به گزارش تابناک به نقل از جماران، ایالات متحده آمریکا تلاش می کند به هر صورت ممکن دور جدیدی از مذاکرات برای برقراری آتش بس در غزه را برگزار کند تا شاید در سایه آن، جمهوری اسلامی ایران و حزب الله لبنان در کنار سایر اعضای محور مقاومت خونخواهی بابت ترور اسماعیل هنیه، رئیس فقید دفتر سیاسی حماس در تهران و فواد شکر، مقام نظامی ارشد حزب الله لبنان در بیروت را به تعویق انداخته یا دامنه آن را محدود کنند. با این وجود به نظر می رسد که جنبش حماس که یحیی سنوار را جایگزین اسماعیل هنیه کرده در این مرحله تمایلی برای حضور در این نشست ندارد. به گزارش رویترز یک مقام ارشد حماس به بیبیسی گفت که در مذاکرات غیرمستقیم درباره آتشبس غزه و توافق آزادسازی گروگانها که قرار است روز پنجشنبه در دوحه از سر گرفته شود، شرکت نخواهد کرد.
این مقام گفت: گروه مسلح فلسطینی خواستار نقشه راه برای اجرای این توافق بود و «به خاطر مذاکرات به منظور ایجاد پوششی برای اسرائیل برای ادامه جنگ خود وارد مذاکره نمی شود.»
وی بار دیگر تاکید کرد که نقشه راه باید بر اساس توافق پیشنهادی جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا در پایان ماه مه باشد و اسرائیل را به افزودن "شرایط جدید" متهم کرد. نخست وزیر اسرائیل این ادعا را رد کرده و گفته که حماس خواهان تغییرات بوده است.
انتظار می رود مذاکرات حتی بدون حماس نیز انجام شود، زیرا میانجیگران آمریکایی، مصری و قطری می گویند که می توانند از آنها برای تنظیم طرحی برای حل مسائل باقی مانده استفاده کنند.
آنها در ماه گذشته متحمل چندین شکست در پروسه مذاکرات شدند و پس از ترور اسماعیل هنیه، رهبر سیاسی و مذاکره کننده ارشد حماس در تهران، کل این روند به حالت تعلیق درآمد.
ایالات متحده امیدوار است که نهایی کردن یک توافق بتواند ایران را از اقدام تلافی جویانه ترور علیه اسرائیل منصرف کند و از یک درگیری منطقه ای جلوگیری کند.
ایالات متحده تلاش های دیپلماتیک خود را قبل از مذاکرات افزایش داده است. در بیانیه وزارت خارجه آمریکا آمده است: روز چهارشنبه، آنتونی بلینکن، وزیر امور خارجه آمریکا و محمد بن عبدالرحمن آل ثانی، نخست وزیر قطر در یک تماس تلفنی گفتند که "هیچ طرفی در منطقه نباید اقداماتی انجام دهد که تلاش ها برای دستیابی به توافق را تضعیف کند." به گفته وزارت امور خارجه، بلینکن همچنین به طور جداگانه با وزیر خارجه مصر صحبت کرد.
کاخ سفید اعلام کرد، جو بایدن، رئیس جمهور آمریکا و کامالا هریس، معاون رئیس جمهور آمریکا نیز از سوی تیم امنیت ملی خود در جریان آخرین تحولات خاورمیانه قرار گرفتند.
ارتش اسرائیل در واکنش به حمله بی سابقه ای به جنوب اسرائیل در 7 اکتبر که طی آن حدود 1200 نفر کشته و 251 نفر دیگر گروگان گرفته شدند، کارزاری را در غزه برای نابودی حماس آغاز کرد.به گفته وزارت بهداشت غزه که تحت کنترل حماس است، از آن زمان تاکنون بیش از 39960 نفر در غزه کشته شده اند.
هفته گذشته، رهبران آمریکا، مصر و قطر با صدور بیانیهای مشترک از اسرائیل و حماس خواستند تا مذاکرات فوری را در مورد توافقی که برای مردم غزه و همچنین 111 گروگان باقیمانده، از سر بگیرند. آنها گفتند که یک توافقنامه اکنون روی میز است و فقط جزئیات اجرایی باقی مانده و افزودند که آماده ارائه یک پیشنهاد راهگشا هستند که در صورت لزوم بر اختلافات آنها غلبه کند.
اسرائیل در پاسخ گفت که تیمی از مذاکره کنندگان را برای شرکت در مذاکرات روز پنجشنبه اعزام خواهد کرد. اما حماس - که توسط اسرائیل، انگلیس و سایر کشورها به عنوان یک سازمان تروریستی منع شده است - از میانجیها خواست تا به جای شرکت در هر دور جدید مذاکرات، طرحی را بر اساس مذاکرات یک ماه و نیم پیش ارائه کنند. روز چهارشنبه، یک مقام ارشد حماس تایید کرد که نمایندگان حماس با وجود اینکه بسیاری از آنها در پایتخت قطر مستقر هستند، در این نشست شرکت نخواهند کرد.
