آیت الله شبیری زنجانی با نفی نظریه لزوم استفاده از خشونت و جنگ برای ترویج دین، به بیان راهکارهای مناسب ترویج دین و گسترش اسلام پرداخت.
متن گفت وگوی شفقنا با آیت الله شبیری زنجانی به این شرح است:
- استفاده از خشونت و جنگ می تواند برای گسترش و ترویج مطلوب باشد؟
پیامبر اکرم (ص)، دین را با خشونت ارائه و ترویج نکرد. گاهی فرضیه هایی مطرح می شود که با خشونت به دنبال ترویج دین بروند در حالی که در بسیاری از مواقع، خشونت جلوی ترویج دین را می گیرد. پیامبر با اخلاق خوش و مهربانی که نسبت به مردم داشت، دین را گسترش می داد.
- شما درباره فرضیه هایی که خشونت را لازمه ترویج دین می دانند، چه نظری دارید؟
لازمه ترویج دین، خشونت و جنگ نیست. جنگ و خشونت گاهی مانع رشد دین است. ممکن است شما الان به وسیله جنگ و خشونت به پیروزی دست پیدا کنید ولی این اثر و پیروزی ماندگار نیست.
- پس چرا گروه هایی پیرو استفاده از خشونت در ترویج دین هستند؟ جایگاه استفاده از خشونت برای ترویج دین کجاست؟
مساله خشونت گاهی در برخی موضوعات مانند امر به معروف و نهی از منکر مطرح می شود؛ این هم در فرضی است که یک منکری در مقابل ما باشد و راهی هم برای جلوگیری از آن جز خشونت وجود نداشته باشد. امر به معروف و نهی از منکر هم مراتبی دارد، یک دفعه نمی شود به بهانه امر به معروف و نهی از منکر دست به خشونت زد.
- چطور می توان در امر به معروف و نهی از منکر خشونت را جایز دانست؟
امر به معروف باید مطابق رساله های شرعی باشد. در موضوع امر به معروف و نهی از منکر اول باید با انجام دهنده منکر گفت وگو کرد، از باب اخلاق و خیرخواهی و موعظه وارد شد و اگر این باب موثر نبود از طرق دیگر وارد شد؛ تا اینکه اگر هیچ راهی جز خشونت جواب نداد آن موقع می شود جلوی شخص ایستاد. در امر به معروف و نهی از منکر هم باید اقلا احتمال تاثیر و اصلاح وجود داشته باشد وگرنه شخص مکلف به این کار نیست. گاهی این گونه برخوردها جلوی ترویج دین را می گیرد.
- به نظر شما بهترین راه تبلیغ دین چیست؟
راه تبلیغ و گسترش دین همانی است که خدا در قرآن به پیامبرش می فرماید و کسی هم که می گوید من پیرو حضرت محمد (ص) هستم باید این مسیر را انتخاب کند. خداوند متعال در سوره مبارکه آل عمران می فرماید:"لَوْ کُنْتَ فَظًّا غَلیظَ الْقَلْبِ لاَنْفَضُّوا مِنْ حَوْلِکَ فَاعْفُ عَنْهُمْ وَ اسْتَغْفِرْ لَهُم".
اگر بد اخلاق باشیم مردم از اطراف پراکنده می شوند. خداوند به پیامبر می فرماید اگر می خواهی مردم به دین گرایش داشته باشند، با اخلاق خوش با آنان برخورد کن. پیامبر با اخلاق دین را گسترش داد.
