شکستن سد؛ خطری که از بیخ گوش گذشت + عکس

نقص فنی دریچه تحتانی سد خاتم الانبیاء که موجب خسارت شدید به تاسیسات روستاهای پائین دست شد هر چند تلفات جانی نداشت اما این سوال را در اذهان مطرح کرد که چرا این سد که دارای مشکل فنی بود آبگیری شد.

به گزارش مهر، شکستن دریچه تحتانی سد خاتم النبیاء راین روز گذشته به یکی از مهمترین خبرهای سال جاری تبدیل شد و این درحالی بود که تنها شانس و اقبال دخیل بود که این سد زمانی دچار مشکل شد که هیچ گردشگری در منطقه حضور نداشت.


سد خاتم النبیاء که ساخت ان از سال 85 آغاز شده بنا به اعلام مسئولان محلی ساعت چهار صبح روز طبیعت به دلیل مشکل در بخشی از سازه حجم قابل توجهی از آب استحصال شده را در مسیر رودخانه منتهی به چندین روستا و محل گردشگری به یکباره رها می کند و همین امر موجب تخریب اساسی در راههای روستایی اصلی و خاکی، 63 کانال انتقال آب، سه پل، سه استخر، یک واحد آموزشی، خطوط انتقال آب و برق و ریشه کن شدن 500 اصله درخت کهنسال گردو و 200 اصله سیاه درخت شد که در مجموع خسارتی معادل 17 میلیارد ریال را به جای می گذارد.

این درحالی بود که اگر این سد تنها چند ساعت بعد دچار مشکل می شود با توجه به روز 13 فروردین و حضور گسترده گردشگران در بخش راین از توابع شهرستان کرمان که به یکی از مهمترین مناطق گردشگری مردم شهر کرمان شهرت دارد ابعاد خسارت شکل دیگری به خود می گرفت.


هم اکنون در کرمان 21 سد در حال بهره برداری یا بهره برداری آزمایشی وجود دارد که از این جمع 15 سد خاکی هستند و از این تعداد نیز پنج سد از جمله سد خاتم النبیاء راین خاکی غیر همگن هستند.

حجم ذخیره سازی سد 1.5 میلیون متر مکعب است

سد خاتم انبیاء با هدف رفع مشکل شدید خشکسالی بخش راین احداث شده است و توان ذخیره سازی 1.5 میلیون متر مکعب آب را دارا است که می توانست مشکل آب زمینهای کشاورزی را به صورت کلی مرتفع کند.

عباس مولایی، رئیس جهاد کشاورزی استان کرمان در بازدیدی که چندی قبل از این سد داشت به خبرنگار مهر گفت: سد خاتم انبیاء مشکل کم آبی و خشکسالی راین را برطرف می کند ضمن اینکه زمینه اشتغال 100 نفر را فراهم و همچنین موجب توصعه 200 هکتاری زمینهای کشاورزی پائین دست خواهد شد.


وی همچنین هزینه کرد ساخت سد را که یکی از بزرگترین سدهای خاکی غیر همگن استان محسوب می شود را سه میلیارد و 300 میلیون تومان ارزیابی کرده بود.
هر چند که این سد هنوز به بهره برداری رسمی نرسیده بود اما به گفته بخشدار راین این سد تحویل موقت شد و آبگیری آن نیز از اسفند ماه سال 90 آغاز شده بوده است.
 
نقص فنی دریچه تحتانی دلیل حادثه سد راین اعلام شد
 
اما به دلیل بارندگیهای روزهای اخیر در بالادست سد حجم آب سد به یکباره افزایش یافت که درنهایت به دلیل آنچه که نقص فنی دریچه کالیبری سد عنوان می شود آب موجود در سد که حجم آن اعلام نشده است در رودخانه رها می شود و در مسیر خود خساراتی بالغ بر یک میلیارد و هفتصد میلیون ریال را وارد می کند بطوریکه تا عصر دیروز همچنان راه ارتباطی چند روستا از جمله خوروییه و کم سرخ همچنان مسدود بود و تلاش برای بازگشایی این راهها ادامه دارد، ضمن اینکه روستاهای متاثر از این سیل با مشکل تامین آب آشامیدنی مواجه هستند و برق برخی روستاها قطع است.

 
مشکل فنی که پس از سیلاب حل شد!
 
این درحالی است که پس از تخلیه آب سد به دلایلی که همچنان در دست بررسی است یکی از مسئولان از رفع مشکل فنی سد خبر داد!
 
