در شرایطی که تنش میان ترکیه و سوریه در روزهای اخیر به اوج خود رسیده و وقوع چندباره درگیریهای مرزی، اوضاع منطقه را بیش از پیش بیثبات ساخته، معاون اول رئیس جمهوری ایران در سفری ۲۴ ساعته به ترکیه رفت. یک روزنامه ترکیهای ادعاهای تأمل برانگیزی را درباره توافقات انجام شده در این سفر مطرح کرده است.
به گزارش «تابناک»، روز گذشته محمدرضا رحیمی، معاون اول رئیسجمهور ایران برای دیدار و گفتوگو با مقامات عالیرتبه ترکیه، سفر یک روزهای را به این کشور داشت. وی که در این سفر با عبدالله گل، رئیس جمهور و رجب طیب اردوغان، نخست وزیر ترکیه دیدار کرده بود، در بازگشت به تهران، دستاوردهای این سفر را مثبت خواند.
بنا بر این گزارش، فارغ از توافقات دوجانبه در حوزه همکاریهای اقتصادی، مهمترین محور توافق مورد اشاره در سخنان رحیمی، موضوع سوریه بود.
به گزارش خبرگزاریهای داخلی، وی در آغاز ورود خود به تهران گفت، در این سفر بین ایران و ترکیه توافقات خوبی برای برداشتن گامهای موثر در راستای بهبود اوضاع سوریه شکل گرفته است.
در این میان، هرچند وی به محتوا و جزییات این توافقات اشاره نکرد، روزنامه ترکیهای «صباح» ادعاهایی را در این زمینه مطرح کرده که بسیار تأمل برانگیز است.
به نوشته این روزنامه، در کنفرانس مطبوعاتی مشترک اردوغان و رحیمی که پس از گفتوگوهای آنها برگزار شده، رحیمی حمایت خود را از سیاست ترکیه در قبال سوریه اعلام کرده است.
در سخنانی که روزنامه صباح به رحیمی منتسب دانسته آمده است: «ما در این موضوع پشتیبان ترکیه هستیم. شاید ما درباره برخی موضوعات سیاسی دیدگاههای گوناگونی داشته باشیم، ولی حتی برادرانی که در یک خانه زندگی میکنند نیز ممکن است، عقاید متفاوتی داشته باشند. ما به اینکه با کشوری همچون ترکیه همسایه هستیم، افتخار میکنیم».
هرچند این اظهارات تاکنون از منبع مهم دیگری به جز این روزنامه منتشر نشده، در صورت درستی آن، میتواند بیانگر تغییری آشکار نسبت به سیاستی باشد که تاکنون آشکارا از سوی همه مقامات عالیرتبه کشورمان اظهار و بر آن تأکید شده است.
بر کسی پوشیده نیست که موضع ترکیه نسبت به سوریه، از زمان آغاز و سپس اوج گیری ناآرامیها در سوریه، همواره بر حمایت از گروههای مخالف دولت اسد استوار بوده و ضروت کناره گیری بدون قید و شرط اسد از قدرت بارها از سوی آنها مطرح شده است. این سیاست آنها تا جایی پیش رفته که حتی بر خلاف بسیاری از کشورهای غربی، گزینه مداخله نظامی در سوریه به طور جدی مورد توجه دولتمردان آنکارا قرار گرفته است.
حال پرسش اینجاست که اعلام «پشتیبانی از سیاست ترکیه در قبال سوریه» از سوی یکی از مقامات رسمی کشورمان به چه معنایی میتواند باشد؟
در این باره، آنچه از شواهد و همچنین اظهارات اردوغان همزمان و پس از نشست مطبوعاتی مذکور برمی آید، این است که در سیاست ترکیه نسبت به سوریه هیچ گونه تغییری، به ویژه تغییر به سمت ایران پدید نیامده تا بتوان این اظهارات را نشانهای از یک توافق مرضی الطرفین در نظر گرفت.
از سوی دیگر، به جز رحیمی (در صورت درستی ادعای روزنامه صباح)، تاکنون هیچ مقام رسمی دیگر جمهوری اسلامی ایران اظهاراتی را مطرح نکرده که نشانگر تغییر سیاست رسمی کشور در قبال بحران سوریه باشد.
با این تفاسیر، در صورتی که این سخنان واقعاً از سوی رحیمی مطرح شده باشد، باید آن را در تناقضی آشکار با موضع رسمی جمهوری اسلامی دانست که تاکنون بیان شده و لازم است درباره دلایل و زمینههای آن بررسی بیشتری صورت بگیرد.