و همین مسئله سرآغازِ حاشیه‌ها برای ارکستر می‌شود.

به هر حال شورای هنری این حق را دارد که رهبر مهمان انتخاب کند و البته تصمیم به گرفتنِ آزمون از نوازندگان داشته باشد. هرچند روند برگزاری این آزمون دقیق و حرفه‌ای نباشد و هرچند حضور کسی مانند منوچهر صهبایی طبق تجربه‌های قبلی حاشیه‌ساز باشد؛ با این حال، اما نوازندگان هم باید همکاری لازم را با بنیاد رودکی در دستور کارشان قرار می‌دادند. به هر حال نوازندگانِ ارکستر سمفونیک تهران کارمند بنیاد رودکی محسوب می‌شوند و حقوق و مزایای‌شان را از این بنیاد در یافت می‌کنند و به طور طبیعی باید طابعِ قوانینِ این بنیاد باشند.

به هر روی باید منتظر ماند و دید که در روز‌های آینده چه اتفاقی برای نوازندگانِ کنار رفته از ارکستر رخ می‌دهد. اکنون محمود سالاری معاون هنری وزیر ارشاد مسئولیت پیگیری این موضوع مهم را برعهده دارد. به طور حتم با مساعدتی که وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به این موضوع دارد، حقوق نوازندگان کنار رفته از ارکستر حفظ خواهد شد.