این مقام گفت: ما خواهان یک نقشه راه برای اجرای آنچه قبلاً بر اساس طرح آتش بس جو بایدن و قطعنامه شورای امنیت به دست آمده، هستیم که خروج اسرائیل از نوار غزه، به ویژه از کریدور فیلادلفی [در امتداد مرز با مصر] را تضمین میکند و مجوز بازگشت آوارگان به شمال غزه بدون محدودیت و ارسال کمکهای بشردوستانه را می دهد. این اسرائیل است که شروط جدیدی را اضافه کرده و توافق قبلی خود را زیر پا گذاشته است.
مرحله اول توافق که توسط بایدن در 31 مه مطرح شد و شورای امنیت سازمان ملل آن را تایید کرد، شامل "آتش بس کامل و کامل" به مدت شش هفته، خروج نیروهای اسرائیلی از مناطق پرجمعیت غزه و تبادل برخی از گروگان ها - از جمله زنان، سالمندان و بیماران یا مجروحان - برای اسیران فلسطینی که در اسرائیل نگهداری می شوند.
مرحله دوم شامل آزادی سایر گروگان های زنده و "پایان دائمی خصومت ها" می شود. سومین مرحله شامل شروع یک طرح بازسازی بزرگ برای غزه و بازگرداندن بقایای گروگان هایی است که زنده نمانده اند.
اسامه حمدان : اعتماد خود به آمریکا را از دست دادیم
آسوشییتدپرس در این باره می نویسد: یک مقام ارشد حماس گفته که این گروه در حال از دست دادن ایمان به توانایی ایالات متحده برای میانجیگری برای آتش بس در غزه است. اسامه حمدان روز سه شنبه در مصاحبه ای با آسوشیتدپرس گفت که حماس تنها در صورتی شرکت خواهد کرد که مذاکرات بر اجرای پیشنهادی که جو بایدن، رئیس جمهور ایالات متحده در ماه مه شرح داده و در سطح بین المللی تایید شده، متمرکز شود.
حمدان که یکی از اعضای دفتر سیاسی حماس است که شامل رهبران و مجموعههای سیاسی ارشد این گروه است، گفت: ما به میانجیها اطلاع دادهایم که هر جلسه باید بر اساس صحبت در مورد مکانیسمهای اجرایی و تعیین ضربالاجلها به جای مذاکره درباره چیز جدیدی باشد. در غیر این صورت، حماس دلیلی برای مشارکت نمی یابد.
حمدان در یک مصاحبه یک ساعته، اسرائیل را به عدم مشارکت با حسن نیت متهم کرد و گفت که این گروه معتقد نیست که ایالات متحده می تواند یا اراده این را دارد که بر اسرائیل برای امضای یک توافق فشار وارد کند. حمدان مدعی شد که اسرائیل در مذاکرات جدی نیست و یا هیاتی که اعزام کرده از اراده کافی برای تصمیم گیری برخوردار نیست. او همچنین تاکید کرد که اسرائیل در بسیاری از موارد هیات های خود را از یک دور تا دور دیگر تغییر داده است.
حماس پیشنهاد اضافه شدن روسیه و ترکیه را به مذاکرات داده بود
در طول مصاحبه، حمدان کپیهایی از چندین بار پیشنهاد آتشبس و پاسخهای کتبی این گروه ارائه کرد. یک مقام منطقه ای آشنا با گفتگوها صحت اسناد را تأیید کرد و در این باره گفت : این اسناد نشان میدهد که حماس در چندین مقطع تلاش کرد تا ضامنهای دیگری را اضافه کند - از جمله روسیه، ترکیه و سازمان ملل - اما پاسخهای اسرائیل همیشه فقط میانجیهای موجود، ایالات متحده، مصر و قطر را شامل میشد.
با این حال، حمدان مدعی شد که بیش از یک بار حماس به طور کامل یا تا حد زیادی پیشنهادی را که میانجیها به آنها ارائه کرده بود، پذیرفت اما اسرائیل یا آن را رد کرده یا بی پاسخ گذاشته و یا در روزهای بعد عملیات نظامی بزرگ جدیدی را آغاز کرده است. در یک مورد، یک روز پس از پذیرش پیشنهاد آتشبس توسط حماس، اسرائیل عملیات جدیدی را در رفح در جنوب غزه آغاز کرد. اسرائیل گفته بود این پیشنهاد با خواسته هایش فاصله دارد. حمدان گفت که ویلیام برنز، رئیس سیا، در آن زمان از طریق میانجیگران به حماس گفت که اسرائیل با این توافق موافقت خواهد کرد. اما او گفت: «آمریکاییها نتوانستند اسرائیلیها را متقاعد کنند. من فکر می کنم آنها به اسرائیلی ها فشار نیاوردند.»
