وزير اسبق بازرگاني در گفت‌وگويي، بحران خالي شدن سيلوهاي گندم در سال 72 و نحوه مقابله دولت وقت با آن را تشريح کرد.
دکتر يحيي آل‌اسحاق در گفتوگو با «تابناک» اظهار داشت: سال 1372، زماني که وزارت بازرگاني را تحويل گرفتم، در همان روزهاي اوليه حضورم، سازمان غله گزارش داد که تنها براي پنج روز گندم در سيلوها باقي مانده است. در حالي که عرف آن است که در سيلوها دست‌کم براي 90 روز گندم ذخيره شده باشد. بلافاصله با مرحوم دکتر نوربخش رئيس کل وقت بانک مرکزي صحبت کردم و پس از طرح موضوع، از او خواستم که اعتبار لازم براي تهيه و وارد کردن گندم به ميزان مورد نياز در اختيار وزارتخانه قرار دهد. اما در آن زمان، به علت کاهش قيمت نفت وضعيت ارزي کشور تعريف چنداني نداشت و دکتر نوربخش هم در پاسخ اعلام کرد، منابع مالي کافي براي تأمين اعتبار واردات کالاهاي اساسي از جمله گندم را در اختيار ندارد.
وزير اسبق بازرگاني در ادامه گفت: آن زمان، شرکت نفت در لندن دفتري به نام دفتر کالا داشت. از يک سو به خاطر اعتبار شرکت نفت، طرف‌هاي خارجي به اين دفتر اعتبار مي‌دادند و از سوي ديگر، کارمزد گشايش اين اعتبارات توسط اين دفتر، چهار درصد بود. در حالي که هزينه گشايش اعتبار توسط بانک مرکزي 10 درصد بود.
رئيس کنوني اتاق بازرگاني صنايع و معادن تهران گفت: به مهندس آقازاده، وزير نفت سابق پيشنهاد همکاري دادم. به اين صورت که ايشان در ازاي تضميني که بانک مرکزي به او مي‌دهد، توسط دفتر کالا، اعتبار لازم براي واردات کالاهاي اساسي را براي ما بگشايد.
وي در ادامه افزود: بدين ترتيب، قرار شد وزارت نفت در قبال تضمين بانک مرکزي مبني بر اين‌که پس از يک سال بدهي يک ميليارد دلاري خود را بپردازد، براي واردات چندين قلم کالاي اساسي از جمله گندم، اعتبار ارزي لازم را در اختيار ما قرار دهد.
وزير اسبق بازرگاني در ادامه اين روايت به موضوع، جو رواني ناشي از کمبود گندم و نحوه برخورد با اين موضوع را مطرح کرد و گفت: بحث کمبود گندم به قدري جدي بود که خيلي از همکاران به شدت ابراز نگراني مي‌کردند؛ به اين دليل که انتشار اين خبر مي‌توانست ايجاد ناامني و نگراني در سطح جامعه کند.
وي افزود: من پس از اين که براي واردات اقدام کردم با اين هدف که ابتکار عمل را در دست گيرم، با تلويزيون مصاحبه کردم و گفتم بحمدالله جاي نگراني نيست. گندم وارداتي به زودي وارد کشور مي‌شود به همين دليل ما سهم نانوايي را دو برابر مي‌کنيم تا مردم در زمينه تهيه نان نگراني نداشته باشند. پس از اين مصاحبه بخشنامه کردم که هرچه سريعتر سهم نانوايي‌ها را افزايش دهند و تاکيد کردم که نانوايي‌ها سهميه‌هاي جديد را جلوي چشم مردم و جلوي پيشخوان بچينند.
وزير اسبق بازرگاني ادامه داد: بعد از اين که چنين ريسکي کرديم، آرامش به ميان مردم بازگشت و با اين سياست جلوي هجوم به نانوايي‌ها را گرفتيم و بعد هم آنقدر گندم وارد کرديم که مجبور شديم خودروهاي ارتش را قرض بگيريم تا گندم را به شهرها منتقل کنيم.
آل اسحاق در ادامه گفت: در آن زمان به علت کاهش شديد درآمدهاي ارزي، با مشکلات کمبود اعتبارات هم به صورت ريالي و هم به صورت ارزي روبه‌رو بوديم. در حالي که اکنون با توجه به افزايش درآمدهاي ارزي، مشکل تأمين منابع ارزي را همچون گذشته نداريم و با يک مديريت صحيح و استفاده از روش‌هاي نوين و يا روش‌هاي موفق سال‌هاي گذشته از جمله دوران سازندگي و زمان جنگ تحميلي، مي‌توان به مشکلات موجود از جمله بيکاري غلبه کرد.
وي در ادامه گفت: بيشتر کارخانه‌هاي فولاد کشور به علت اين‌که نمي‌توانند اعتبار ريالي براي واردات مواد اوليه دريافت کنند، پايين‌تر از ظرفيت خود به توليد مشغولند. در صورتي که اگر با هماهنگي دولت و ديگر نهادهاي بازرگاني، اين مواد اوليه به صورت ارزي تهيه و در اختيار توليدکنندگان قرار گيرد، توليدکنندگان مي‌توانند با استفاده از تمام ظرفيت توليد موجود، حدود 10 ميليون تن از محصولات فلزي را روانه بازار کنند.
رئيس فعلي اتاق تهران در ادامه اظهار داشت: اگر واحدهاي توليدي با حداکثر ظرفيت خود به توليد بپردازند، از يک طرف افزايش اشتغال و کاهش بيکاري اولين اثري است که شهروندان به ويژه اقشار آسيب‌پذير آن را لمس مي‌کنند و از طرف ديگر، با توجه به اين‌که ابتدا کالا با ارز به توليدکننده تحويل داده شده است و توليدکننده پس از توليد آن را به مصرف‌کننده عرضه کرده و در مقابل، درآمد ريالي کسب مي‌کند که از اين درآمد مقداري را به سرمايه‌گذاري ارزي که مي‌تواند دولت يا بانک‌ها يا نهادهاي ديگر باشند، پرداخت کند که در اصل مقداري از حجم نقدينگي کاسته خواهد شد. در حالي که اگر بخواهيم اين مواد اوليه را به صورت ريالي وارد کنيم، در اثر تبديل ارز خارجي به پول داخلي، شاهد افزايش نقدينگي و در نهايت افزايش تورم خواهيم بود.
بسیار طرح خوبی است از نظریات این عزیزان باید استفاده شود