با این وجود معاون عمرانی استاندار کرمان در گفتگو با مهر با اشاره به اینکه این حادثه هیچ خسارت جانی نداشته است گفت: بلافاصله پس از حادثه که بر اثر آب بردگی دریچه تحتانی روی داده است ستاد بحران راین تشکیل شد و اقدامات پیشگیرانه لازم انجام شد.
 
محمد جواد کامیاب افزود: دلایل اصلی بروز این حادثه هم اکنون درحال بررسی است با این وجود به افرادی که در اطراف رودخانه این سد زندگی می کنند هشدارهای لازم داده شده است.


سد خاتم الانبیاء به دلیل مشکل فنی افتتاح نشده بود
 
در این میان مدیرآب و خاک و امور فتی جهاد کشاورزی استان کرمان در خصوص بروز حادثه سد خاتم الانبیاء راین گفت: ظرفیت نهایی سد خاتم انبیاء راین که از بخشهای شهرستان کرمان محسوب می شود 1.5 میلیون مترمکعب است که عملا آبگیری آزمایشی آن شروع شده است.
 
ابراهیم یوسفی با تائید مشاهده اشکالاتی در دریچه تحتانی سد گفته است که با توجه به این مسئله آب سد تخلیه شده بود اما پس از بارندگیهای روزهای اخیر شاهد آبگیری مجدد سد به دلیل ورود سیلاب به بودیم که در نهایت سیلاب از همین دریچه خارج شده است.
 
مشخص نیست چرا سد آبگیری شد
 
بخشدار راین در گفتگو با مهر در خصوص وضعیت موجود مناطق سیل زده گفت: روستاهای کمسرخ، باب طاهونه، احمدآباد، گروه، کدبک و خوروئیه در مسیر سیلاب قرار داشتند که خساراتی به بخشهای زیر بنایی و کشاورزی وارد شده است و حتی درختان چندین ساله گردو ریشه کن شده اند.
 

سید ابراهیم پاریزی ادامه داد: خوشبختانه به دلیل بروز این حادثه در نیمه های شب کسی آسیب جانی ندید اما به دلیل حجم بالای سیلاب خسارات مالی نیز هنوز جمع بندی قطعی نشده است.
 
وی افزود: طبق براوردهای صورت گرفته تا کنون بروز خسارت 1.7 میلیارد ریالی قطعی است.
 
وی گفت: به نظر می رسد نفوذ پذیری دریچه تحتانی سد موجب آزاد شدن آب ذخیره شده در منطقه شده است.
 
پاریزی گفت: زمان بهره برداری قطعی این سد بهمن ماه سال 90 بود که به دلیل برخی نواقض فنی در همین دریچه، زمان افتتاح به بعد از رفع نواقص موکول شد و نباید سد آبگیری می شد.
 
بخشدار راین از حضور امدادگران برای رفع مشکلات روستائیان و سیل زدگان در منطقه خبر داد.
 
جلسه بررسی حادثه سد در راین تا ساعاتی دیگر برگزار می شود
 
رئیس ستاد حوادث غیر مترقبه کرمان نیز دقایقی قبل در گفتگو با مهر اظهارداشت: با گذشت دو روز همچمنان در حال بررسی میزان خسارات هستیم و در این زمینه به جمع بندی نهایی نرسیده ایم.

 
محسن صالحی افزود: این سد آبگیری صد در صد نشده بود و همچنین به بهره برداری نیز نرسیده بود.
 
وی ادامه داد: اگر آبگیری با حجم بالا و ظرفیت کامل صورت گرفته بود میزان خسارات بسیار بالا بود.
 
توازن آب ورودی و خروجی سد به هم خورده بود
 
وی از برگزاری جلسه ای تا ساعاتی دیگر در خصوص دلایل بروز سانحه خبر داد و گفت: خوشبختانه در جریان این حادثه به سازه سد هیچ آسیبی وارد نشده است و تنها دریچه تحتانی صد خارج شده است.
 
صالحی ادامه داد: بحث شکستن سد کاملا منتفی است.
 
این مسئول افزود: دریچه دارای نقص فنی عملا کار انتقال آب پشت سد را قبل از بهره برداری به زمینهای پائین دست به عهده داشته است که به نظر می رسد به دلیل بارندگی به یکباره توازن بین آب ورودی به سد و آب خروجی به هم می خورد و به دلیل فشار دریچه دچار نقص می شود و حجم آب موجود در سد رها می شود.