شهریه طلاب بر اساس تأهل و تجرد و میزان تحصیلات متفاوت است. شهریه در پایینترین سطح یعنی طلبه مجرد در دوره مقدمات حدود پنجاه هزار تومان است و در بالاترین سطح یعنی طلبه معیل سطح سه حدود دویست و هشتاد هزار تومان است.
به گزارش جهان، پرداخت شهریه پس از قبولی در امتحان جامع آغاز میشود. این امتحان پس از چند ماه از آغاز به تحصیل طلبه در حوزه علمیه برگزار میشود. البته برخی از مراجع پرداخت شهریه به طلبه را پس از گذراندن دوره مقدمات و قبولی در امتحان شفاهی لمعتین آغاز میکنند. از این رو میان شهریه طلاب مقدمات و سطح یک تفاوت زیادی موجود است.
پایگاه روات حدیث نوشت: مقدار دریافتی شهریه طلاب به شرح زیر است:
• مقدمات مجرد : پنجاه هزار تومان
• مقدمات معیل : نود و پنج هزار تومان
• سطح یک مجرد: هشتاد و پنج هزار تومان
• سطح یک معیل: صد و پنجاه و پنج تومان
• سطح دو مجرد : صد و ده هزارتومان
• سطح دو معیل : دویست و ده هزار تومان
• سطح سه مجرد : صد و پنجاه هزار تومان
• سطح سه معیل : دویست و هشتاد هزار تومان
از این مقدار، نزدیک سی هزار تومان بابت حق بیمه کسر میگردد و نیز به طلاب معیل که مسکن اجارهای دارند ماهیانه سی و پنج هزار تومان کمک اجاره از طرف آیت الله خامنهای پرداخت میگردد. همچنین از طرف مرکز خدمات حوزه علمیه ماهیانه چهل هزار تومان بن کارت به طلاب معیل اهدا میشود. در برخی مناسبتهای مذهبی مبلغی به عنوان عیدی به شهریه اضافه میگردد.
شهریه به مبلغی گفته میشود که در اول هر ماه قمری به طلاب حوزه علمیه پرداخت میشود. متولی پرداخت شهریه به طلاب مراجع هستند. محل درآمد شهریه از وجوهات شرعی مردم که به مراجع پرداخت میگردد تأمین میشود. شهریه همانند بورس تحصیلی است. بورس تحصیلی (به فرانسوی: Bourse d’étude) کمک هزینهای است که دانشگاهها و مراکز علمی یا موسسات خیریه به دانشجویان مستعد اعطا میکنند.
طلاب با آغاز مقدمات و صرف و نحو، پس از چند ماه با شرکت در امتحانی از دروس خوانده شده و قبول شدن در آن میتوانند از شهریه برخوردار شوند. شهریه تا وقتی که طلاب به درس ادامه دهند و شاغل در جایی نگردند ادامه دارد.
شهریه بر اساس میزان تحصیلات طلبه متفاوت است و به چهار سطح تقسیم میشود. مقدمات و سطح یک و دو و سه. مقدمات از آغاز تحصیل تا پایان لمعه –سال ششم- و قبولی در امتحان شفاهی لمعه است. سطح یک پس از گذراندن دوره مقدمات تا قبولی در امتحان شفاهی رسائل و مکاسب است.
سطح دو از سال هشتم تا قبولی در امتحان شفاهی جلد اول کفایه و بحث شرایط العوضین کتاب مکاسب است. با قبولی در امتحان شفاهی پایه نهم که شامل جلد اول کفایه الاصول آخوند خراسانی و بخشی از مکاسب شیخ انصاری است، به طلاب مدرک سطح دو که معادل لیسانس است اعطا میشود. پس از این امتحان، شهریه به سطح سه ارتقا مییابد، مشروط بر اینکه ملبس به لباس روحانی باشند. سطح سه شهریه بالاترین سطح شهریه است.
از مؤلفههای مؤثر در مقدار شهریه طلاب، تأهل و تجرد آنان است.معمولاً طلاب معیل دو برابر مجردان شهریه میگیرند. گاهی هم سادات مقداری بیش از غیر سادات شهریه میگیرند.
در حال حاضر حضرات آیات عظام خامنهای، سیستانی، صافی گلپایگانی، مکارم شیرازی، وحید خراسانی، مظاهری، نوری همدانی، موسوی اردبیلی، سید صادق روحانی، علوی گرگانی عهدهدار شهریه طلاب هستند.
آیت الله محفوظی پس از رحلت آیت الله بهجت پرداخت شهریه ایشان به طلاب را ادامه میدهد. همچنین شهریه مرحوم آیت الله فاضل لنکرانی زیر نظر فرزندشان پرداخت میشود. علمای برخی از شهرها نیز به طلاب شهرهای خود شهریه میدهند. گاهی نیز برخی از علما به صورت پراکنده شهریه میدهند که آن را تقسیمی مینامند. از مراجع بزرگ، حضرت آیت الله شبیری زنجانی تنها مرجعی است که شهریه نمیدهد.