ارتباط گرفتن با سنوار سخت است اما غیرممکن نیست
حمدان اسرائیل را به تشدید حملات خود به رهبران حماس پس از موافقت اولیه این گروه با پیشنهاد اخیر میانجیگران متهم کرد. اسرائیل گفت که در عملیات 13 ژوئیه در غزه، محمد ضیف، رهبر پنهان شاخه نظامی حماس را کشته شد. مقامات بهداشت محلی گفتند که بیش از 90 نفر دیگر نیز جان باختند. با اینهمه حمدان اصرار داشت که ضیف زنده است.
حمدان در این مصاحبه اذعان کرد که در برقراری ارتباط با یحیی سنوار که گمان میرود در اعماق شبکه تونلهای نوار غزه پنهان شده، «مشکلاتی» وجود دارد. اما حمدان اصرار داشت که این مانع بزرگی برای مذاکرات ایجاد نمی کند. حل نشدنی ترین نقطه گیر در مذاکرات این است که آیا و چگونه آتش بس موقت دائمی می شود یا خیر. اسرائیل نسبت به پیشنهادهایی مبنی بر تمدید آتش بس اولیه تا زمانی که مذاکرات بر سر یک توافق دائمی ادامه دارد، محتاط بوده است. به نظر میرسد اسرائیل نگران است که حماس مذاکرات بیثمری را ادامه دهد.
حماس نیز در مقابل می گوید نگران است که اسرائیل پس از بازگرداندن گروگان هایش، جنگ را از سر بگیرد، سناریویی که در برخی از اظهارات اخیر نتانیاهو منعکس شده است.
حمدان اذعان کرد که فلسطینیها در این جنگ آسیبهای زیادی دیدهاند و مشتاق آتشبس هستند، اما تاکید کرد که این گروه نمیتواند به سادگی از خواستههای خود دست بکشد. او گفت: آتش بس یک چیز است و تسلیم چیز دیگری است.
بازی دوگانه اسرائیل با آتش بس
روز سهشنبه، نیویورک تایمز گزارش داد که اسناد منتشر نشده نشان میدهد که اسرائیل فهرستی از پنج شرط جدید را در نامهای در 27 ژوئیه ارائه کرده است، که به اصولی که در 27 مه تعیین کرده بود و بایدن چند روز بعد ارائه کرده بود، اضافه کرد.
در این بیانیه آمده است که در پیشنهاد ماه مه در مورد «خروج نیروهای اسرائیلی به سمت شرق به دور از مناطق پرجمعیت در امتداد مرزها در تمام مناطق نوار غزه» صحبت شده، اما نامه ژوئیه شامل نقشه ای است که نشان می دهد اسرائیل همچنان کنترل راه گذر فیلادلفی را در دست خواهد داشت.
در این گزارش همچنین آمده است که این نامه شرطی را اضافه کرده است که باید مکانیسم مورد توافقی ایجاد شود تا اطمینان حاصل شود که فقط غیرنظامیان غیرمسلح که به شمال غزه باز می گردند اجازه عبور از کریدور نتزاریم تحت کنترل اسرائیل را دارند که عملاً این سرزمین را به دو قسمت تقسیم می کند.
در پاسخ به این گزارش، دفتر بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل بیانیهای صادر کرد که اتهام اضافه کردن شروط جدید را «کذب» دانست و آنها را «توضیحات اساسی» توصیف کرد : نامه 27 ژوئیه نخست وزیر نتانیاهو شرایط اضافی را مطرح نمی کند و مطمئناً با پیشنهاد 27 مه مغایرت نداشته یا آن را تضعیف نمی کند. در واقع، حماس کسی است که خواستار تغییر در پیشنهاد اولیه شد، چیزی که نخست وزیر از انجام آن امتناع کرد.
روز سهشنبه، جو بایدن اعتراف کرد که مذاکرات در حال «سخت شدن» است، اما قول داد که ناامید نخواهد شد. او همچنین گفت که معتقد است توافق به جلوگیری از احتمال انتقامجویی علیه اسرائیل توسط ایران، حامی اصلی حماس، برای ترور اسماعیل هنیه کمک میکند.
هنگامی که یک خبرنگار از او پرسید که آیا ایران «میتواند در صورت امکان توافق آتشبس، اقدامی را متوقف کند»، پاسخ داد: «این انتظار من است، اما خواهیم دید».
اسرائیل، که دست داشتن در قتل رهبر حماس را نه تایید و نه تکذیب کرده، به ایران هشدار داده که "بهای سنگینی برای هر تجاوزی خواهد گرفت". ایران درخواست های غرب برای خویشتن داری را رد کرده و تاکید کرده که "پاسخ تنبیهی به متجاوز یک حق قانونی است".