مطبوعات دوباره در حاشیه قرار خواهند گرفت؟

جریان‌سازی برای ادغام دوباره نمایش مطبوعات با نمایش کتاب و بازگشت به سال‌های پیشین در حالی شدت گرفته که نمایشگاه بین المللی مطبوعات در سال‌های اخیر هویت یافته و این ادغام با انگیزه صرفه جویی، عملاً تقلیل شان و  جایگاه رسانه‌های گروهی را در پی خواهد داشت و مخاطب این رویداد که هدفمند راهی این رویداد سالیانه می‌شود را نیز از دستیابی به فرصت تعامل به مطبوعات باز خواهد داشت و از این منظر حفظ شرایط کنونی اجتناب ناپذیر به نظر می‌آید.

به گزارش «تابناک»، هنوز فراموش نکردیم که چند غرفه‌ از نمایشگاه کتاب به نمایشگاه مطبوعات اختصاص داده می‌شد و مطبوعات کاملاً در حاشیه با مخاطبانی تعریف می‌شد که آمده بودند تا کتاب بخرند و یا از تفریح در نمایشگاه کتاب لذت ببرند و به همین دلیل نمایشگاه مطبوعات هیچ گاه بازخورد مورد انتظار را نداشت و برای گروهی از رسانه‌ها حکم یک امر فرمالیته را یافته بود تا اینکه تصمیم بر این شد که نمایشگاه کتاب از نمایشگاه مطبوعات منفک شود و مخاطبان هر رویداد، اندکی تخصصی تری شود.

هرچند نمایشگاه کتاب در تخصصی تر شدن تاکنون ناکام مانده اما نمایشگاه مطبوعات به شکل نیمه تخصصی تجربه ای تازه را پشت سر گذاشته و برخلاف برخی مخالفان این جدایی، که اجرای چنینی طرحی را اشتباه و ناممکن می‌دانستند و با اطمینان از متروک ماندن چنین نمایشگاهی سخن به میان می‌آوردند، نه تنها چنین اتفاقی رخ نداد، بلکه شاهد اتفاقاتی برعمس این پیش بینی ‌ها بودیم. مخاطبان این رویداد هرچند با نمایشگاه کتاب قابل قیاس نبودند اما جمعیت قابل توجهی را شامل می‌شدند و این جمعیت سال به سال رو به افزایش گذاشته است.

اما بی‌شک ملاک برگزاری مجزای یک نمایشگاه، تنها حجم مخاطبانش نیست، بلکه نگاه تخصصی که بر ان حاکم است نیز یکی از دلایل برگزاری چنین نمایشگاه‌هایی است، کما اینکه برگزاری نمایشگاه‌های تخصصی دیگری در طول سال‌های اخیر استمرار داشته که 30 درصد مخاطبان نمایشگاه مطبوعات را نیز نداشته‌اند اما نگاه تخصصی و فرصت تبادل دانش‌ها و دستاوردها و همچنین به دست آوردن شناخت‌های تازه در چنین نمایشگاه‌هایی، منجر به تاکید بر استمرارشان شده است.


نمایشگاه مطبوعات هرچند هنوز به جایگاه حقیقی اش دست نیافته و حتی در برخی مقاطع صرقاً به وعده‌گاهی برای چهره های سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، ورزشی و... مبدل شده اما یک فرصت برای نگاه حرفه‌ای و تخصصی به حوزه رسانه در ایران تلقی می‌شود؛ فرصتی که زمزه‌های از دست رفتنش به بهانه صرفه جویی مطرح می‌شود و پیگیران این طرح بازگشت به همان مدل ادغام نمایشگاه کتاب و نمایشگاه مطبوعات را پیشنهاد می‌دهند و در این در حالی است که هزینه های سالیانه نمایشگاه مطبوعات، در میان دیگر هزینه‌های معمول سالیانه تقریباً ناپیدا است.

در این میان مشخص نیست، وقتی بازدید از نمایشگاه کتاب به خودیِ خود بیش از یک روز زمانبر است، چگونه می‌توان تصور کرد مخاطب خسته که اولویت نخستش در چنین فضایی کتابی خواهد بود، پس از ساعت ها تلاش برای یافتن و خرید کتاب و خستگی حاصله، چند ساعتی را نیز صرف بازدید از نمایشگاه مطبوعات کند؟ این تجربه البته در مقطعی صورت پذیرفت و بنابر نظر ناظران، دوباره این انفکاک صورت پذیرفت تا حق مطبوعات تضییع نشود و ای کاش به تجربه‌های احترام گذاشت.

نمایشگاه مطبوعات در سال جاری برگزار نشد و نمایشگاه بعدی مطبوعات به سه ماهه نخست سال آینده موکول شده و همین مسئله به تلاش‌ها برای چنین ادغامی دامن زده است اما شاید بهتر باشد برخی جریان سازان در روزهای اخیر که از این ادغام تنها با ادله کاهش هزینه حمایت می‌کنند، اندکی برای رکن چهارم دموکراسی اهمیت بیشتری قائل شوند و بپذیرند که اهالی مطبوعات شایسته برخورداری از رویدادی مستقل که فضای تخصصی را نیز با خود به همراه بیاورد، را دارند.

شاید بهتر باشد در عوض تلاش برای چنین ادغامی، آهسته آهسته با زمینه سازی برای ورود نشریات معتبر بین المللی به نمایشگاه مطبوعات، زمینه سازی تعامل بیشتر و همچنین انتقال تجربیات عمیقی که بسیاری از این رسانه ها دارند به کشورمان فراهم شود و بی‌شک اگر جنبه بین المللی این رویداد، ملموس تر شود، بتوان از این فرصت بهره برداری بهتری کرد و این گونه با دیده تردید به حفظ استقلال مهم ترین رویداد سالیانه مطبوعات کشور نگریسته نشود.