پشت پرده فساد مالی در ترکیه و نقش ایرانیان

در حالی که در ماه‌های اخیر، همه توجهات به اعتراض‌های پارک گزی در استانبول معطوف بود و حتی برخی آن را نشانه بهار ترکیه می‌دانستند، تحول سیاسی دیگری شکل‌ گرفت که کل ترکیه را تحت تأثیر قرار داد. در رخداد جدید شمار بسیاری از فعالان اقتصادی و تجاری معروف این کشور از جمله فرزند وزیر اقتصاد و رضا ضراب، همسر ایرانی ابرو گوندش خواننده ترکیه‌ای بازداشت شدند.

این افراد به دستور دادستان استانبول به اتهام سوء‌استفاده و پرداخت رشوه در مناقصه‌های بزرگ دولتی بازداشت شده‌اند. بنا بر آخرین گزارش‌ها، احتمال می‌رود با ادامه تحقیقات پلیس مبارزه با مفاسد مالی و شبکه‌های سازمان یافته ترکیه، این عملیات به شهرهای دیگر این کشور نیز گسترش یافته و شمار افراد بازداشت شده، افزایش یابد.

برخی از منابع خبری مدعی شدند، این عملیات از سوی افرادی در ‌دولت که هوادار طریقت نور و جماعت فتح الله گولن هستند، صورت گرفته است. مسئولان دولتی ترکیه در ابتدا کشورهای خارجی از جمله امریکا را به برهم زدن اوضاع ترکیه متهم نمودند، ولی بلافاصله امریکایی‌ها این موضوع را تکذیب کردند.

ماجرای دستگیری و وجود نام‌های ایرانی در میان دستگیر شدگان، موضوع را برای ایران بسیار مهم کرده است. در همین ارتباط «تابناک» با دکتر بهرام امیراحمدیان، استاد دانشگاه و تحلیلگر مسائل ترکیه گفت‌و‌گو کرده است.

بهرام امیر احمدیان پیرامون دستگیری‌های اخیر در ترکیه گفت: مسأله‌ای که در ترکیه رخ داد، دارای پیشینه طولانی است. جریاناتی که از پیش اتفاق افتاد، به این منتهی شده‌ که امروز شاهد دستگیری‌های فراوان در ترکیه باشیم و این موضوع هر روز شدت بیشتری می‌گیرد.

دولت اردوغان در بهار عربی یا بیداری اسلامی در منطقه خاورمیانه، خواهان نقش بیشتری بود.
ترکیه از مرسی حمایت می‌کرد و هنگامی که در مصر جریان کودتا علیه مرسی اتفاق افتاد، باعث شد، ترکیه در این کشور جایگاه خود را از دست بدهد.

‌در مرحله اولیه بحران سوریه، هم غرب و هم ترکیه به معارضین کمک کردند؛ اما معارضین به تعدادی از افراطی‌های که از کشورهای ‌و گرو‌ه‌های گوناگون آمدند، تبدیل شدند و این موضوع مسائل را در سوریه پیچیده کرد؛ بنابراین، سیاست ترکیه در حمایت از مخالفان بشار نیز شکست خورد و چیزی دستگیر ترکیه نشد. همه این موارد باعث شد، مخالفان داخلی در ترکیه قدرت گرفتند.

‌وی در ادامه گفت، ‌عمدتا کسانی که در ترکیه جزو محافظه‌کاران و غرب‌گرا بودند از روش‌های حزب عدالت و توسعه برای رفع محدودیت‌ها رضایت نداشتند. مجموعه این تحولات در ناآرامی‌ها در پارک گزی در استانبول خود را نشان داد. در آن زمان دولت می‌خواست بخشی از این پارک را به سوپر مارکت تبدیل کند، همین امر باعث بروز درگیری‌های شدید در ترکیه شد.

این کار‌شناس مسائل ترکیه در ادامه گفت: پرسش من این است که چرا در ترکیه بیش از چهل تن را دستگیر ‌ولی بلافاصله نصف این‌ها را آزاد می‌کنند؛ یعنی این فله‌ای گرفتن و آزاد کردن، مسأله حقوقی و دعاوی قضایی نیست.

‌در مسأله «هالک بانک» نیز‌ ایران از سازمان ملل اجازه داشته ‌که ترکیه نفت ایران را بخرد و پول آن را به صورت طلا بگیرد؛ بنابراین این انتقال پول صورت گرفته و هالک بانک این انتقال را انجام داده است. این بانک هم اعلام کرده، ‌همه اقداماتش مبتنی بر قانون بوده است.

همچنین این بانک اعلام کرده، از روزی که اعلام شده ‌انتقال طلا به ایران غیر مجاز است از انتقال طلا خودداری کرده است. این موارد نشان می‌دهد که ترکیه با یک بحران داخلی روبه‌روست.

امیراحمدیان گفت: کسانی که در جریان سپر دفاع موشکی، خواهان بر هم خوردن روابط دو کشور و تیرگی روابط ایران و ترکیه بودند، الان می‌خواهند از این فضا استفاده کنند و این فساد را به ایران نسبت دهند. گویا مطبوعات باید هشیار‌تر باشند، چون که موضوع فساد در ترکیه مسئله پیچیده‌ای است و لازم است که تأمل بیشتری شود.

وی ادامه داد: آقای ضراب ایرانی الاصل است، ولی تبعیتش را از ایران سلب کرده و تبعیت ترک و آذری دارد. بنابراین ایرانی الاصل بودن ضرابی و انتقال طلا و پول یک مسأله شده است. صحبت می‌شود ۸۷میلیارد یورو پول جابجا شده است. حساب کنید برای ترکیه‌ای که ۸۰۰ میلیارد تولید ناخلاص داخلی دارد، می‌شود یکدفعه‌ای ۱۰ درصد تولید ناخالص داخلی‌ش فساد شده باشد؟ هدف از زدن چنین حرف‌هایی این است که می‌خواهند شتاب زده این فضا را به آشوب بکشانند و از این فضا استفاده کنند. طبیعی است که اسرائیل در این جریانات دست داشته باشد. اسرائیل بسیار از اردوغان ناراضی است.

بهرام امیراحمدیان در پایان بیان داشت: در ترکیه انقلاب یا آشوبی فراگیر شکل نخواهد گرفت. در ترکیه احزاب قدرتمند وجود دارد. در جریان دموکراسی درگیری بین احزاب و مناقشه سیاسی به وجود می‌آید؛ اما احزب می‌تواند این مشکلات را رفع کنند.