بازدید مسعود بارزانی، رئیس اقلیم خودمختار کردستان عراق از نیروهای «پیشمرگ» مستقر در کرکوک، بار دیگر تنشها میان این اقلیم و دولت مرکزی عراق را افزایش داد. در شرایطی که بارزانی و هوادارنش تلاش دارند، این بازدید را قانونی و عادی نشان دهند، اعضای حزب حاکم عراق، این کار را اعلان جنگ بارزانی علیه دولت مرکزی ارزیابی کردهاند.
به گزارش «تابناک»، سفر چهار روز پیش بارزانی به کرکوک و بازدید وی از نیروهای شبه نظامی کرد به نام «پیشمرگ»، با انتقادات شدیدی از سوی ائتلاف حاکم بر عراق و دولت مالکی روبهرو شده است. تحلیلگران بر این باورند که کوچکترین جرقه در شرایط کنونی، میتواند حتی آتش یک درگیری را در عراق شعلهور سازد.
در این باره ائتلاف «دولت قانون» ـ که رهبری آن به عهده «نوری مالکی»، نخست وزیر عراق است ـ اعلام کرده: «بازدید مسعود بارزانی و پسر وی از مناطق مورد منازعه در استان کرکوک، در حالی که هر دوی آنها کلاه نظامی بر سر داشتند، به منزله اعلان جنگ، نه تنها علیه مالکی، بلکه علیه همه عراقیها، از جمله رئیسجمهور جلال طالبانی است».
«یاسین مجید»، یکی از رهبران این ائتلاف نیز اظهار داشته، کار بارزانی تحریک آمیز بوده و همه تلاشهای انجام شده از سوی «اسامه نجیفی»، رئیس پارلمان عراق به منظور فرو نشاندن بحران را از بین میبرد. وی گفته این دیدار، حتی از سفر احمد داوداوغلو، وزیر خارجه ترکیه به کرکوک نیز خطرناکتر بوده است.
مجید ادامه داده که این دیدار، خاطره بازدیدهای صدام حسین و پسرش عدی از نیروهای نظامی را زنده میکند. به باور وی، سفر بارزانی بیانگر این است که دیکتاتور کردستان میخواهد به دیکتاتور چهار استان تبدیل شود.
اما واکنشها به اقدام بارزانی، تنها به مقامات حزب حاکم محدود نشده، بلکه نمایندگان عضو بلوک «العراقیه» به رهبری «ایاد علاوی»، نخستوزیر پیشین نیز که خود با دولت مالکی اختلافات جدی دارند، از این کار به شدت انتقاد کردهاند.
این نمایندگان اعلام کردهاند، سفر بارزانی به کرکوک و بازدید وی از نیروهای پیشمرگ، اقدامی در راستای وخیمتر کردن شرایط بوده و نشان میدهد، بارزانی تمایلی به آرام کردن اوضاع ندارد.
«عبدالله الغرب»، از نمایندگان این بلوک، در سخنانی گفته، بازدید بارزانی از نیروهای پیشمرگ به گونهای بوده که گویا وی میخواهد آنها را برای اعلان جنگ علیه دولت مرکزی آماده کند.
وی با اشاره به این که شماری از افسران پلیس کرکوک بارزانی را اسکورت میکردهاند، گفته این در حالی است که انتظار میرفت، نیروهای پلیس خود را درگیر این مسائل سیاسی نکنند.
در مقابل، مقامات حکومت خودمختار کردستان اعلام کردهاند، بازدید بارزانی از این مناطق، خلاف قانون نیست، زیرا وی افزون بر ریاست اقلیم کردستان، فرمانده ارشد نیروهای پیشمرگ نیز به شمار میرود. معاون بارزانی، کرکوک را بخشی از کردستان خوانده که منتظر حصول یک راهکار است.
در همین حال، وزارت پیشمرگ در حکومت خودمختار کردستان نیز نسبت به وقوع «فاجعه» در مناطق مورد اختلاف هشدار داده است.
بنا بر اعلام وزارتخانه پیشمرگ، «جبار یاور»، دبیر کل این وزارتخانه در جریان دیداری که به تازگی با رئیس «دفتر مساعدت سازمان ملل به عراق» در اربیل داشته، به نگرانیهایی که درباره احتمال وقوع جنگ در مناطق مورد منازعه وجود دارد، اشاره کرده است.
وی از سازمان ملل خواسته، نقش پررنگتری در حل این بحران داشته باشد و در عین حال، تأکید کرد که حل و فصل این مسأله، تنها با گفتوگو امکانپذیر است.
درگیریها بر سر مناطق مورد ادعای حکومت خودمختار کردستان، به ویژه استان کرکوک در حالی شدت میگیرد که حکومت بارزانی، تاکنون از بیرون بردن نیروهای نظامی خود از این مناطق خودداری کرده و همین امر به خودی خود پتانسیل جنگ در این مناطق را افزایش داده است.
این در حالی است که شماری از نمایندگان استان کرکوک در پارلمان عراق، از وزارت کشور خواستهاند، نیروهای امنیتی کرکوک را از ضرورت جلوگیری از ورود نیروهای شبه نظامی به این منطقه آگاه سازند. این نمایندگان با تأکید بر اینکه ورود نیروهای مسلح و شبه نظامی به کرکوک، نقض آشکار قانون اساسی است، نسبت به احتمال وقوع نبرد به واسطه حضور این نیروها هشدار دادهاند.
به هر حال، مجموعه تحولات و کشوقوسهای چند هفته و به ویژه چند روز اخیر، چشمانداز بیثباتی و ناآرامی را در عراق مطرح کرده و بیانگر این است که در صورت ادامه روند کنونی، اوضاع در عراق شاید از کنترل خارج شده و دشمنی بارزانی و هوادارانش با دولت مرکزی، این کشور را به ورطه یک درگیری داخلی خطرناک بکشاند